سد کوهرنگ ۳ ( یا بیرگان ) یک بتنی دو قوسی در دست ساخت در ۱۲ کیلومتری شمال غربی دشتک در استان چهارمحال و بختیاری ایران است که بر روی رودخانه بیرگان دره کوهرنگ قرار دارد. در بالادست سد، آبگیر تونل کوهرنگ ۳ قرار دارد که ۲۳ کیلومتر طول داشته و آب را برای استفاده در شهرهای بزرگی مانند اصفهان به سمت شمال شرقی به زاینده رود منتقل می کند.
... [مشاهده متن کامل]
هدف این طرح احداث یک سد مخزنی بر روی رودخانه بیرگان در دره کوهرنگ برای ذخیره کردن جریانهای سیلابی این رودخانه و انتقال آن ازطریق تونل سوم کوهنگ به حوضه آبریز زاینده رود است.
طبق آخرین طرح ها سد کوهرنگ ۳ یک سد بتنی دو قوسی به ارتفاع ۱۳۵ متر و حجم مخزن ۳۸۴٫۵ میلیون متر مکعب است. حجم آب قابل انتقال ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال است که به حوضه آبریز زاینده رود منتقل می شود.
از دوران صفوی تلاش شده است تا اب رودخانه بیرگان به زاینده رود منتقل شود. اولین انتقال درسال ۱۳۳۳ و دومین انتقال در سال ۱۳۶۴ انجام شد.
طراحی و ساخت سد و تونل کوهرنگ۳ به سال های دهه ۶۰ باز می گردد. گزارش و نقشه های طرح مقدماتی سد، سازه های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ منتشر و یک دهه بعد در سال ۱۳۷۷ عملیات اجرایی تونل سوم با هدف تأمین آب به میزان ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال برای تأمین بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز شد. قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ نیز در سال ۱۳۸۹ بسته شد و قرار بود سال ۱۳۹۳ به بهره برداری برسد. با وجود این، عملیات اجرایی سد مخزنی تونل سوم کوهرنگ در چند سال اخیر به دلیل مشکلاتی از جمله مسائل مدیریتی و کمبود منابع مالی متوقف ماند. ساخت تونل کوهرنگ ۳ در سال ۱۳۹۲ تکمیل شد.
در سال ۱۳۹۳ به دلیل رعایت نشدن برخی تعهدات محیط زیستی توسط پیمانکار این طرح، مجوز محیط زیستی طرح سد و تونل کوهرنگ ۳ ابطال شد. در سال 96 درخواست منع توقیف عملیات اجرایی سد کوهرنگ از سوی سازمان محیط زیست به قوه قضائیه اعلام و مجوز محیط زیستی این طرح تمدید شد.
به دلیل مشکلات فنی سازه سد کوهرنگ ۳ در ۱۱ سال اول فرآیند ساخت سد دو بار مشاور و پیمانکار ساخت سد تغییر کرد.
مطابق اسناد و مدارک موجود، تصویب مطالعات تفصیلی سد سوم کوهرنگ به صورت مشروط و با وجود ابهاماتی که درخصوص میزان اثرگذاری ایجاد یک سد مخزنی ( با حجم حدود 380 میلیون مترمکعب ) بر تأمین اهداف کنترل و انتقال منابع آب به حوضه مقصد وجود دارد و همچنین عدم شناخت کافی درخصوص توسعه کارست ( KARST ) و وجود ریسک بیش از حد در رابطه با آب بندی مخزن سد انجام یافته است. بر اساس این شرایط، کمیته های تخصصی تصویب مطالعات، شروع عملیات اجرائی این سد را با تردید جدی مواجه کرده و دستگاه اجرائی را به مطالعه و بررسی بیشتر، به خصوص در موضوع آب بندی تکیه گاه های سد و مخزن توصیه کرده است. با وجود این، به دلایل مختلف ( که بخشی از آن مرتبط با قرارداد نامناسب و عدم پویایی پیمانکار بوده است ) ، ارکان طرح یک رویکرد انفعالی و ناکارآمد را درخصوص پیگیری الزامات و توصیه های فنی مذکور اتخاذ کرده اند، به گونه ای که برخی معضلات و تهدیدهای جدی مطرح درباره آب بندی مخزن سد بسیار دیرهنگام ( پس از گذشت حدود هشت سال از آغاز عملیات اجرائی ) شناسایی شده و این موضوع سبب رکود مضاعف روند عملیات اجرائی و انفعال بیشتر دستگاه اجرائی در زمینه اتخاذ تدابیر لازم شده است.
... [مشاهده متن کامل]
هدف این طرح احداث یک سد مخزنی بر روی رودخانه بیرگان در دره کوهرنگ برای ذخیره کردن جریانهای سیلابی این رودخانه و انتقال آن ازطریق تونل سوم کوهنگ به حوضه آبریز زاینده رود است.
طبق آخرین طرح ها سد کوهرنگ ۳ یک سد بتنی دو قوسی به ارتفاع ۱۳۵ متر و حجم مخزن ۳۸۴٫۵ میلیون متر مکعب است. حجم آب قابل انتقال ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال است که به حوضه آبریز زاینده رود منتقل می شود.
از دوران صفوی تلاش شده است تا اب رودخانه بیرگان به زاینده رود منتقل شود. اولین انتقال درسال ۱۳۳۳ و دومین انتقال در سال ۱۳۶۴ انجام شد.
طراحی و ساخت سد و تونل کوهرنگ۳ به سال های دهه ۶۰ باز می گردد. گزارش و نقشه های طرح مقدماتی سد، سازه های وابسته و تونل انتقال آب در سال ۱۳۶۷ منتشر و یک دهه بعد در سال ۱۳۷۷ عملیات اجرایی تونل سوم با هدف تأمین آب به میزان ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال برای تأمین بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز شد. قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ نیز در سال ۱۳۸۹ بسته شد و قرار بود سال ۱۳۹۳ به بهره برداری برسد. با وجود این، عملیات اجرایی سد مخزنی تونل سوم کوهرنگ در چند سال اخیر به دلیل مشکلاتی از جمله مسائل مدیریتی و کمبود منابع مالی متوقف ماند. ساخت تونل کوهرنگ ۳ در سال ۱۳۹۲ تکمیل شد.
در سال ۱۳۹۳ به دلیل رعایت نشدن برخی تعهدات محیط زیستی توسط پیمانکار این طرح، مجوز محیط زیستی طرح سد و تونل کوهرنگ ۳ ابطال شد. در سال 96 درخواست منع توقیف عملیات اجرایی سد کوهرنگ از سوی سازمان محیط زیست به قوه قضائیه اعلام و مجوز محیط زیستی این طرح تمدید شد.
به دلیل مشکلات فنی سازه سد کوهرنگ ۳ در ۱۱ سال اول فرآیند ساخت سد دو بار مشاور و پیمانکار ساخت سد تغییر کرد.
مطابق اسناد و مدارک موجود، تصویب مطالعات تفصیلی سد سوم کوهرنگ به صورت مشروط و با وجود ابهاماتی که درخصوص میزان اثرگذاری ایجاد یک سد مخزنی ( با حجم حدود 380 میلیون مترمکعب ) بر تأمین اهداف کنترل و انتقال منابع آب به حوضه مقصد وجود دارد و همچنین عدم شناخت کافی درخصوص توسعه کارست ( KARST ) و وجود ریسک بیش از حد در رابطه با آب بندی مخزن سد انجام یافته است. بر اساس این شرایط، کمیته های تخصصی تصویب مطالعات، شروع عملیات اجرائی این سد را با تردید جدی مواجه کرده و دستگاه اجرائی را به مطالعه و بررسی بیشتر، به خصوص در موضوع آب بندی تکیه گاه های سد و مخزن توصیه کرده است. با وجود این، به دلایل مختلف ( که بخشی از آن مرتبط با قرارداد نامناسب و عدم پویایی پیمانکار بوده است ) ، ارکان طرح یک رویکرد انفعالی و ناکارآمد را درخصوص پیگیری الزامات و توصیه های فنی مذکور اتخاذ کرده اند، به گونه ای که برخی معضلات و تهدیدهای جدی مطرح درباره آب بندی مخزن سد بسیار دیرهنگام ( پس از گذشت حدود هشت سال از آغاز عملیات اجرائی ) شناسایی شده و این موضوع سبب رکود مضاعف روند عملیات اجرائی و انفعال بیشتر دستگاه اجرائی در زمینه اتخاذ تدابیر لازم شده است.
