سرج ارستر یا برق گیر ( به انگلیسی: Surge protector ) وسیله طراحی شده ای است که دستگاه های برقی را از آسیب ناشی از افزایش ناگهانی ولتاژ حفظ می کند. یک سرج ارستر با تخلیه اضافه جریان های ناشی از اضافه ولتاژهای ناگهانی در زمین، اجازه نمی دهد ولتاژ اعمال شده به وسایل الکتریکی از سطح آستانه ای بالاتر رود و به این ترتیب به تجهیزات آسیبی نمی رسد.
در داخل سرج ارستر از وریستورهای obo استفاده شده است که در حقیقت یک مقاومت متغیر با ولتاژ میباشد. در حالت نرمال مقاومت این تجهیز بی نهایت بوده و در زمان افزایش ولتاژ ناگهانی در زمان بسیار کم تبدیل به هادی بدون مقاومت میشودو جریان ناشی از این ولتاژ ناگهانی را به سیستم زمین منتقل میکند.
به وسایل الکتریکی ای که در تابلوهای توزیع برق، سیستم های کنترل فرایند، سیستم های ارتباطی و دیگر سیستم های صنعتی با هدف حفاظت در برابر افزایش ولتاژهای لحظه ای و ناگهانی ( مثلاً تحت تأثیر وقوع صاعقه در نزدیکی سیستم ) روی می دهند ( Surge Protection Device ( SPD گفته می شود.
به عبارتی سرج ارستر ( SPD ) ها قطعاتی هستند که تجهیزات الکتریکی را از خطرات احتمالی ناشی از ولتاژهای سرج حفاظت می کنند.
سرج ارسترها از اجزای زیادی تشکیل شده اند و این باعث شده این دستگاه ها از تکنولوژی های متعددی استفاده کنند اما به صورت کلی می توان به ۴ قطعه زیر اشاره کرد که در اکثر این دستگاه ها وجود دارند:
• وریستور: قطعات الکتریکی هستند که وظیفه اصلی شان حفاظت از مدارها و سیستم های قدرت و تنظیم مقادیر ناخواسته ولتاژهای زودگذر است. در ولتاژهای پایین مقاومت این قطعه بالاست و با افزایش ولتاژ مقاومت این قطعه نیز کم می شود.
• تریستور: یک نیمه رسانای قدرت است که به صورت یک قطعهٔ چهار لایه ای ساخته می شود، این قطعه به عنوان کلید به کار می رود.
• دیود خنثی ساز: یک قطعه الکترونیکی است که به منظور محافظت از قطعات حساس الکترونیکی در برابر افزایش ولتاژ لحظه ای به صورت موازی با آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• GDT: یک قطعه تشکیل شده از ۲ الکترود که فضای بین الکترودها با بعضاً یک گاز نجیب پر شده است. زمانی که اختلاف پتانسیل ۲ الکترود بالا رود، گاز یونیزه شده و جریان بین ۲ الکترود برقرار می شود.
مکانیزم عمل سرج ارسترها به گونه ایست که تا زمانی که ولتاژ سرجی در سیستم وجود نداشته باشد، این قطعات به صورت مسیرهای مدار بازی هستند که در روند کاری سیستم دخالتی ندارند، ولی چنانچه در سیستم، ولتاژ سرج نمایان شود و اختلاف پتانسیل دو سر سرج ارسترها از حدی بالاتر رود، این قطعات به صورت مسیرهای بسته ای عمل می کنند که از طریق تخلیه جریان های سرج ( در زمین یا نول ) ، سطح اضافه ولتاژی که در سیستم رخ داده است را پایین می آورند و به این ترتیب دیگر تجهیزات موجود در سیستم با چنین اضافه ولتاژهایی مواجه نخواهند شد و آسیب نخواهند دید. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفدر داخل سرج ارستر از وریستورهای obo استفاده شده است که در حقیقت یک مقاومت متغیر با ولتاژ میباشد. در حالت نرمال مقاومت این تجهیز بی نهایت بوده و در زمان افزایش ولتاژ ناگهانی در زمان بسیار کم تبدیل به هادی بدون مقاومت میشودو جریان ناشی از این ولتاژ ناگهانی را به سیستم زمین منتقل میکند.
به وسایل الکتریکی ای که در تابلوهای توزیع برق، سیستم های کنترل فرایند، سیستم های ارتباطی و دیگر سیستم های صنعتی با هدف حفاظت در برابر افزایش ولتاژهای لحظه ای و ناگهانی ( مثلاً تحت تأثیر وقوع صاعقه در نزدیکی سیستم ) روی می دهند ( Surge Protection Device ( SPD گفته می شود.
به عبارتی سرج ارستر ( SPD ) ها قطعاتی هستند که تجهیزات الکتریکی را از خطرات احتمالی ناشی از ولتاژهای سرج حفاظت می کنند.
سرج ارسترها از اجزای زیادی تشکیل شده اند و این باعث شده این دستگاه ها از تکنولوژی های متعددی استفاده کنند اما به صورت کلی می توان به ۴ قطعه زیر اشاره کرد که در اکثر این دستگاه ها وجود دارند:
• وریستور: قطعات الکتریکی هستند که وظیفه اصلی شان حفاظت از مدارها و سیستم های قدرت و تنظیم مقادیر ناخواسته ولتاژهای زودگذر است. در ولتاژهای پایین مقاومت این قطعه بالاست و با افزایش ولتاژ مقاومت این قطعه نیز کم می شود.
• تریستور: یک نیمه رسانای قدرت است که به صورت یک قطعهٔ چهار لایه ای ساخته می شود، این قطعه به عنوان کلید به کار می رود.
• دیود خنثی ساز: یک قطعه الکترونیکی است که به منظور محافظت از قطعات حساس الکترونیکی در برابر افزایش ولتاژ لحظه ای به صورت موازی با آن ها مورد استفاده قرار می گیرد.
• GDT: یک قطعه تشکیل شده از ۲ الکترود که فضای بین الکترودها با بعضاً یک گاز نجیب پر شده است. زمانی که اختلاف پتانسیل ۲ الکترود بالا رود، گاز یونیزه شده و جریان بین ۲ الکترود برقرار می شود.
مکانیزم عمل سرج ارسترها به گونه ایست که تا زمانی که ولتاژ سرجی در سیستم وجود نداشته باشد، این قطعات به صورت مسیرهای مدار بازی هستند که در روند کاری سیستم دخالتی ندارند، ولی چنانچه در سیستم، ولتاژ سرج نمایان شود و اختلاف پتانسیل دو سر سرج ارسترها از حدی بالاتر رود، این قطعات به صورت مسیرهای بسته ای عمل می کنند که از طریق تخلیه جریان های سرج ( در زمین یا نول ) ، سطح اضافه ولتاژی که در سیستم رخ داده است را پایین می آورند و به این ترتیب دیگر تجهیزات موجود در سیستم با چنین اضافه ولتاژهایی مواجه نخواهند شد و آسیب نخواهند دید. [ ۱]
wiki: سرج ارستر