سازیدن

لغت نامه دهخدا

سازیدن. [ دَ ] ( مص ) مصدر دیگری از ساختن. بنا کردن. برآوردن. پی افکندن. بنیان :
بجائی که بودی همه بوم خار
بسازید شهری چو خرم بهار.
( شاهنامه بروخیم ج 3 ص 629 ).
همش دستگاه است و هم دل فراخ
یکی کلبه سازیده در پیش کاخ.
فردوسی.
گشن دستگاهی و کاخی فراخ
یکی کلبه سازیده درپیش کاخ.
فردوسی.
بر مستراح کوپله سازیده ست
بر مستراح کوپله کاشنیده است ؟
منجیک ترمذی.
|| درست کردن. تصنیع. صنع. بعمل آوردن :
بسازید هم زین نشان تخت عاج
بیاویخته از بر عاج تاج.
فردوسی.
پس زره سازید و در پوشیداو
پیش لقمان حکیم صبر جو.
مولوی.
رجوع به ساز و سازی شود. || تعبیه کردن. ترتیب دادن :
طلسمی که ضحاک سازیده بود
سرش بآسمان برفرازیده بود.
( شاهنامه چ بروخیم ج 1 ص 53 ).
|| ابداع. خلق. آفریدن :
تو سازیدی این هفت چرخ روان
ستاده معلق زمین در میان.
اسدی ( گرشاسبنامه ).
|| قرار دادن :
دیوخانه کرده بودی سینه را
قبله ای سازیده بودی کینه را.
مولوی.
|| منعقد کردن.برپای داشتن. ترتیب دادن :
بسازید در گلشن زرنگار
یکی بزم خرم تر از نوبهار.
اسدی ( گرشاسبنامه ).
چنان بزمی که شاهان را طرازند
بسازیدش کزآن بهتر نسازند.
نظامی ( خسرو و شیرین ).
|| آراستن :
بسازید جایی چنان چون بهشت
گل و سنبل و نرگس و لاله کشت.
( شاهنامه چ بروخیم ج 3 ص 620 ).
|| معین کردن. تعیین کردن. ترتیب دادن. مهیا کردن :
گسی کردشان سوی آن جایگاه
که سازیده بد خسرو نیکخواه.
( شاهنامه چ بروخیم ج 3 ص 678 ).
بسازید بر قلبگه جای خویش
زواره پس اندر، فرامرز پیش.
( شاهنامه چ بروخیم ج 3 ص 695 ).
در ایوانش سازید برتخت جای
میان بست چون بنده پیشش بپای.
اسدی ( گرشاسبنامه ).
|| تجهیز. بسیجیدن. آماده کردن سپاه و لشکر :
بسازیدی این جنگ را لشکری
ز کشور دمان تا دگر کشوری.
( شاهنامه بروخیم ج 5 ص 1203 ).
|| تهیه کردن. فراهم کردن. مهیاکردن :
ز خرگاه و از خیمه و بارگی بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

( مصدر ) ( ساخت سازد خواهد ساخت بساز سازنده ساخته سازش ) ۱ - بنا کردن عمارت کردن . ۲ - درست کردن بعمل آوردن . ۳ - ابداع کردن نو آوردن اختراع کردن . ۴ - آفریدن خلق کردن . ۵ - قرار دادن مقرر داشتن . ۶ - منعقد کردن بر پای داشتن . ۷ - آراستن رونق دادن . ۸ - انتظام سامان دادن . ۹ - نواختن نوازش کردن دلخوش کردن . ۱٠ - تجهیز مجهز کردن سپاه . ۱۱ - پختن طبخ کردن . ۱۲ - تالیف کردن تصنیف کردن . ۱۳ - تدبیر کردن چاره کردن . ۱۴ - جعل کردن .

فرهنگ عمید

۱. ساختن، درست کردن: تو سازیدی این هفت چرخ روان / ستاده معلق زمین در میان (اسدی: ۱۵۳ ).
۲. بنا کردن.
۳. ترتیب دادن.
۴. آراستن.
۵. آماده کردن.

پیشنهاد کاربران

بپرس