سالوادور گی یرمو آلنده گوسنز ( به اسپانیایی: Salvador Allende ) ( ۲۶ ژوئن ۱۹۰۸، سانتیاگو – ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳، سانتیاگو ) سیاست مدار مارکسیست و از بنیان گذاران حزب سوسیالیست شیلی بود.
آلنده در ۲۶ ژوئن ۱۹۰۸ در سانتیاگو متولد شد. وی فرزند سالوادور آلنده کاسترو و لورا گوسنس اوریبه بود. خانواده آلنده به طبقه متوسط بالاتر شیلی تعلق داشتند و دارای یک سنت طولانی درگیری سیاسی در اهداف مترقی و لیبرال بود. پدر بزرگ وی یک پزشک برجسته و طرفدار جنبش اصلاح گرا بود که یکی از اولین مدارس سکولار را در شیلی تأسیس کرد. سالوادور آلنده در اصل از باسک و از نژاد بلژیکی ( والونی ) بود.
... [مشاهده متن کامل]
او از نوامبر ۱۹۷۰ تا سرنگونی و مرگش در پی کودتای ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ میلادی، رئیس جمهوری شیلی بود.
از او به عنوان اولین رئیس جمهوری مارکسیست که با رأی و دموکراسی به قدرت رسید نام می برند.
سالوادور آلنده بیش از چهل سال در صحنهٔ سیاسی شیلی و حزب سوسیالیست شیلی حضور داشت. او پیش از رسیدن به ریاست جمهوری در انتخابات ۱۹۷۰ در مقام های سناتور، نماینده مجلس و وزیر کابینه فعالیت می کرد. وی پزشک بود و مدتی به عنوان وزیر بهداشت خدمت نمود. آلنده سه بار در سال های ۱۹۵۲، ۱۹۵۸ و ۱۹۶۴ کاندیدای ریاست جمهوری شده و شکست خورده بود تا این که در ۱۹۷۰ بالاخره در انتخابات برنده شد و تنها با ۳/۱٪ اختلاف با نفر دوم و ۸ درصد اختلاف با نفر سوم، از سوی مجلس به ریاست جمهوری برگزیده شد.
سوای مرگ ارنستو چه گوارا، مرگ هیچ سیاستمدار دیگری نتوانسته است به اندازه مرگ بحث برانگیز سالوادور آلنده، نمادی برای سبعیت و در عین حال آرمان خواهی جنبش سوسیالیستی آمریکای لاتین دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی باشد. او که در اصل پزشک بود، نخستین سیاستمدار مارکسیستی بود که در آمریکای لاتین با رأی مردم به قدرت رسید.
آلنده سوسیالیستی میانه رو بود که جناح چپ شیلی را متحد کرد و تا زمانی که قدرت را در دست داشت پروژه ها و طرح های بلندپروازانه ملی گرایانه ای را در پیش گرفت. اقداماتی که موجبات خشم جناح راست شیلی و قدرت های خارجی را فراهم آورد. در ماه سپتامبر سال ۱۹۷۳، ژنرال پینوشه، با همکاری و پشتیبانی ایالات متحده حکومت آلنده را برانداخت و حکومت دیکتاتوری خود را بر پا کرد. حکومتی که نزدیک ۲ دهه شیلی را با مشت های آهنینش اداره کرد و هزاران کشته و تبعیدی برجای گذاشت.
آلنده در ۲۶ ژوئن ۱۹۰۸ در سانتیاگو متولد شد. وی فرزند سالوادور آلنده کاسترو و لورا گوسنس اوریبه بود. خانواده آلنده به طبقه متوسط بالاتر شیلی تعلق داشتند و دارای یک سنت طولانی درگیری سیاسی در اهداف مترقی و لیبرال بود. پدر بزرگ وی یک پزشک برجسته و طرفدار جنبش اصلاح گرا بود که یکی از اولین مدارس سکولار را در شیلی تأسیس کرد. سالوادور آلنده در اصل از باسک و از نژاد بلژیکی ( والونی ) بود.
... [مشاهده متن کامل]
او از نوامبر ۱۹۷۰ تا سرنگونی و مرگش در پی کودتای ۱۱ سپتامبر ۱۹۷۳ میلادی، رئیس جمهوری شیلی بود.
از او به عنوان اولین رئیس جمهوری مارکسیست که با رأی و دموکراسی به قدرت رسید نام می برند.
سالوادور آلنده بیش از چهل سال در صحنهٔ سیاسی شیلی و حزب سوسیالیست شیلی حضور داشت. او پیش از رسیدن به ریاست جمهوری در انتخابات ۱۹۷۰ در مقام های سناتور، نماینده مجلس و وزیر کابینه فعالیت می کرد. وی پزشک بود و مدتی به عنوان وزیر بهداشت خدمت نمود. آلنده سه بار در سال های ۱۹۵۲، ۱۹۵۸ و ۱۹۶۴ کاندیدای ریاست جمهوری شده و شکست خورده بود تا این که در ۱۹۷۰ بالاخره در انتخابات برنده شد و تنها با ۳/۱٪ اختلاف با نفر دوم و ۸ درصد اختلاف با نفر سوم، از سوی مجلس به ریاست جمهوری برگزیده شد.
سوای مرگ ارنستو چه گوارا، مرگ هیچ سیاستمدار دیگری نتوانسته است به اندازه مرگ بحث برانگیز سالوادور آلنده، نمادی برای سبعیت و در عین حال آرمان خواهی جنبش سوسیالیستی آمریکای لاتین دهه های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی باشد. او که در اصل پزشک بود، نخستین سیاستمدار مارکسیستی بود که در آمریکای لاتین با رأی مردم به قدرت رسید.
آلنده سوسیالیستی میانه رو بود که جناح چپ شیلی را متحد کرد و تا زمانی که قدرت را در دست داشت پروژه ها و طرح های بلندپروازانه ملی گرایانه ای را در پیش گرفت. اقداماتی که موجبات خشم جناح راست شیلی و قدرت های خارجی را فراهم آورد. در ماه سپتامبر سال ۱۹۷۳، ژنرال پینوشه، با همکاری و پشتیبانی ایالات متحده حکومت آلنده را برانداخت و حکومت دیکتاتوری خود را بر پا کرد. حکومتی که نزدیک ۲ دهه شیلی را با مشت های آهنینش اداره کرد و هزاران کشته و تبعیدی برجای گذاشت.
