ساعت افتابی

/~AftAbi/

برابر پارسی: ( ساعت آفتابی ) آفتابنما

معنی انگلیسی:
sundial

لغت نامه دهخدا

( ساعت آفتابی ) ساعت آفتابی. [ ع َ ت ِ ] ( ترکیب وصفی ، اِ مرکب ) اسبابی که با آن به کمک سایه وقت را اندازه توان گرفت. ساعت ظلی. ساعت شمسی. ساعت شمسیة.مِزوَلَة. شاخص. و آن چنان است که میله ای را عمود بر سطح افقی نصب کنند و با اندازه گیری درازای سایه ، ساعات مختلف روز را اندازه گیرند. اصول ساعت آفتابی از همان روزگار باستان شناخته شد. در روم در دوره اگوست ( مقارن میلاد مسیح ) یک ساعت آفتابی در میدان بزرگی نصب کرده بودند که ستون آن سی گز بلندی داشت. در قرون جدید دو ساعت از این نوع بسیار معروف بوده است : یکی از آن کلیسای سنت پطرون در بولونی از شهرهای ایتالیا که بسال 1653 م. به دست کاسینی ساخته شد و دیگری در کلیسای سن سولپیس در پاریس که بسال 1752 به دست لمونیه نصب گردید.

فرهنگ فارسی

( ساعت آفتابی ) اسبابی که با آن بکمک سایه وقت را اندازه توان گرفت

فرهنگستان زبان و ادب

ساعت آفتابی
{sundial} [نجوم] ابزاری برای تعیین زمان با استفاده از تغییرات طول سایۀ یک شاخص در نور خورشید

دانشنامه عمومی

ساعت آفتابی. ساعت آفتابی وسیله ای است که زمان را با استفاده از مکان خورشید در آسمان می سنجد. معمول ترین نوع ساعت آفتابی از میله ای ساخته شده است که روی صفحه ای قرار دارد و ساعت های شبانه روز روی صفحه نشانه گذاری شده اند. وقتی مکان خورشید در آسمان عوض می شود، مکان سایهٔ میله هم روی صفحه جابه جا می شود و ساعت را نشان می دهد.
توالی فصل ها و تأثیر آن بر زندگی انسان ها از زمان های دور، دانش تقویم را به نیازی اصلی انسان در تمدن های بزرگ تبدیل کرد. موضوع اصلی تقویم سنجش و اندازه گیری زمان بود و در این میان دانستن مدت روز و داشتن زمان آن بسیار مهم می نمود. حضور خورشید در آسمان و تکرار روز و شب اندیشهٔ ساخت نخستین ابزار برای سنجش زمان را در انسان ایجاد کرد و به این ترتیب ساعت های آفتابی به عنوان اولین ساعت ها ساخته شد و با درک بهتر انسان از کارایی کرهٔ آسمانی پیشرفت بیشتری کرد.
براساس نوشته های هرودوت قدمت این ساعت ها به ۵۰۰۰ سال قبل برمی گردد و او ساخت این ابزار را به سومری ها و کلدانی ها نسبت می دهد، اقوامی که در منطقهٔ بین النهرین می زیستند. [ ۱]
بر مبنای مدارک موجود نخستین کسی که به محاسبات نظری ساعت های آفتابی توجه کرد و باعث رواج آن ها شد، آنکسیماندر اهل ملطیه در قرن ۶ پیش از میلاد بود. در این دوران بود که ساعت های آفتابی در نقاط مختلف امپراتوری یونان گسترش یافت. [ ۲]
خارج از تمدن یونان، در حدود ۳۴۰ سال پیش از میلاد ستاره شناسی کلدانی به نام بروسوس نخستین ساعت آفتابی کروی را طراحی کرد. در این ساعت آفتابی جذاب شاخص درون نیمکره ای واقع بود که علاوه بر نشان دادن زمان بر حسب یک تقسیم بندی ۱۲ ساعتهٔ طول روز، بلندای سایه نیز فصل ها را مشخص می کرد. [ ۳]
نخستین ساعت های آفتابی که شاید حتی پیش از این اقوام نیز بوده است، تنها گذر خورشید را از نصف النهار ناظر را مشخص می کرد که همان ظهر شرعی است. سومری ها این ساعت را گسترش دادند و اولین نمونه ساعت های آفتابی عمودی را ساختند. در این ساعت ها که ساده ترین نوع ساعت های آفتابی است، یک شاخص عمودی سایه ای بر صفحه ای می اندازد که تقسیم بندی آن نشان گر ساعت های روز است.
در مناطق قنات دار کویری ایران به طور عملی و ضروری ساعت آبی کاربرد داشت و متولی بنام میرآب داشت اما در بیشتر شهرهای بزرگ و مکانهای مذهبی ساعت های آفتابی وجود داشت و بعضاً در میدان اصلی شهر نصب می شد تا مردم ساعت را بدانند. اما دقت ساعتهای آبی به مراتب دقیق تر و کاربردهای متنوع تری داشت. نمونه های بسیاری از اولین ساعت های آفتابی تا امروز وجود دارد که با پیشرفت علم و دانش انسان در زمینهٔ ریاضیات، کامل تر و دقیق تر شده است و امروزه این ساعت ها به عنوان نمادی از تمدن هر سرزمین مورد توجه قرار می گیرند.
عکس ساعت آفتابیعکس ساعت آفتابیعکس ساعت آفتابیعکس ساعت آفتابی
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

ساعت آفتابی. ساعت آفتابی (sundial)
اسباب اندازه گیری زمان، با استفاده از سایۀ تولید شده با نور خورشید. اگرچه ساعت های دیگر جای این نوع ساعت را کاملاً گرفته اند، هنوز در باغ ها و به صورت تزیینی ساخته می شود. صفحۀ این اسباب برحسب ساعت مدرج است و شاخصی موازی با محور زمین و روبه شمال دارد که روی صفحه سایه می اندازد.

مترادف ها

solarium (اسم)
اتاق افتاب رو، ساعت افتابی

پیشنهاد کاربران

بپرس