سد دربندیخان

سد دربندیخان ( به کردی: سورانی کردی: به نداوی ده ربه ندیخان، Darbandikhan Dam ) یک سد خاکی چندمنظوره بر روی رودخانه دیاله در روستای دربندیخان در شمال استان سلیمانیه عراق است. این سد بین سالهای ۱۹۵۶ و ۱۹۶۱ ساخته شده است. هدف از این سد آبیاری، کنترل سیلاب، تولید برق آبی و تفریحی است. به دلیل ضعف در ساخت و ساز و بی توجهی، این سد و نیروگاه ۲۴۹ مگاواتی آن طی سالهای گذشته چندین تعمیر را پشت سر گذاشته است. [ ۱] احیای نیروگاه در سال ۲۰۰۷ آغاز شد و در سال ۲۰۱۳ به پایان رسید.
پس از اینکه شرکت مهندسی هارزا، ( Harza Engineering Company ) در ایالات متحده آمریکا سد را طراحی کرد، ساخت و ساز در سال ۱۹۵۶ آغاز شد. مخزن سد در نوامبر ۱۹۶۱ شروع به پر شدن شد و در همان سال سد کامل پر شد. پس از پر شدن مخزن، چندین مشکل به وجود آمد. در سال ۱۹۶۷، یک شکاف بزرگ در حدود ۱۰۰ متر ( ۳۲۸ فوت ) در بالادست سد رخ داد. این و سایر خرابی های دیگر در سالیان گذشته به طور مداوم در حال تعمیر هستند. بستر زیر سد و rip - rap در قسمت بالادست سد نیز در سال های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ تعمیر شد.
بین سالهای ۱۹۸۳ و ۱۹۸۵توربین های نیروگاه سد توسط شرکت های آلمانی ( Polensky & Zöllner ) و ژاپنی ( Mitsui ) جایگزین شد. ژنراتورهای اصلی ۲ × ۸۰۰ کیلو وات با ژنراتورهای ۸۳ مگاواتی نیروگاه فعلی جایگزین شدند. این ژنراتورها در سال ۱۹۹۰ پس از آرام شدن اوضاع سیاسی در کشور راه اندازی شدند. در طول جنگ ایران و عراق بخش سرریز سد و سایر قسمت های سد در اثر بمباران آسیب دیدند. در سال ۱۹۹۰ نیز نیروگاه سد در اثر بمباران نیروهای ارتش عراق آسیب دید. در سال ۲۰۰۷، بانک جهانی یک پروژه ۳۵٫۳۶ میلیون دلاری برای تعمیر سدهای دربندیخان و دوکان آغاز کرد. تعمیرات سد دربندیخان ۱۸/۸۵ میلیون دلار هزینه داشت و در سال ۲۰۱۳ به اتمام رسید. [ ۲] [ ۳] [ ۴]