سرخرگ گیجگاهی سطحی یا شریان تمپورال سطحی ( به انگلیسی: Superficial temporal artery ) یکی از دو شاخه انتهایی شریان کاروتید خارجی[ ۱] می باشد.
این شریان از بین دو لوب سطحی و عمقی غده پاروتید[ ۲] طی مسیر کرده و از پشت گردنِ فک تحتانی[ ۳] و از روی قوس زایگوماتیک[ ۴] استخوان گیجگاهی عبور می کند.
این شریان در امتداد کاروتید خارجی است که با گذشتن از روی مفصل تمپوروماندیبولار به ناحیه گیجگاه صعود می کند.
شاخه های این شریان عبارتند از:
• شریان چهره ای عرضی[ ۵] که به صورت عرضی از شریان تمپورال جدا می شود و در محاذات قوس گونه و موازی با آن به سمت گونه امتداد می یابد.
• شریان گیجگاهی میانی[ ۶] : یکی دیگر از انشعابات گیجگاهی سطحی است که از روی قوس گونه در فاسیای عضلة تمپورال نفوذ می کند و در ناحیه میانی گیجگاه منتشر می شود.
• شاخه های قدامی/فوقانی گوشی[ ۷]
• شاخة زیگوماتیکو - اربیتال که بالاتر از شاخه فوق، از شریان گیجگاهی سطحی جدا می شود و به ناحیه زیگوماتیک و کناره خارجی حفره اوربیت منتهی می شود.
• شاخه پیشانی ( فرونتال ) یکی از دو انشعاب انتهایی گیجگاهی سطحی است که در حد طرفی پیشانی منتشر می شود.
• شاخه آهیانه ای ( پاریتال ) انشعاب دیگر تمپورال سطحی است که در پوست ناحیة همنام خود منتشر می شود.
• شاخه های انتهایی شریان افتالمیک گروهی دیگر از انشعابات شریانی هستند که از حفرة اربیت خارج می شوند و پس از گذشتن از پلک فوقانی تحت عنوان شاخه هایی از قبیل سوپرا اربیتال و سوپرا تروکلئار در پوست پیشانی منتشر می شوند ( به این مورد در مبحث دستگاه بینایی اشاره شده است ) .
• سرخرگ اینفرااربیتال که بخش انتهایی شریان ماکزیلاری است که ضمن خروج از سوراخ اینفرااربیتال در ناحیه گونه و حد طرفی بینی منتشر می شود.
• شریان منتال که بعنوان یکی از دو شاخة انتهایی شریان آلوئولار اینفریور از سوراخ منتال ماندیبول خارج می شود و در ناحیه چانه انتشار می یابد.
در انتها سرخرگ گیجگاهی سطحی به دو شاخه فرونتال ( قدامی ) [ ۸] و شاخه پاریتال ( پشتی ) [ ۹] تقسیم می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین شریان از بین دو لوب سطحی و عمقی غده پاروتید[ ۲] طی مسیر کرده و از پشت گردنِ فک تحتانی[ ۳] و از روی قوس زایگوماتیک[ ۴] استخوان گیجگاهی عبور می کند.
این شریان در امتداد کاروتید خارجی است که با گذشتن از روی مفصل تمپوروماندیبولار به ناحیه گیجگاه صعود می کند.
شاخه های این شریان عبارتند از:
• شریان چهره ای عرضی[ ۵] که به صورت عرضی از شریان تمپورال جدا می شود و در محاذات قوس گونه و موازی با آن به سمت گونه امتداد می یابد.
• شریان گیجگاهی میانی[ ۶] : یکی دیگر از انشعابات گیجگاهی سطحی است که از روی قوس گونه در فاسیای عضلة تمپورال نفوذ می کند و در ناحیه میانی گیجگاه منتشر می شود.
• شاخه های قدامی/فوقانی گوشی[ ۷]
• شاخة زیگوماتیکو - اربیتال که بالاتر از شاخه فوق، از شریان گیجگاهی سطحی جدا می شود و به ناحیه زیگوماتیک و کناره خارجی حفره اوربیت منتهی می شود.
• شاخه پیشانی ( فرونتال ) یکی از دو انشعاب انتهایی گیجگاهی سطحی است که در حد طرفی پیشانی منتشر می شود.
• شاخه آهیانه ای ( پاریتال ) انشعاب دیگر تمپورال سطحی است که در پوست ناحیة همنام خود منتشر می شود.
• شاخه های انتهایی شریان افتالمیک گروهی دیگر از انشعابات شریانی هستند که از حفرة اربیت خارج می شوند و پس از گذشتن از پلک فوقانی تحت عنوان شاخه هایی از قبیل سوپرا اربیتال و سوپرا تروکلئار در پوست پیشانی منتشر می شوند ( به این مورد در مبحث دستگاه بینایی اشاره شده است ) .
• سرخرگ اینفرااربیتال که بخش انتهایی شریان ماکزیلاری است که ضمن خروج از سوراخ اینفرااربیتال در ناحیه گونه و حد طرفی بینی منتشر می شود.
• شریان منتال که بعنوان یکی از دو شاخة انتهایی شریان آلوئولار اینفریور از سوراخ منتال ماندیبول خارج می شود و در ناحیه چانه انتشار می یابد.
در انتها سرخرگ گیجگاهی سطحی به دو شاخه فرونتال ( قدامی ) [ ۸] و شاخه پاریتال ( پشتی ) [ ۹] تقسیم می شود.
wiki: سرخرگ گیجگاهی سطحی