سطح ایستابی

سطح ایستابی یا پیزومتریک به بالاترین تراز آب زیرزمینی بر روی یک سطح مشخص در زیر زمین گفته می شود. [ ۱]
سطح ایستابی مکان هندسی نقاطی است که در آن ها آب زیرمینی تحت فشاری برابر با ۱ اتمسفر ( برابر فشار جو ) است. [ ۲] یعنی فشار نسبی آب در سطح ایستابی ۰ است. معمولاً سطح آب زیرزمینی را برابر با سطح آب بالا آمده در چاه های مشبک حفر شده در آب زیرزمینی سطحی منطقه در نظر می گیرند. البته سطح ایستابی لزوماً با سطح آب درون چاه های عمیق برابر نیست.
سطح ایستابی در رابطه با آب زیرزمینی دارای برخی شرایط به شرح زیر می باشد:
هرگاه در منطقه ای آب زیرزمینی جریان نداشته باشد، سطح ایستابی بدون شیب و اصطلاحاً تخت ( به انگلیسی: flat ) می باشد؛ بنابراین می توان گفت اگر در منطقه ای سطح ایستابی شیبدار باشد، در آن منطقه آب زیرزمینی جریان دارد. سطح ایستابی معمولاً به همان شکل توپوگرافی سطح زمین می باشد. به طور معمول شیب سطح ایستابی از مناطق با شیب بیشتر در سطح زمین به سمت مناطق پست تر می باشد.
دو روش معمول برای تشخیص سطح ایستابی آب زیرزمینی وجود دارد:
• استفاده از چاهک های مشاهده ای ( به انگلیسی: observation well )
• استفاده از پیزومتر ( به انگلیسی: piezometer ) [ ۳]
رسم خطوط هم پتانسیل: با استفاده از اطلاعات مربوط به سطح ایستابی یک سفره آب زیرزمینی، می توان خطوط هم پتانسیل آب زیرزمینی و در نتیجه نقشه هم پتانسیل ( به انگلیسی: isopotential map ) سفره آب زیرزمینی را رسم نمود. برای این کار می بایست سطح ایستابی در نقاط مختلفی از سفره آب زیرزمینی سنجیده شود. محل و تعداد این نقاط بر اساس استانداردهای موجود تعیین می شود. [ ۴]
رسم خطوط هم عمق: با استفاده از اطلاعات مربوط به سطح ایستابی یک سفره آب زیرزمینی، می توان خطوط هم عمق آب زیرزمینی را رسم نمود. از خطوط هم عمق آب زیرزمینی برای مواردی چون تعیین عمق مناسب برای حفر چاه، تعیین مناطق کم عمق، بررسی وضعیت منطقه توسعه ریشه گیاهان و موارد دیگر استفاده می شود. [ ۵]

سطح ایستابی (water table)
سطح فوقانی آب زیرزمینی، که در زیر زمین و در منافذ سنگ ها جمع می شود. آبی که بالاتر از سطح ایستابی قرار دارد، پایین می رود و به آب زیرزمینی می پیوندد. هر جا که سطح ایستابی سطح زمین را قطع کند چشمه پدید می آید. سطح ایستابی براثر بارش و آهنگ برداشت آب، مثلاً برای آبیاری یا فعالیت های صنعتی، بالا و پایین می رود. در بسیاری از نواحی تحت آبیاری، سطح ایستابی بر اثر برداشت آب پایین می رود. مثلاً در مناطق شمالی چین، سطح ایستابی به میزان یک متر در سال پایین می رود. در برخی از نواحی صنعتی که سطح ایستابی بالاست، مشکل آلودگی آب زیرزمینی پدید می آید. در ایالات متحد امریکا، ازجمله نیوجرسی، فلوریدا و لوئیزیانا، سفره های آب با زباله های صنعتی و براثر نفوذ آب شور اقیانوس آلوده شده اند.