ساگارتی ها از اقوام پارسی صحرا گرد ( به پارسی باستان: Asagartiya ) تیره ای از مردمان ایرانی باستان بودند که در فلات ایران نشیمن داشتند. محل دقیق آن ها ناشناخته است ولی احتمالاً در همسایگی پارت ها در شمال خاوری ایران سکونت داشتند. هرودوت ( ۱٫۱۲۵، ۷٫۸۵ ) آن ها را مرتبط با پارس ها ذکر کرده است. این احتمال وجود دارد که ساگارتی ها در برهه ای از زمان با مادها از نظر سیاسی هم پیمان شده باشند. ... [مشاهده متن کامل]
هرودوت از قبیله ساگارتی ها ( sagarties ) در کنار دروپیک ها ( dropiques ) ، دائی ها ( daens ) ، مارد ( mardes ) ، به عنوان پارس های کوچنشین و صحراگرد یاد کرده است. بطلمیوس ساگارتی ها را ساکن سرزمین ماد می داند و استفانوس سکونت گاه آن ها را شبه جزیره ای در دریای خزر به نام ساگارتیا یاد می کند. ساگارتی ها رمه داران کوچ نشین بودند و جنگ افزار اصلی آن ها کمند بود. احتمالا ساگارتیها در گستره شمال کرمان تا شمال غرب اصفهان کنونی میزیسته اند از این رو بخشی از آنها در دوران گسترش قلمرو ایالت ماد توسط هوخشثره سرزمینشان تصرف شده اما داریوش بزرگ در زمان تقسیم بندی ایالات کشور آنهارا از سلطه ماد خارج کرده و با یکی کردن آن بخش مادی و قسمت پارسی یک ایالت نو برای آنها ساخته است به رهبری یکی از خاندانهای هخامنشی اما کوچ رو بودن آنها ممکن طوایفی در مناطق دیگر نیز بوده به نوشته هرودوت ( ۳٫۹۳ ) ساگارتی ها به ساتراپ چهاردهم شاهنشاهی هخامنشی تعلق داشتند. یک هیئت هدیه آورنده ساگارتی بر روی نگاره های آپادانا دیده می شود. هرودوت نیز در نوشته هایش از همین قبیله پارسی صحراگرد با نام «ساگارتی» یاد کرده و می نویسد: . . . قبیله های دیگر که صحراگردند از این قرارند: داین ها، ماردها، دروپیک ها و ساگارتی ها