ساکی

.
سگوندها ابتدا در هرو بودند که بیرانوندها زمین های آنان را به زور غصب می کنند و سگوندها به منطقه آبستان و ازنا که متعلق به ایل ساکی و حسین خان ساکی بوده، می آیند و در چغلوندی ما هنوز منطقه ای بنام #دِرکسو ( دره ساکی ) و#چشمه پاپی داریم که نشان می دهد منطقه ییلاقی ایلات لُر بوده یا سراب سوری در دهستان ازنا سگوند است
.
#رابینو درکتاب عشایرلُرکوچک که ۱۹۱۶میلادی نوشته، آورده: سگوندها اصالتا از نژاد#عربند و حدود ۱۵۰سال پیش ساکن لرستان شده اند کریم خان زند آنها را به شیراز بُرد ولی ایشان گریختند و به لُرستان بازگشتند اصل این طایفه از نظر تعداد، کم جمعیت بود و#خودشان_زمین_نداشتند لذا روسای طوایف#ساکی#ماکنعلی و#طولابی را#قتل عام کرده سپس زمین و طوایف آنها را ضبط کردند و به واسطه پیوستن طوایفی از ساکی، پاپی، �#چگنی ( پمه هر و گله دار ) ، طولابی، پیامنی، #کوشکی ( غلام و میرآخور ) ، میر، بازگیر، سوری، �#موموند ( میوند بختیاری ) و کولی وند ( مختوا ) به سگوند، جمعیت آنها افزایش یافت
.
درکتاب تاریخ ایلات و طوایف لرستان صفحه ۲۳۷ آمده: سگوندها برای اینکه#املاک ساکی ها را تصاحب کنند شروع به#تفتین ( فتنه ) بین آنان کردند و آنها را به جان هم انداختند و شیرازه اتحاد و اتفاق آنان را گسیخته و کار بجایی رسید که تک تک مهاجرت کردند و املاک آنها به دست سگوندها افتاد.
.
درکتاب گستره ایل باجولوند اثر عباس وثوقی اسامی#طوایف الحاقی_به_سگوند آمده : میرآخور ( کوشکی ) ، #نباتوند ( از میرهای منگره ) ، بگری ( از پاپی ) ، سیکه وند ( از میرهای منگره ) ، پمه هَر ( چگنی ) ، #رومیانی ( چگنی ) ، زیودار ( از پل دختر ) ، سیفلان هم الحاقی به سگوند است، رُکرُک ( چگنی ) ، #بابایی ( از ایل جودکی ) ، مختوا ( کولی وند و از دلفان به سگوند آمد ) ، #لطفعلی وند ( از پاپی های گریت ) ، #ماکن عالی ( مکان عالی که از حاجی وندهای بختیاری اشترانکوه اند و جدشان شاه پیر والی در الیگودرز بوده ) ، صوفی وند ( از قزوین به لرستان آمده و از پیروان شیخ صفی الدین اردبیلی اند ) ، #ممی وند ( اصالت تمام ممی وند، مومه وند یا محمودوند برمی گردد به ایل میوند بختیاری الیگودرز که امروزه فامیلی پیامنی و سگوند گرفتند ) ، #سلاحورزی ( سلاحورزی ها نامشان در تاریخ گزیده به عنوان طایفه کهن از قوم لُر آمده و والیان لُر از همین طایفه اند و امروزه بین سگوند، بیرانوند و حسنوند پخش اند )
.
در روستای محمدآباد آبستان طوایف#قلاوند و#فراش سکونت دارند. #کرزبرها به بیرانوند و سگوند الحاق شدند درصورتی که خودشان طایفه ای مستقل بودند. عده ای از#کولی ها ( لوتی ها ) داخل سگوند هستند مثل#شنبه وند و#هوز _سیاه. #دالوندها طایفه ای دارند بنام#کاولیان ( کابلی ) که دو تیره چغلوند رود و چغلوند دیم دارد

.
عبدالرحمن شرفکندی درفرهنگ کُردی صفحه ۳۸، باجلان را به معنای#باج_گیر آورده که ابتدا#باجلو بوده و کم کم صورت باجلان پیدا کرده . عباس عزاوی درعشایر عراق، جلد ۲، صفحه ۱۸۲، منشاء باجلان را#دیاربکر و#موصل عراق ذکرکرده که به تدریج به خانقین کوچیدند
.
ولادیمیر مینورسکی: باجلان در#موصل عراق بودند و#سلطان مراد چهارم خلیفه عثمانی در سال ۱۶۳۹میلادی آنان را به سرکردگی#عبدالله بیگ_باجلان به نواحی مرزی عثمانی خصوصاً#زهاب آورده و ایل کلهر را از زهاب بیرون کردن. مینورسکی آورده: باجلان در آغاز قرن ۱۸ میلادی از#موصل به دَرنه و درتنگ زهاب آمدند و با مردم#گوران آمیخته شدند
.
میجرسون درکتاب به سوی میان رودان صفحه ۴۰۷ آورده: باجلان درگذشته عشیره ای از ایل کُرد ( جاف ) بود که پس از درگیری، از ایل#جاف جدا شدند. چیریکوف درسال ۱۸۵۲ میلادی نوشته: باجلان در شرق#موصل عراق می زیسته و هم اکنون منطقه ای بنام باجلان درشرق موصل وجود دارد
.
محمدامین زکی بیگ در زُبده تاریخ کُرد صفحه ۲۸۵ آورده: باجلان عشیره ای از#گوران است. نادرشاه افشار در زهاب عثمانی با#احمد پاشا_باجلان _فرمانده عثمانی جنگ کرد و او را شکست داد که این نشان می دهد #باجلان ها_ریشه_در خاک_عثمانی داشتند
.
هنری راولینسون درکتاب گذر از زهاب به خوزستان صفحه ۱۳۶ به نقل از میرزابزرگ حاکم وقت لُرستان می نویسد: باجلان و بیرانوند درقرن گذشته ( قرن ۱۸ میلادی ) از#موصل عراق فرار کردند و به لرستان پناهنده شدند جدشان بنام#حجازی از#عربستان به منطقه آمد و با دختر دلفان ( بنی دلف ) ازدواج کرد و صاحب دو پسر بنام #بیرام ( بایرام تُرکی ) و باجلان ( باجلان های زهاب خود را تُرک میدانند ) شد زمان افشاریه با هجوم ترکان عثمانی به ایران، باجلان و بیرام به ارتش ایران پیوستند و به نشان تقدیر مزارعی در#دلفان به آنان اعطا می گردد. این روایت ثابت می کند لک ها اصالتاً عرب و مهاجر به لرستان اند
.
مظاهر باجلان درکتاب باجلان صفحه ۱۲ آورده: علت مهاجرت طوایف لک به لرستان درعهد شاه عباس صفوی به منظور رعیتی#حسین خان سلاحورزی بوده . علت اینکه#لکی شباهت به زبان مردم#کرمانشاه دارد بخاطر خاستگاه اصلی لک ها در کرمانشاه است که زمان شاه عباس صفوی به لرستان مهاجرت کردند
.
محمدعلی سلطانی در جغرافیا و تاریخ مفصل کرمانشاهان جلد ۲، صفحه ۸۸۵، آورده:#مهاجرت_باجلان به لرستان پس از شکست احمدپاشا باجلان از نادرشاه افشار در سال ۱۱۴۴ هجری بوده او معتقداست مرکز اصلی#گوران ها ( باجلان، کلهر و گوران ) قلعه پلنگان در دامنه شرقی کوه شاهو بوده . در سفرنامه ژان اوتر صفحه ۲۶۵ آمده: باجلان در فاصله سرزمین بین دو#زاب ( زاب کوچک و بزرگ درعراق ) و کنار جاده کرکوک به سر می برند
.
اوژن اوبن سفیر فرانسه درکتاب ایران امروز آورده که باجلان در#خانقین عراق اند. در کامیاران، پاوه و جوانرود خانوارهایی بنام باجلانی سکونت دارند. دیوید مکنزی آمریکایی در ۱۹۵۵میلادی در تحقیقی زبان شناسی که درعراق انجام داده می نویسد: این گروه#باجلان خود را#عرب و از#قبیله_طی می دانند و#لباس_عربی می پوشند و برخی خود را بَجوان و از عشیره#بنی_بَجلی و از نسل#جریر بن عبدالله بَجلی می دانند
.
عبدالحسین شهیدی درکتاب کربلا فی حاضرها و ما فیها از باجلان های خانقین صحبت کرده . برخی طایفه#سگوند و#ساکی را جزء باجلان می دانند که اشتباه است. نام#ساکی قدیمی تر از سگوند است و درتاریخ گزیده جزء طوایف لُر آمده اما اسمی از باجلان و سگوند نیست

ساکی. ( اِخ ) تیره ای است از ایل بیرانوند. ( جغرافیای سیاسی کیهان ص 67 ) . درمنتخب التواریخ منسوب به معین الدین نطنزی ( مؤلف در816 و 817 هَ. ق. ) آمده : قوم ساکی اگر چه زبان لری دارند اما در اصل لر نبوده اند. ( همان کتاب ص 53 ) .
ساکی. ( اِخ ) آندرا. نقاش ایتالیائی متولد رم ( 1600 - 1661 م. ) و او شاگرد آلبان است.