سخنوران اذربایجان

[ویکی نور] سخنوران آذربایجان (از قطران تا شهریار). «سخنوران آذربایجان (از قطران تا شهریار)» اثر عزیز دولت آبادی، کتابی است به زبان فارسی از نوع تذکره های خاص، محلی و جدید که به معرفی سخنوران و شاعران آذربایجان می پردازد.
این اثر به هدف آشنایی با سخنوران این خطه از سرزمین پهناور ایران اسلامی نگارش شده است. مقدمات نگارش این کتاب از سال 1345ش با انتشار مقالاتی توسط مولف آغاز گردیده و کتاب برای بار نخست بین سال های 1355 تا 1357ش منتشر شده است.
کتاب مشتمل بر یک دیباچه به قلم ناشر و پیشگفتاری از مولف است و مولف در آن تراجم سخنوران را به ترتیب شهرستان های استان آذربایجان و مرتب به ترتیب حروف الفبا ذکر کرده است.
مولف در پیشگفتار به پیشینه نگارش این اثر و نیز پاره ای از اشتباهات تذکره نویسان اشاره کرده و سپس به بیان روشی که خود در نگارش این اثر بکار برده پرداخته است. در ادامه، تاریخ و جغرافیای تاریخی آذربایجان (آذربایجان پیش از اسلام، آذربایجان و دین اسلام، شهرهای آذربایجان تا عصر سلجوقیان، آذربایجان از سلجوقیان به بعد و زبان باستانی مردم آذربایجان) را مورد بررسی قرار داده است.
نویسنده در اثر خود، به معرفی 352 تن از این شاعران و سخنوران، که 220 تن از آنان متعلق به تبریز هستند، همت گماشته است. در این اثر از سخنوران و شاعران اردبیل، آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی سخن گفته شده است.