سرزندگی شهری ( به انگلیسی: Urban vitality ) کیفیت فضاهایی در شهرها است که توانایی جذب افراد ناهمگون برای انواع فعالیت ها در برنامه های زمانی مختلف را دارد. [ ۱] مناطق شهری با سرزندگی بالا به عنوان مناطقی از شهر سرزنده، زنده یا پویا تلقی می شوند و تمایل دارند که مردم را برای انجام فعالیت ها، قدم زدن یا اقامت خود جذب کنند. با این حال، مناطقی با نشاط کم افراد را از خود دور می کنند و می توانند ناامن تلقی شوند. سرزندگی شهری عاملی است که در نتیجهٔ جذابیت فضاها و رضایت شهروندان حاصل می شود و در نهایت سبب به ایجاد فضایی زیست پذیر می گردد. [ ۲]
سرزندگی یکی از مؤلفه های سازنده کیفیت طراحی شهری یک محیط است. به گفتهٔ سقراط در قرن پنجم قبل از میلاد، هدف اصلی از ایجاد شهر، تأمین نشاط و خوشبختی شهروندان است. شهر بارزترین نمود تمایل و نیاز بشر به منزلهٔ کالبدی است و به واسطهٔ حضور و حرکت انسان جان می گیرد و به حیات خود ادامه می دهد[ ۳] . لازمهٔ سرزندگی در فضاهای شهری حضور مردم است، حیات و سرزندگی خود در میان جمع بودن است و آنچه به یک فضا زندگی می بخشد مردم و حضور فعال و پرشور و نشاط آنها در فضاست؛ بنابراین فضایی سرزنده است که حضور قابل توجهی از افراد و تنوع آن ها به لحاظ سن و جنس در ساعات مختلف روز در آن حضور مستمر و ماندگاری داشته باشند. [ ۴] نبود وسعت نظر و جامع نگری در برنامه ریزی و طراحی فضا سبب گردیده است تا فضاها بدون حس سرزندگی، نشاط و شادابی کافی باشند.
در طول تاریخ نظریه پردازان، تعاریف مختلفی از کیفیت سرزندگی ارائه کرده اند:
کوین لینچ ( ۱۹۸۱ ) : تعریف لینچ از سرزندگی چنین است: هماهنگی محیط با نیازهای بیولوژیکی انسان و میزانی که فرم مکان ها، بقای زیست محیطی انسان و دیگر جانداران زنده مفید به لحاظ اقتصادی برای انسان را تأمین می کنند. محیطی به عنوان محیط سرزنده محسوب می شود که سلامت و بهزیستی افراد و بقای موجودات زنده را تأمین کند. [ ۵]
جین جیکوبز ( ۱۹۹۶ ) : جیکوبز سرزندگی خیابان را امکان برقراری برخوردها و تعامالت مفید بین افراد و تماشا کردن دیگران می داند. وی پویایی و احساس زنده بودن شهر را در گرو مراکز شهری پیچیده، متراکم و پرازدحام می داند. او معتقد است برای خلق تنوع در خیابان ها و نواحی شهری و درنتیجه سرزندگی شهری، ۴ اصل وجود دارد: ۱ ) ترجیحا محدوده دارای بیش از دو کارکرد اصلی باشد؛ ۲ ) غالب بلوک های مسکونی کوتاه باشند؛ ۳ ) منطقه ترکیبی از ساختمان هایی با سن و شرایط مختلف باشد؛ ۴ ) تراکم کافی مردم، صرف نظر از علت حضورشان و خوانایی، وجود داشته باشد. در واقع سرزندگی را بر سه اصل «تنوع کاربری»، «تنوع کالبدی» و «تنوع فعالیت» پایدار می داند. [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسرزندگی یکی از مؤلفه های سازنده کیفیت طراحی شهری یک محیط است. به گفتهٔ سقراط در قرن پنجم قبل از میلاد، هدف اصلی از ایجاد شهر، تأمین نشاط و خوشبختی شهروندان است. شهر بارزترین نمود تمایل و نیاز بشر به منزلهٔ کالبدی است و به واسطهٔ حضور و حرکت انسان جان می گیرد و به حیات خود ادامه می دهد[ ۳] . لازمهٔ سرزندگی در فضاهای شهری حضور مردم است، حیات و سرزندگی خود در میان جمع بودن است و آنچه به یک فضا زندگی می بخشد مردم و حضور فعال و پرشور و نشاط آنها در فضاست؛ بنابراین فضایی سرزنده است که حضور قابل توجهی از افراد و تنوع آن ها به لحاظ سن و جنس در ساعات مختلف روز در آن حضور مستمر و ماندگاری داشته باشند. [ ۴] نبود وسعت نظر و جامع نگری در برنامه ریزی و طراحی فضا سبب گردیده است تا فضاها بدون حس سرزندگی، نشاط و شادابی کافی باشند.
در طول تاریخ نظریه پردازان، تعاریف مختلفی از کیفیت سرزندگی ارائه کرده اند:
کوین لینچ ( ۱۹۸۱ ) : تعریف لینچ از سرزندگی چنین است: هماهنگی محیط با نیازهای بیولوژیکی انسان و میزانی که فرم مکان ها، بقای زیست محیطی انسان و دیگر جانداران زنده مفید به لحاظ اقتصادی برای انسان را تأمین می کنند. محیطی به عنوان محیط سرزنده محسوب می شود که سلامت و بهزیستی افراد و بقای موجودات زنده را تأمین کند. [ ۵]
جین جیکوبز ( ۱۹۹۶ ) : جیکوبز سرزندگی خیابان را امکان برقراری برخوردها و تعامالت مفید بین افراد و تماشا کردن دیگران می داند. وی پویایی و احساس زنده بودن شهر را در گرو مراکز شهری پیچیده، متراکم و پرازدحام می داند. او معتقد است برای خلق تنوع در خیابان ها و نواحی شهری و درنتیجه سرزندگی شهری، ۴ اصل وجود دارد: ۱ ) ترجیحا محدوده دارای بیش از دو کارکرد اصلی باشد؛ ۲ ) غالب بلوک های مسکونی کوتاه باشند؛ ۳ ) منطقه ترکیبی از ساختمان هایی با سن و شرایط مختلف باشد؛ ۴ ) تراکم کافی مردم، صرف نظر از علت حضورشان و خوانایی، وجود داشته باشد. در واقع سرزندگی را بر سه اصل «تنوع کاربری»، «تنوع کالبدی» و «تنوع فعالیت» پایدار می داند. [ ۴]
wiki: سرزندگی شهری