سجع متماثل

[ویکی فقه] سجع متماثل به معنای اتفاق در وزن و اختلاف در قافیه، همراه با مقابله هر کلمه با قرینه آن در وزن و قافیه است.
در علم بدیع ، برای سجع- و همچنین فواصل- اقسامی برشمرده اند. یکی از این اقسام، سجع متماثل است. در سجع متماثل دو فاصله، به لحاظ وزن، همسان اند و در قافیه اختلاف دارند، و هر کلمه نیز در وزن و قافیه با قرینه خود مقابل است، مثل: ((وآتیناهما الکتاب المستبین) وهدیناهما الصراط المستقیم)؛ «و آن دو را کتاب روشن دادیم و هر دو را به راه راست هدایت کردیم». در این آیات، کلمات: کتاب و صراط، و همچنین: مستبین و مستقیم، دارای وزن یکسان هستند اما در حرف آخر کلمه اختلاف دارند.
وجه اشتراک
وجه اشتراک سجع متماثل و سجع مرصع، وجود مقابله بین هر کلمه و قرینه آن است، و وجه تمایز آن دو، همسان نبودن قافیه در سجع متماثل، و یکسان بودن آن در سجع مرصع است. و نسبت سجع متماثل به سجع مرصع، مثل نسبت سجع متوازن با سجع متوازی است.وجه اشتراک سجع متماثل و سجع متوازن نیز، اتفاق در وزن و اختلاف در قافیه است.
عناوین مرتبط
سجع مرصع ؛ سجع متوازن ؛ سجع متوازی.