سرکیسیان شاهین

سَرْکیسیان، شاهین (۱۲۸۹ـ تهران ۱۳۴۵ش)
منتقد و کارگردان تئاتر نو در ایران. در خانواده ای ارمنی در بلغارستان، به دنیا آمد و خانواده اش بلافاصله به ایران مهاجرت کردند. از ۷ سالگی به فرانسه رفت و ۱۷ سال در آن جا اقامت گزید. در ۱۳۱۴ش به ایران بازگشت و با صادق هدایت، عبدالحسین نوشین و احمد شاملو معاشر شد. به زبان های فرانسه، روسی و آذری تسلط داشت و به نمایش نامه های آنتون چخوف علاقه مند بود و نخستین کسی است که شیوۀ «بازیگریِ حسی و الهامیِ» استانیسلافسکی را مطرح کرد. در اواخر دهۀ ۱۳۲۰ ش و اوایل دهۀ ۱۳۳۰ ش به جست وجوی راهی برای نجات تئاتر ایران برآمد. در ۱۳۳۵ «گروه هنر ملی» را بنیاد نهاد، و پس از اختلاف نظر جدا شد و گروه مروارید را تشکیل داد. در ۱۳۳۹ ش نیز در باشگاه آرارات، به پیشنهاد هارپیک تمرزیان، از نویسندگان ارمنی، گروه تئاتر آرمن را پایه ریزی کرد. از جمله نمایش نامه هایی که به کارگردانی و سرپرستی او بر روی صحنه اجرا شد، عبارت اند از مرغ دریایی اثر آنتون چخوف؛ پوشاندن آن ها که برهنه اند نوشتۀ لوئیجی پیراندلّو؛ بازی عشق اثر آرتورا شنیتسلر؛ بانوی سپیده دم نوشتۀ آلخاندر کازونا؛ پیش از صبحانه اثر اونیل؛ آوای قو، دایی وانیا هر دو از چخوف؛ و در راه کاردیف نوشتۀ اونیل. از آثار ترجمه ای اوست: جنوب نوشتۀ ژولین گرین، طبقۀ ششم اثر آلفرد ژاری؛ عقاب دو سر نوشتۀ ژان کوکتو؛ مادموازل ژولی اثر اوگوست استریندبرگ؛ دختر دهاتی نوشتۀ کلیفورد اودتس؛ قمارباز اثر نیکلای گوگول؛ مرغ دریایی نوشتۀ چخوف؛ و تخیلات یک مغز اثر ژان ویکتور پلون.