سازند هل کریک

سازند هل کریک یا سازند نهر دوزخ ( به انگلیسی: Hell Creek Formation ) سازندی است که به واسطه نمایان بودن مورد مطالعه گسترده قرارگرفته است، بیشتر این سازند مربوط به دوره کرتاسه پسین و بخش های پایین تر آن مربوط به پالئوسن هستند. نام گذاری این سازند بر اساس نمایان بودن آن در امتداد نهر دوزخ در نزدیکی جردن، مونتانا است. این سازند در بخش هایی از مونتانا، داکوتای شمالی، داکوتای جنوبی و وایومینگ دامن گسترده است. [ ۱] در مونتانا این سازند بر روی سازند دره روباه قرارگرفته است، همچنین محل قرارگیری بنای ملی ستون پمپی بخشی جدا در سازند نهر دوزخ است. در سال ۱۹۶۶، سرویس پارک ملی، منطقه فسیلی نهر دوزخ را به عنوان منطقه ملی طبیعی تعیین کرد. [ ۲] [ ۳]
سازند نهر دوزخ دربردارنده مجموعه هایی از رس های آب شور و شیرین، گل سنگ ها و ماسه سنگ هایی است که در دوره های ماستریختین و دانین در پایان کرتاسه و آغاز پالئوژن، بر اثر فعالیت های رسوب گذاری در بسترهای پر نوسان رودها، دلتاها و بسیار به ندرت پوده های مرداب ها در امتداد حاشیه قاره ای شرقی کم ارتفاع که در مقابل دریاراه داخلی غربی کرتاسه قرار دارد، رسوب کرده اند. این منطقه دارای هوایی معتدل بوده است و حضور تمساح سانان نشان از آب و هوایی نیمه گرمسیری و بدون سرمای سالانه طولانی دارد. مرز سرشناس سرشار از ایریدیم کرتاسه - پالئوژن که کرتاسه را از دوران نوزیستی جدا می کند، به صورت لایه هایی که در جاهایی بالا و در جاهایی درون سازند هستند به طور ناپیوسته ولی قابل تشخیص در نزدیکی مرز سازند با سازند دژ اتحادیه که روی آن جای گرفته، قرارگرفته است. [ ۴]
بزرگترین مجموعه از فسیل های نهر دوزخ در موزه راکی در بووزمن، مونتانا جای گرفته و به نمایش گذاشته شده است. [ ۵] نمونه هایی که در موزه به نمایش گذاشته شده است نتیجه پروژه «نهر دوزخ» موزه است؛ این پروژه یک همکاری میان موزه، دانشگاه ایالتی مونتانا، دانشگاه واشینگتن، [ ۶] دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، دانشگاه داکوتای شمالی و دانشگاه کارولینای شمالی است که در سال ۱۹۹۸ آغاز شد. [ ۷]