سرگئی میخائیلویچ آیزنشتاین ( به روسی: Сергей Михайлович Эйзенштейн ) ( ۲۳ ژانویه ۱۸۹۸ – ۱۱ فوریه ۱۹۴۸ ) کارگردان، تئوریسین سینما و از پایه گذاران مکتب مونتاژ اهل اتحاد جماهیر شوروی بود.
او در ریگا پایتخت لتونی ( در آن زمان بخشی از امپراتوری روسیه در استان لیوونی ) به دنیا آمد. پدرش - میخائیل اسیپوویچ آیزنشتاین - پدری آلمانی تبار ( پدر او اسیپ آیزنشتاین، یک یهودی آلمانیِ به مسیحیت گرویده بود ) و مادری سوئدی تبار داشت. مادرش - یولیا ایوانوا کنتسکایا - از یک خانوادهٔ مسیحی ارتدکس روس بود. پدرش سرمعمار شهر ریگا بود. او در ۷ سالگی به همراه مادرش به پترزبورگ آمد. تنها فرزند خانواده بود و تنها همدمش در دوران کودکی زنی بود که از او پرستاری می کرد. در ۶ سالگی و در سفری که با پدر و مادرش به پاریس داشت برای اولین بار با سینما آشنا شد. از همان کودکی به نقاشی علاقه زیاد داشت و تا پایان عمر هم این علاقه از بین نرفت. در ۱۱ سالگی پدر و مادرش از هم جدا شدند، مادرش پترزبورگ را ترک کرد و او توسط بستگان پدرش بزرگ شد. در ۱۹۱۵ ( ۱۷ سالگی ) به خواست پدرش به انستیتو مهندسی عمران شهر پتروگراد وارد شد تا شغل پدرش را پیش بگیرد اما در طی دوران تحصیل ساعات فراوانی را در سالن تئاتر و سینما گذراند.
... [مشاهده متن کامل]
چنان که خود او می گوید «اگر انقلاب اکتبر نبود نمی توانستم آن سنتی را که مرا وامی داشت شغل پدرم را ادامه دهم بشکنم. مایه و توانایی شکستن این سنت در من وجود داشت اما فقط انقلاب به من این آزادی را داد که سرنوشتم را به دستان خودم بگیرم». پس از ۱۹۱۷ آیزنشتاین در ارتش سرخ داوطلب شده و به عنوان تکنیسین به خدمت واحد مهندسی درآمد. به زودی استعدادهای هنری او شناخته شد و آیزنشتاین به واحد تئاتر بخش سیاسی جبهه غرب فرستاده شد در آنجا به طراحی واگن های قطار تبلیغاتی و آثار تئاتری آماتوری مشغول شد. پس از ۱۹۲۰ و پایان جنگ داخلی، آیزنشتاین از ارتش خارج شده و کارش را را در جنبش تئاتر پیشرو پی گرفت. او بر این عقیده بود که آنچه مردم و انقلاب از تئاتر می خواهند آن چیزی است که در نمایش های سنتی یافت می شود یعنی در سیرک. او می خواست که تئاتر «مونتاژی ( ملغمه ای ) از جذابیت ها باشد و پیوسته تماشاگر را شوکه کند. » نمایش در هر مرد خردمند به قدر کفایت سادگی هست؟ که در ۱۹۲۳ در تور نمایشی آیزنشتاین به اجرا درآمد بازیگرانش تعداد زیادی آکروباتیست، و بندباز و دلقک بودند. اما به زودی از امکاناتی که تئاتر در اختیارش می گذاشت سرخورده شد و راه سینما را در پیش گرفت.
او در ریگا پایتخت لتونی ( در آن زمان بخشی از امپراتوری روسیه در استان لیوونی ) به دنیا آمد. پدرش - میخائیل اسیپوویچ آیزنشتاین - پدری آلمانی تبار ( پدر او اسیپ آیزنشتاین، یک یهودی آلمانیِ به مسیحیت گرویده بود ) و مادری سوئدی تبار داشت. مادرش - یولیا ایوانوا کنتسکایا - از یک خانوادهٔ مسیحی ارتدکس روس بود. پدرش سرمعمار شهر ریگا بود. او در ۷ سالگی به همراه مادرش به پترزبورگ آمد. تنها فرزند خانواده بود و تنها همدمش در دوران کودکی زنی بود که از او پرستاری می کرد. در ۶ سالگی و در سفری که با پدر و مادرش به پاریس داشت برای اولین بار با سینما آشنا شد. از همان کودکی به نقاشی علاقه زیاد داشت و تا پایان عمر هم این علاقه از بین نرفت. در ۱۱ سالگی پدر و مادرش از هم جدا شدند، مادرش پترزبورگ را ترک کرد و او توسط بستگان پدرش بزرگ شد. در ۱۹۱۵ ( ۱۷ سالگی ) به خواست پدرش به انستیتو مهندسی عمران شهر پتروگراد وارد شد تا شغل پدرش را پیش بگیرد اما در طی دوران تحصیل ساعات فراوانی را در سالن تئاتر و سینما گذراند.
... [مشاهده متن کامل]
چنان که خود او می گوید «اگر انقلاب اکتبر نبود نمی توانستم آن سنتی را که مرا وامی داشت شغل پدرم را ادامه دهم بشکنم. مایه و توانایی شکستن این سنت در من وجود داشت اما فقط انقلاب به من این آزادی را داد که سرنوشتم را به دستان خودم بگیرم». پس از ۱۹۱۷ آیزنشتاین در ارتش سرخ داوطلب شده و به عنوان تکنیسین به خدمت واحد مهندسی درآمد. به زودی استعدادهای هنری او شناخته شد و آیزنشتاین به واحد تئاتر بخش سیاسی جبهه غرب فرستاده شد در آنجا به طراحی واگن های قطار تبلیغاتی و آثار تئاتری آماتوری مشغول شد. پس از ۱۹۲۰ و پایان جنگ داخلی، آیزنشتاین از ارتش خارج شده و کارش را را در جنبش تئاتر پیشرو پی گرفت. او بر این عقیده بود که آنچه مردم و انقلاب از تئاتر می خواهند آن چیزی است که در نمایش های سنتی یافت می شود یعنی در سیرک. او می خواست که تئاتر «مونتاژی ( ملغمه ای ) از جذابیت ها باشد و پیوسته تماشاگر را شوکه کند. » نمایش در هر مرد خردمند به قدر کفایت سادگی هست؟ که در ۱۹۲۳ در تور نمایشی آیزنشتاین به اجرا درآمد بازیگرانش تعداد زیادی آکروباتیست، و بندباز و دلقک بودند. اما به زودی از امکاناتی که تئاتر در اختیارش می گذاشت سرخورده شد و راه سینما را در پیش گرفت.