چون بچه کبوتر منقار سخت کرد
هموار کرد موی و بیوکند موی زرد.
بوشکور.
|| محکم بستن : چهارتن بودند از مهتران عجم... پیش پیغمبر علیه السلام آمدند بکمرهاء زرین میان سخت کرده. ( مجمل التواریخ ). || مشکل ساختن : بترس سخت ز سختی چو کار آسان شد
که چرخ زود کند سخت کار آسان را.
ناصرخسرو.
مکن خواجه بر خویشتن کار سخت که بدخوی باشد نگونساربخت.
سعدی.
- دل سخت کردن ؛ مصمم شدن. یکدل شدن. نامتزلزل بودن : دل بر تمام توختن وام سخت کن
با این دو وام دار ترا کی رود دوام .
ناصرخسرو ( دیوان چ کتابخانه تهران ص 260 ).
- سخت کردن در ؛ بستن آن :
خود اندر پرستش گه آمد چوگرد
بزودی در آهنین سخت کرد.
فردوسی.
ز بیگانه ایوانْش پردخت کرددر کاخ شاهنشهی سخت کرد.
فردوسی.
چون رسولان و حاجب که با ایشان... آمده بودند اندر رفتند در سخت کردند و آن دیگران را اندر گذاشتند. ( تاریخ سیستان ). چون اندرون ( هاشمیه ) شدند جنازه بینداختند و در سخت بکردند و سلاحها از زیر جامه بیرون آوردند. ( مجمل التواریخ ). و عمروبن لیث را به حجره ای بازداشته بود ( معتضد خلیفه ) و در سخت بکرده. ( مجمل التواریخ ).