سبک زلال باعث افتخار ادبیات ایران در جهان است
فنون زلالسرایی
***
( ظهور سبک زلال )
***
تاریخ پیدایش و تعریف و قوانین قالب شعر زلال
تاریخ و محل پیدایش زلال
« زلال » به عنوان قالبی تعریف شده در عرصه ی شعر، در تاریخ دوم بهمن سال یکهزار و سیصد و هشتاد و هشت هجری شمسی با اصول و توضیحات کامل، به همراه بیست و سه شعر و با نمونه ای از بررسی ها تولد یافته و از طریق اینترنت و به توسط دادا بیلوردی بر عالم ادبیات تحویل گردید. محل تولد زلال، کشور ایران است و در قلّه ی پارک ائل گولی تبریز به دادا الهام شده است. قبلاً شعری در هیچ سبک و قالب شعری در هیچ جای دنیا با این تعاریف و قوانین و ساختار نبوده است.
... [مشاهده متن کامل]
تعریف زلال
شعری است با طول وزن پلّه ای که بطور مساوی از سطر کم شروع شده و در سطر کم نیز به اتمام می رسد . این نوع شعر دارای 5 الی 11 سطر می باشد . از لحاظ وزن به طولانی ترین سطر که سطر وسطی می باشد « سطر مادر » و سطرهای اطراف آن را « سطرهای قرینه » می گویند . زلال دارای قالب های مختلفی است که هرکدام برای خود اصول و تعاریف خاصّی دارند.
قانون کلّی زلال
1 - سطر اول و آخر دارای حداکثر پنج ضرباهنگ در وزن مثلّثی عروضی و یا حداکثر شش عدد هجا در وزن مثلّثی آزاد باشد.
2 - تعداد ضرباهنگ بین دو سطر ( تفاوت پلّه ای بین دو سطر همجوار از هم ) در وزن مثلثی عروض ، فقط 2 عدد و تعداد هجا در وزن مثلثی آزاد حداکثر تا شش عدد که با یک فاصله ی مساوی بطور پله ای نزول و صعود داشته باشد. ( مثال : اگر تعداد ضرباهنگ سطر دوم از تعداد ضرباهنگ سطر اول ، دوتا بیشتر باشد باید تعداد ضرباهنگ سطر سوم هم از سطر دوم ، دو تا بیشتر باشد . به همین ترتیب دو به دو و پله ای صعود می کند تا سطر مادر و بعد به همان اندازه بطور متقارن و با فاصله ی یکسان کاهش می یابد . به این عمل در زلال عروضی، راز « 2 » گفته می شود )
3 - ریتم موسیقیایی از ابتدا تا آخر بطور روان حفظ گردد.
4 - تعداد سطرهای هر زلال ، از 5 کمتر و از 11 بیشتر نباشد.
5 - سطرها زیر هم نوشته شوند.
6 - سطرهای قرینه ، از لحاظ طول وزن عروض یا تعداد هجا و تعداد ضرباهنگ باهم مساوی باشند .
( توجه:تعداد ضرب بین سطرها در همه ی زلالهای عروضی فقط 2 است )
مفهوم ضرباهنگ:
ضربه ای که در یک ملودی و یا موسیقی شعر ایجاد می شود مثال:
مفاعیلُن = مفا+عیلُن= 2 ضرباهنگ
مفاعیلُن مفاعیلُن = 4 ضرباهنگ
مثالی دیگر:
مستفعلُن= مُستَف+عَلُن= 2 ضرباهنگ
مستفعلُن مستفعلُن= 4 ضرباهنگ
مثالی دیگر:
مستفعلُن فَع = مُستَف+عَلُن+فَع= 3 ضرباهنگ
مستفعلُن مستفعلُن فَع= 5 ضرباهنگ
***
- انواع قالب های سبک زلال
1 - زلال عروضی قافیه دار
الف - قافیه دار یک در میان
ب - قافیه دار با آزادی سطر مادر
ج - تمام قافیه
2 - زلال عروضی بدون قافیه
3 - زلال آزاد
4 - زلال عروضی قافیه دار پیوسته
5 - زلال عروضی بی قافیه ی پیوسته
6 - زلال آزاد پیوسته
1 - آرایش در زلال عروضی قافیه دار:
الف: قافیه دار یک در میان ( این بهترین است )
مثال در پنج سطری:
. . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . قافیه
مثال در هفت سطری:
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
ب: قافیه دار با آزادی در سطر مادر
مثال در هفت سطری:
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
ج: تمام قافیه
مثال در پنج سطری:
. . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . قافیه
مثال در هفت سطری:
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
در همه ی انواع زلال، قانون کلی زلال مراعات می گردد با این تفاوت که در نوع عروضی قافیه دار، آرایش قافیه هست و در نوع بی قافیه از آوردن قافیه صرفنظر می شود و در نوع آزاد بصورت هجائی عمل می گردد.
زلال آزاد مقیّد به ردیف و قافیه و اوزان عروضی نیست و در این نوع ، بیشتر روی تصویر و تخیّل و کوتاه و محکم گویی و روی آرایه های نادره ، تمرکز حواس می شود . و گاهی هم می بینید که سادگی موضوع بخاطر اهمیت پیام ارجحتر از به کار بردن سایر افاده های ادبی است.
توجّه فرمایید که زلال آزاد ، از قانون کلّی خارج نمی شود . آزادی این ، فقط از قید اوزان عروضی و ردیف قافیه می باشد . در این شعر طبق قانون کلی زلال ، فاصله ی بین سطرها با شمارش هجاها مراعات می گردد. یعنی سطر اول و آخر هر کدام دارای حداکثر شش عدد هجا باشد و تعداد هجای بین دو سطر ( تفاوت پلّه ای بین دو سطر همجوار از هم ) حداکثر تا شش عدد بوده و با یک مقدار تفاوت بطور پله ای نزول و صعود دارد. ( تبصره : در زلال آزاد ، معمولاً اختلاف بین سطور با یک هجا را تا حدّی که شکل قالب را به هم نزند ، نادیده می گیرند. )
سا . . .
***
( ظهور سبک زلال )
***
تاریخ پیدایش و تعریف و قوانین قالب شعر زلال
تاریخ و محل پیدایش زلال
« زلال » به عنوان قالبی تعریف شده در عرصه ی شعر، در تاریخ دوم بهمن سال یکهزار و سیصد و هشتاد و هشت هجری شمسی با اصول و توضیحات کامل، به همراه بیست و سه شعر و با نمونه ای از بررسی ها تولد یافته و از طریق اینترنت و به توسط دادا بیلوردی بر عالم ادبیات تحویل گردید. محل تولد زلال، کشور ایران است و در قلّه ی پارک ائل گولی تبریز به دادا الهام شده است. قبلاً شعری در هیچ سبک و قالب شعری در هیچ جای دنیا با این تعاریف و قوانین و ساختار نبوده است.
... [مشاهده متن کامل]
تعریف زلال
شعری است با طول وزن پلّه ای که بطور مساوی از سطر کم شروع شده و در سطر کم نیز به اتمام می رسد . این نوع شعر دارای 5 الی 11 سطر می باشد . از لحاظ وزن به طولانی ترین سطر که سطر وسطی می باشد « سطر مادر » و سطرهای اطراف آن را « سطرهای قرینه » می گویند . زلال دارای قالب های مختلفی است که هرکدام برای خود اصول و تعاریف خاصّی دارند.
قانون کلّی زلال
1 - سطر اول و آخر دارای حداکثر پنج ضرباهنگ در وزن مثلّثی عروضی و یا حداکثر شش عدد هجا در وزن مثلّثی آزاد باشد.
2 - تعداد ضرباهنگ بین دو سطر ( تفاوت پلّه ای بین دو سطر همجوار از هم ) در وزن مثلثی عروض ، فقط 2 عدد و تعداد هجا در وزن مثلثی آزاد حداکثر تا شش عدد که با یک فاصله ی مساوی بطور پله ای نزول و صعود داشته باشد. ( مثال : اگر تعداد ضرباهنگ سطر دوم از تعداد ضرباهنگ سطر اول ، دوتا بیشتر باشد باید تعداد ضرباهنگ سطر سوم هم از سطر دوم ، دو تا بیشتر باشد . به همین ترتیب دو به دو و پله ای صعود می کند تا سطر مادر و بعد به همان اندازه بطور متقارن و با فاصله ی یکسان کاهش می یابد . به این عمل در زلال عروضی، راز « 2 » گفته می شود )
3 - ریتم موسیقیایی از ابتدا تا آخر بطور روان حفظ گردد.
4 - تعداد سطرهای هر زلال ، از 5 کمتر و از 11 بیشتر نباشد.
5 - سطرها زیر هم نوشته شوند.
6 - سطرهای قرینه ، از لحاظ طول وزن عروض یا تعداد هجا و تعداد ضرباهنگ باهم مساوی باشند .
( توجه:تعداد ضرب بین سطرها در همه ی زلالهای عروضی فقط 2 است )
مفهوم ضرباهنگ:
ضربه ای که در یک ملودی و یا موسیقی شعر ایجاد می شود مثال:
مفاعیلُن = مفا+عیلُن= 2 ضرباهنگ
مفاعیلُن مفاعیلُن = 4 ضرباهنگ
مثالی دیگر:
مستفعلُن= مُستَف+عَلُن= 2 ضرباهنگ
مستفعلُن مستفعلُن= 4 ضرباهنگ
مثالی دیگر:
مستفعلُن فَع = مُستَف+عَلُن+فَع= 3 ضرباهنگ
مستفعلُن مستفعلُن فَع= 5 ضرباهنگ
***
- انواع قالب های سبک زلال
1 - زلال عروضی قافیه دار
الف - قافیه دار یک در میان
ب - قافیه دار با آزادی سطر مادر
ج - تمام قافیه
2 - زلال عروضی بدون قافیه
3 - زلال آزاد
4 - زلال عروضی قافیه دار پیوسته
5 - زلال عروضی بی قافیه ی پیوسته
6 - زلال آزاد پیوسته
1 - آرایش در زلال عروضی قافیه دار:
الف: قافیه دار یک در میان ( این بهترین است )
مثال در پنج سطری:
. . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . قافیه
مثال در هفت سطری:
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
ب: قافیه دار با آزادی در سطر مادر
مثال در هفت سطری:
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . آزاد
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
ج: تمام قافیه
مثال در پنج سطری:
. . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . قافیه
مثال در هفت سطری:
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . قافیه
. . . . . . . . . . . . . . قافیه
در همه ی انواع زلال، قانون کلی زلال مراعات می گردد با این تفاوت که در نوع عروضی قافیه دار، آرایش قافیه هست و در نوع بی قافیه از آوردن قافیه صرفنظر می شود و در نوع آزاد بصورت هجائی عمل می گردد.
زلال آزاد مقیّد به ردیف و قافیه و اوزان عروضی نیست و در این نوع ، بیشتر روی تصویر و تخیّل و کوتاه و محکم گویی و روی آرایه های نادره ، تمرکز حواس می شود . و گاهی هم می بینید که سادگی موضوع بخاطر اهمیت پیام ارجحتر از به کار بردن سایر افاده های ادبی است.
توجّه فرمایید که زلال آزاد ، از قانون کلّی خارج نمی شود . آزادی این ، فقط از قید اوزان عروضی و ردیف قافیه می باشد . در این شعر طبق قانون کلی زلال ، فاصله ی بین سطرها با شمارش هجاها مراعات می گردد. یعنی سطر اول و آخر هر کدام دارای حداکثر شش عدد هجا باشد و تعداد هجای بین دو سطر ( تفاوت پلّه ای بین دو سطر همجوار از هم ) حداکثر تا شش عدد بوده و با یک مقدار تفاوت بطور پله ای نزول و صعود دارد. ( تبصره : در زلال آزاد ، معمولاً اختلاف بین سطور با یک هجا را تا حدّی که شکل قالب را به هم نزند ، نادیده می گیرند. )
سا . . .