سازمان کشورهای صادرکنندۀ نفت (Organization of Petroleum Exporting Countries)
(یا: اوپِک) نهادی تشکیل شده در ۱۹۶۰، با هدف هماهنگ کردن قیمت و سیاست های عرضۀ نفت دولت های تولید کنندۀ آن. اقدام هماهنگ این سازمان، که در دهۀ ۱۹۷۰ سبب افزایش قیمت های نفت شد، رکوردی جهانی به وجود آورد ولی از میزان تقاضا نیز کاست به صورتی که نفوذ این سازمان در میانۀ دهۀ ۱۹۸۰ کاهش یافت، اما تداوم اتکای کشورها به نفت بار دیگر نفوذ آن را در اواخر دهۀ ۱۹۹۰ تقویت کرد. اعضای اوپک عبارت اند از الجزایر، گابون، اندونزی، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحد عربی، و ونزوئلا. اکوادور، که پیش تر عضو این سازمان بود، در ۱۹۹۳ از آن جدا شد. هدف دیگر اوپک بهبود بخشیدن به موقعیت دولت های جهان سوم از طریق مجبورکردن دولت های غربی به گشودن بازارهای خود بر روی فرآورده های حاصل از نفت بود. اهمیت این نهاد در بازار جهانی، از توانایی آن برای بالابردن بهای نفت از بشکه ای سه دلار در ۱۹۷۳ به بشکه ای ۳۰ دلار در ۱۹۸۰ آشکار شد. در دهۀ ۱۹۸۰، با کاهش تقاضای کشورهای صنعتی، افزایش عرضۀ نفت کشورهای غیرعضو اوپک، و تولید انرژی های جانشین سوخت های فسیلی، موقعیت مسلط اوپک متزلزل شد. این عوامل سبب کاهش بهای جهانی نفت از بشکه ای ۲۸ دلار در آغاز ۱۹۸۶ به بشکه ای ده دلار در ژوئیۀ همان سال شدند. هرچند اعضای مختلف در برابر تلاش های این سازمان برای تثبیت بهای نفت از طریق کاهش اجباری میزان تولید اعضا مقاومت کرده اند، ولی اوپک در نوامبر ۱۹۹۵ تصمیم گرفت همچنان میزان تولیدی را که در سال پیش از آن تعیین شده بود برای شش ماه دیگر نیز تمدید کند. نشست سران اوپک پس از ۲۵ سال نخستین بار در سپتامبر ۲۰۰۰ برگزار شد، که طی آن بهای نفت بشکه ای ۲۵ دلار تعیین و بر نفوذ اوپک افزوده شد. در این نشست هوگو چاوز، رئیس جمهور ونزوئلا، اعضا را به اتحاد برای بالا نگه داشتن قیمت های نفت تشویق کرد. در ۲۰۰۴ با رونق گرفتن اقتصاد و افزایش تقاضا برای سوخت و انرژی به ویژه در چین و هند، بهای جهانی نفت به تدریج رو به افزایش نهاد و در ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ از مرز ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت فراتر رفت و سرانجام در اواسط ۲۰۰۸ به قیمت بیش از ۱۴۰ دلار رسید. این افزایش بی سابقه سرانجام با بروز بحران شدید مالی نخست در امریکا و سپس در دیگر کشورها در اواخر ۲۰۰۸ یکباره سقوط کرد و با کاهش ۱۰۰ دلار در هر بشکه به کمتر از ۵۰ دلار رسید.
(یا: اوپِک) نهادی تشکیل شده در ۱۹۶۰، با هدف هماهنگ کردن قیمت و سیاست های عرضۀ نفت دولت های تولید کنندۀ آن. اقدام هماهنگ این سازمان، که در دهۀ ۱۹۷۰ سبب افزایش قیمت های نفت شد، رکوردی جهانی به وجود آورد ولی از میزان تقاضا نیز کاست به صورتی که نفوذ این سازمان در میانۀ دهۀ ۱۹۸۰ کاهش یافت، اما تداوم اتکای کشورها به نفت بار دیگر نفوذ آن را در اواخر دهۀ ۱۹۹۰ تقویت کرد. اعضای اوپک عبارت اند از الجزایر، گابون، اندونزی، ایران، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان سعودی، امارات متحد عربی، و ونزوئلا. اکوادور، که پیش تر عضو این سازمان بود، در ۱۹۹۳ از آن جدا شد. هدف دیگر اوپک بهبود بخشیدن به موقعیت دولت های جهان سوم از طریق مجبورکردن دولت های غربی به گشودن بازارهای خود بر روی فرآورده های حاصل از نفت بود. اهمیت این نهاد در بازار جهانی، از توانایی آن برای بالابردن بهای نفت از بشکه ای سه دلار در ۱۹۷۳ به بشکه ای ۳۰ دلار در ۱۹۸۰ آشکار شد. در دهۀ ۱۹۸۰، با کاهش تقاضای کشورهای صنعتی، افزایش عرضۀ نفت کشورهای غیرعضو اوپک، و تولید انرژی های جانشین سوخت های فسیلی، موقعیت مسلط اوپک متزلزل شد. این عوامل سبب کاهش بهای جهانی نفت از بشکه ای ۲۸ دلار در آغاز ۱۹۸۶ به بشکه ای ده دلار در ژوئیۀ همان سال شدند. هرچند اعضای مختلف در برابر تلاش های این سازمان برای تثبیت بهای نفت از طریق کاهش اجباری میزان تولید اعضا مقاومت کرده اند، ولی اوپک در نوامبر ۱۹۹۵ تصمیم گرفت همچنان میزان تولیدی را که در سال پیش از آن تعیین شده بود برای شش ماه دیگر نیز تمدید کند. نشست سران اوپک پس از ۲۵ سال نخستین بار در سپتامبر ۲۰۰۰ برگزار شد، که طی آن بهای نفت بشکه ای ۲۵ دلار تعیین و بر نفوذ اوپک افزوده شد. در این نشست هوگو چاوز، رئیس جمهور ونزوئلا، اعضا را به اتحاد برای بالا نگه داشتن قیمت های نفت تشویق کرد. در ۲۰۰۴ با رونق گرفتن اقتصاد و افزایش تقاضا برای سوخت و انرژی به ویژه در چین و هند، بهای جهانی نفت به تدریج رو به افزایش نهاد و در ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ از مرز ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت فراتر رفت و سرانجام در اواسط ۲۰۰۸ به قیمت بیش از ۱۴۰ دلار رسید. این افزایش بی سابقه سرانجام با بروز بحران شدید مالی نخست در امریکا و سپس در دیگر کشورها در اواخر ۲۰۰۸ یکباره سقوط کرد و با کاهش ۱۰۰ دلار در هر بشکه به کمتر از ۵۰ دلار رسید.
wikijoo: سازمان_کشورهای_صادرکننده_نفت