ساعت ستاره ای

دانشنامه عمومی

ساعت ستاره ای به اندازه گیری و تشخیص و تطبیق زمان در شب به وسیلهٔ ستارگانی شاخص گفته می شود. این روش معمولاً به کمک ستارهٔ قطبی به عنوان یک نقطه ثابت، با مقایسه و سنجش جابجایی بعضی ستارگان دب اکبر در هر فصل نسبت به زمان متعارف است.
اینگونه زمان سنجی شبانه در کنار ساعت آفتابی به ضمیمه تقویم نجومی در مصر باستان معمول بوده است.
ساعتی با مرکزیت ستارهٔ قطبی در آسمان شب فرض می شود که عدد ۱۲ شب آن رو به بالاست، و «امتداد دو ستارهٔ پایانی ملاقهٔ دب اکبر در راستای ستارهٔ قطبی» عقربهٔ ساعت شمار آن است. به کمک این محاسبه زمان حقیقی روزانه بدست می آید. عقربهٔ ساعت شمار آن بامداد ( ساعت رسمی؛ ۰۰:۰۰ دقیقه ) ۱۹ اسفند ( ۹ مارس ) بر نصف النهار ناظر - عمود - قرار دارد.
این ساعت حرکت پادساعتگرد ( خلاف جهت عقربه های ساعت ) دارد و ۲۴ ساعته است که اعداد آن خلاف جهت عقربه های ساعت می چرخند: ساعت ۱۲ شب بالاست، ساعت ۶ صبح سمت چپ است، ساعت ۱۲ ظهر پایین است، و ساعت ۶ عصر سمت راست است. این ساعت در ۱۹ اسفند درست کار می کند، برای گردش و محاسبه درست آن در دیگر روزهای هجری خورشیدی، به ازای هر ۱ ماه تفاوت، ۲ ساعت و به ازای هر ۱ روز تفاوت، ۴ دقیقه کم یا زیاد می شود. به نظر می رسد میزان دقت آن در بیشتر شب ها حدود ۲ دقیقه باشد.
برای نمونه در بامداد رسمی اول فروردین به صورت پادساعتگرد این ساعت حدود ۰۰:۴۴ دقیقه را نمایش می دهد که با کسر ۴۴ دقیقه به ازای ۱۱ روز تفاوت با ۱۹ اسفندماه، ساعت استاندارد ۰۰:۰۰ بدست می آید.
به کمک این ساعت زمان حقیقی ( ظاهری یا طبیعی ) روزانه بدست می آید. این ساعت حوالی بامداد ۱۵ اسفند ( ۵ مارس ) بر نصف النهار ناظر، زمان نیمه شب حقیقی ( نقطه مقابل ظهر ) را نشان می دهد ( برای تهران ۰۰:۱۶ دقیقه ) و برای بدست آوردن زمان حقیقی دیگر روزها، باید مابازای تفاوت هر ماه، دو ساعت و هر روز ( در اینجا نسبت به نیمه اسفندماه ) ۴ دقیقه همراه با تفاضل روزانه زمان حقیقی ( تفاضل ظهر روز مورد نظر با ۱۲:۱۶ ) اعمال گردد. از جمله فواید محاسبه زمان حقیقی، بدست آوردن ظهر حقیقی، که زمان مقابل نیمه شب حقیقی است و محاسبات طلوع و غروب و به تبع اوقات شرعی است. در قدیم ساعت های ظهرکوک شبیه به این شیوه ساعت ستاره ای ( حقیقی ) عمل می کرده است.
برای نمونه در بامداد حقیقی اول فروردین به صورت پادساعتگرد این ساعت حدود ۰۱:۱۲ را نمایش می دهد. که با کسر ۶۰ دقیقه به ازای ۱۵ روز تفاوت با نیمه اسفندماه، ساعت بامداد حقیقی اول فروردین ۰۰:۱۲ دقیقه خواهد بود. این بدان معناست که ظهر حقیقی تهران در این روز نیز متقابلاً ۱۲:۱۲ دقیقه است.
عکس ساعت ستاره ای
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس