سرزمین ماد یا مادیه یا ماده، سرزمینی باستانی در شمال، شمال غرب و بخش هایی از غرب ایران کنونی بوده که یکی از سه گروه آریایی «مادها» در آن زندگی می کردند. در آغاز هزارهٔ یکم پ. م، قبایل مادی، به سمت سکونت در اراضی غرب ایران که بعدها ماد نامیده شد حرکت و آن جا را فتح کردند. جایی که در آن زمان محل اقامت شاهک نشین های فراوان و گروه های قومی و زبانی گوناگونی مانند کوتی ها، لولوبی ها، کاسی ها و هوری ها بود. بعدها، در سده های نهم و هشتم پ. م. قدرت مادها تا حد زیادی افزایش یافت و نقش آن ها برجسته شد و سرانجام در سدهٔ هفتم پ. م. سرتاسر غرب ایران و برخی از مناطق نزدیک آن به مادها تعلق یافت. بنابراین، مرزهای ماد در طول چند صد سال، به تدریج و رفته رفته تغییر کرد؛ با این حال، گسترهٔ جغرافیایی دقیق ماد برای ما ناشناخته باقی مانده است. در سده پنجم پ. م. سرزمین ماد در منطقه وسیع تری جنوب داغستان، آذربایجان و کردستان ایران و قسمت غربی طبرستان را دربرمی گرفت، که به عنوان یک ساتراپی تحت حکومت هخامنشیان بوده است.
... [مشاهده متن کامل]
هرودوت مادها را آریایی می نامد و می گوید در قدیم مادها را آریایی می نامیدند. هرودوت در دفتر هفتم بند شصت و دو می نویسد:
مادها در ارتش مانند پارسیان مجهز بودند . فرمانده آن ها تیگران هخامنشی بود. این ها در زمان قدیم توسط همه مردان آریایی نامیده می شدند، اما زمانی که زن کولخیس ماد از آتن در میان آریایی ها آمد، نام خود را مانند پارسیان تغییر دادند. این روایت خود مادها از خودشان است. کیسی ها در ارتش مانند پارسی ها مجهز بودند، اما عمامه بر سر داشتند و کلاه نداشتند. فرمانده آنها آنافس پسر اوتانس بود. هیرکانی ها مانند پارس ها مسلح بودند. رهبر آن ها مگاپانوس بود. که بعداً فرماندار بابل شد.
استرابون اقوام کادوسی، آماردی، تپوری و کرتی را به عنوان اقوام کوهستان نشین ماد یاد می کند. استرابون می نویسد:
تمام مناطق این کشور به استثنای بخشی به سمت شمال که کوهستانی و ناهموار و سرد است و محل زندگی کوهنشینانی به نام کادوسی ( Cadusii ) و آماردی ( Amardi ) و تپوری ( Tapyri ) و کرتی ( Cyrtii ) و سایر مردمان دیگراست، حاصلخیز است.
استرابون اعتقاد دارد نواحی تپور و ری و دروازه کاسپین بخشی از سرزمین ماد بودند که اشکانیان بر آن سلطه یافتند و می نویسد:
... [مشاهده متن کامل]
هرودوت مادها را آریایی می نامد و می گوید در قدیم مادها را آریایی می نامیدند. هرودوت در دفتر هفتم بند شصت و دو می نویسد:
مادها در ارتش مانند پارسیان مجهز بودند . فرمانده آن ها تیگران هخامنشی بود. این ها در زمان قدیم توسط همه مردان آریایی نامیده می شدند، اما زمانی که زن کولخیس ماد از آتن در میان آریایی ها آمد، نام خود را مانند پارسیان تغییر دادند. این روایت خود مادها از خودشان است. کیسی ها در ارتش مانند پارسی ها مجهز بودند، اما عمامه بر سر داشتند و کلاه نداشتند. فرمانده آنها آنافس پسر اوتانس بود. هیرکانی ها مانند پارس ها مسلح بودند. رهبر آن ها مگاپانوس بود. که بعداً فرماندار بابل شد.
استرابون اقوام کادوسی، آماردی، تپوری و کرتی را به عنوان اقوام کوهستان نشین ماد یاد می کند. استرابون می نویسد:
تمام مناطق این کشور به استثنای بخشی به سمت شمال که کوهستانی و ناهموار و سرد است و محل زندگی کوهنشینانی به نام کادوسی ( Cadusii ) و آماردی ( Amardi ) و تپوری ( Tapyri ) و کرتی ( Cyrtii ) و سایر مردمان دیگراست، حاصلخیز است.
استرابون اعتقاد دارد نواحی تپور و ری و دروازه کاسپین بخشی از سرزمین ماد بودند که اشکانیان بر آن سلطه یافتند و می نویسد:
