سزان پل

دانشنامه آزاد فارسی

سِزان، پُل (۱۸۳۹ـ۱۹۰۶)(Cezanne, Paul)
تابلوی ورق بازان، اثر پل سزان
نقاش پُست امپرسیونیستفرانسوی. از سرامدان شکل گیری هنر مدرنبود. روش امپرسیونیست ها را که بر تأثیرات آنی و گذرای نور تمرکز داشتند، رها کرد و در شیوه ای که پروراند سعی در غلبه بر ساختار شکل های طبیعی داشت؛ این روش را در منظره پردازی، نقش اشیا، و تک چهره سازی به کار برد. تابلوی قماربازان(ح ۱۸۹۰ ـ ۱۸۹۵؛ لوور، پاریس) از آثار شاخص اوست. سِزان در مدرسۀ بوربوندر اکس ـ آن ـ پرووانسدرس خواند، و در آن جا با امیل زولا، نویسندۀ فرانسوی، طرح دوستی ریخت. والدینش می خواستند در رشتۀ حقوق تحصیل کند، لیکن سزان آنان را متقاعد ساخت تا در پاریس هنر بخواند. سزان آموزش منظمی ندید و در امتحان ورودیِ مدرسۀ عالی هنرهای زیبا (بوزار)در پاریس رد شد. آثار آغازینش از گرایش عاطفی و نظام نیافته اش به هنر دولاکروا، دومیهو کوربهنشان دارند. در این زمره آثارش، مضامین شورانگیز (همچون مجلس عیشو ربودن معشوق) را با رنگ های تند، تیره، و غلیظ بر سطح بوم نقاشی کرده است. هنرآموزیِ واقعی سزان در دهۀ ۱۸۷۰ آغاز شد، زمانی که از طریق کامی پیساروبه جمع امپرسیونیست ها راه یافت. پیسارو به او توصیه کرد که «هرگز نقاشی نکن مگر با سه رنگ اصلی و مشتقات بلاواسطۀ آن ها»؛ اگرچه سزان این نصیحت را کاملاً به کار نَبست، به اهمیت رنگ خالص پی برد. رهاکردن اندیشه های رمانتیکو تمرکز بر مشاهدۀ طبیعت از دیگر تأثیراتی بود که امپرسیونیسمدر سزان نهاد. نقاشی اش با نام خانۀ مرد حلق آویزشده، که در نخستین نمایشگاه امپرسیونیستی عرضه شد، بازتابی بود از مرحلۀ انتقالی هنر سزان. سزان پاریس را ناخوشایند یافت و در اکس آن پرووانس انزوا گزید؛ این دوران پرحاصل ترین مرحلۀ زندگی هنری اش بود. پس از مرگ پدر توانگرش، استقلال مالی یافت و بیش از پیش به طبیعت و مسائل هنری خویش پرداخت، و خود را با تناقض های جالب و پرثمر بسیاری روبه رو یافت. آرزو داشت که مناظر پوسنرا بازآفرینی کند. برداشت سزان از ساختار، که با دل مشغولی های امپرسیونیست ها دربارۀ جوّ در تقابل بود، او را برآن داشت تا با استفاده از سطوح رنگی، اشیا و فضا را بازنمایی کند (ازجمله در نقاشی کوه سن ویکتوار). زیبایی آثار بعدی اش حاصل تغییر تدریجی رنگ های شفاف از سرد به گرم است، که با سادگی فرمی درآمیخته اند. در آبرنگ هایش نیز استعداد فوق العادۀ خود را نشان داد، و از شفافیت آن در آثار رنگ روغنی اش به خوبی بهره گرفت. انسان در هنر سزان، چنان که در تابلوی قماربازان می بینیم، نتیجۀ کار است نه محرک اولیۀ آن؛ گرچه اتود پیکر انسان را ممارست مهمی می دانست و نقاشی های بسیارش از آب تنی کنندگاننشان از اشتیاق او برای رسیدن به ترکیب بندی هنرمندانه ای از اندام های برهنه دارد. منطق اندیشه هایش ناگزیر او را به سوی نقش اشیا، که در آن بسیار ماهر بود، و در نهایت به انتزاع، رهنمون شد. از این لحاظ آغازگر کوبیسمبرشمرده می شود، این سبک اندکی پس از نمایشگاه مرور آثارش در ۱۹۰۷ شکل گرفت. در ۱۹۹۳، تابلوی رنگ روغنی اش با نام نقش اشیا: سیب های درشت، به قیمت ۲۸.۶میلیون دلار به فروش رسید که تا آن زمان بالاترین قیمت پرداخت شده برای آثار سزان بود. در ۱۹۹۹ نقاشی پارچه، تُنگ، ظرف میوه خوریبا قیمت ۵۵ میلیون دلار، به فروش رسید.

پیشنهاد کاربران