ز جور کوکب طالع سحرگهان چشمم
چنان گریست که ناهید دید و مه دانست.
حافظ.
رجوع به سحرگاه و سحرگه شود.سحرگهان
لغت نامه دهخدا
ز جور کوکب طالع سحرگهان چشمم
چنان گریست که ناهید دید و مه دانست.
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
سحرگهان، قطعه آوازی مشهور با مضمونی مذهبی و در بزرگداشت نماز و اذان است که در اوایل انقلاب اسلامی ایران توسط قاسم رفعتی، خواننده و ردیف دان[ ۱] و با همکاری حسین صبحدل تهیه کننده رادیو در دستگاه بیات اصفهان اجرا شده است. سحرگهان از ماندگارترین آوازها در خاطره مشترک ایرانیان در لحظات سحرگاه و افطار ماه های رمضان دهه ۱۳۶۰ خورشیدی می باشد. [ ۲] [ ۳] [ ۴] [ ۵]
متن سحرگهان در ۵ بیت در قالب قطعه با محتوای عرفانی سروده شده است:[ ۶]
سحرگهان یک قطعه آواز است که هیچ گونه موسیقی و افکتی ندارد و به همان صورتی شنیده می شود که در ابتدا ضبط شده است. رفعتی در این باره بیان می کند: اسدالله ملک، از دوستان و همکاران خوب من بود. نوار سحرگهان را از من گرفت که برای صدای من ساز بزند. یک ماهی نوار دستش بود ولی بعد آن را پس داد و گفت: رفعتی جان، این قطعه هیچ احتیاجی به ساز ندارد و همین طوری کامل کامل است.
قاسم رفعتی در آن زمان در رادیو کار می کرد و دوستان بسیاری در رادیو داشت که حسین صبحدل از تهیه کنندگان قدیمی رادیو از جمله این دوستان بودند. این آواز برای اولین بار در آستانه ماه رمضان در سال ۱۳۵۸ یا ۱۳۵۹ در حسینیه ارشاد تهران اجرا شد. قاسم رفعتی در خصوص نحوه اجرای این آواز در آن زمان می گوید:
اوایل پیروزی انقلاب اسلامی بود که قرار بر این شد تعدادی آثار با موضوع مناجات های مختلف ماه مبارک رمضان تولید شود که قطعه «سحرگهان» یکی از همین آثار بود… حسین صبحدل که از سال های پیش با هم دوست بودیم، مرا به ناهار دعوت کرد؛ ناهاری در حسینیه ارشاد و اصلاً فکر نکنید برنامه ای آنجا برگزار می شد یا مناسبتی بود. آن روز حسینیه ارشاد خالی خالی بود، مثل یک سالن سینمای خالی. صبحدل با یک دستگاه ریل ضبط صوت و چند قطعه شعر آمده بود. با هم ناهار خوردیم؛ نان و پنیر و هندوانه. گپ زدیم و او چند شعر به من داد. از من خواست یکی از آنها را برای ضبط یک مناجات سحرگاهی بخوانم. نگاهی به شعرها انداختم و نمی دانم در آن لحظه چه حس و حالی داشتم یا به چه فکر می کردم یا به چه دلیل یکی از شعرها نظرم را جلب کرد؛ شعر سحرگهان.
شعر را خواندم و با آواز زمزمه کردم. بعد از سال ها کسب تجربه، می دانستم که بیات اصفهان برای خواندن این شعر مناسب است. دست آخر زدم زیر آواز و با صدای بلند آن را خواندم بی خبر از این که صبحدل داشت صدایم را ضبط می کرد. وقتی تمام شد، آن را گوش کردیم و هر دو راضی بودیم.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمتن سحرگهان در ۵ بیت در قالب قطعه با محتوای عرفانی سروده شده است:[ ۶]
سحرگهان یک قطعه آواز است که هیچ گونه موسیقی و افکتی ندارد و به همان صورتی شنیده می شود که در ابتدا ضبط شده است. رفعتی در این باره بیان می کند: اسدالله ملک، از دوستان و همکاران خوب من بود. نوار سحرگهان را از من گرفت که برای صدای من ساز بزند. یک ماهی نوار دستش بود ولی بعد آن را پس داد و گفت: رفعتی جان، این قطعه هیچ احتیاجی به ساز ندارد و همین طوری کامل کامل است.
قاسم رفعتی در آن زمان در رادیو کار می کرد و دوستان بسیاری در رادیو داشت که حسین صبحدل از تهیه کنندگان قدیمی رادیو از جمله این دوستان بودند. این آواز برای اولین بار در آستانه ماه رمضان در سال ۱۳۵۸ یا ۱۳۵۹ در حسینیه ارشاد تهران اجرا شد. قاسم رفعتی در خصوص نحوه اجرای این آواز در آن زمان می گوید:
اوایل پیروزی انقلاب اسلامی بود که قرار بر این شد تعدادی آثار با موضوع مناجات های مختلف ماه مبارک رمضان تولید شود که قطعه «سحرگهان» یکی از همین آثار بود… حسین صبحدل که از سال های پیش با هم دوست بودیم، مرا به ناهار دعوت کرد؛ ناهاری در حسینیه ارشاد و اصلاً فکر نکنید برنامه ای آنجا برگزار می شد یا مناسبتی بود. آن روز حسینیه ارشاد خالی خالی بود، مثل یک سالن سینمای خالی. صبحدل با یک دستگاه ریل ضبط صوت و چند قطعه شعر آمده بود. با هم ناهار خوردیم؛ نان و پنیر و هندوانه. گپ زدیم و او چند شعر به من داد. از من خواست یکی از آنها را برای ضبط یک مناجات سحرگاهی بخوانم. نگاهی به شعرها انداختم و نمی دانم در آن لحظه چه حس و حالی داشتم یا به چه فکر می کردم یا به چه دلیل یکی از شعرها نظرم را جلب کرد؛ شعر سحرگهان.
شعر را خواندم و با آواز زمزمه کردم. بعد از سال ها کسب تجربه، می دانستم که بیات اصفهان برای خواندن این شعر مناسب است. دست آخر زدم زیر آواز و با صدای بلند آن را خواندم بی خبر از این که صبحدل داشت صدایم را ضبط می کرد. وقتی تمام شد، آن را گوش کردیم و هر دو راضی بودیم.
wiki: سحرگهان
پیشنهاد کاربران
دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن