سازمان مرکزی اطّلاعات (Central Intelligence Agency)
سازمان مرکزی اطّلاعات
(یا: سیا) سازمان اطلاعاتی ایالات متحد، تأسیس در ۱۹۴۷. این سازمان عموماً به قصد براندازی رژیم های چپ گرا یا حمایت از منافع مالی ایالات متحده، به مداخلۀ فعال در کشورهایی چون جمهوری دموکراتیک کنگو(زئیرسابق) و نیکاراگوا پرداخته است. از ۱۹۸۰ تمامی فعالیت های سرّی سیا می بایست به موجب قانون ترجیحاً پیش از اجرا به آگاهی کنگره برسد و رئیس جمهور اجازۀ اجرای آن ها را صادر کند. در ۱۹۹۴، بودجۀ تخمینی سیا حدود۳.۱ میلیارد دلار بود. پس از آن که موقعیت این سازمان به سبب رسوایی آلدریچ آرنس، از عاملان سیا و مدت ها جاسوس کا گ ب، کاهش یافت، جان دویچدر ۱۹۹۵، مدیریت سیا را به عهده گرفت. در ۱۹۹۷، جورج تنتمدیر سیا شد. سیا، که از دل دفتر سرویس های استراتژیکزمان جنگ سربرآورد و کنگرۀ ایالات متحده آن را به منزلۀ بخشی از قانون امنیت ملیو مطابق الگوی سرویس های مخفی انگلستان تشکیل داد، قرار بود فقط در خارج از کشور در جنگ سرد به کار گرفته شود. مثلاً، این سازمان در بازگرداندن شاه ایران به قدرت در ۱۹۵۳، ویتنام جنوبی (در جریان جنگ ویتنام)، شیلی (کودتا برضد آلنده، رئیس جمهور آن کشور)، و کوبا (خلیج خوک ها) مشارکت داشت؛ در جبهۀ داخلی نیز به شکل غیرقانونی در رسوایی سیاسی واترگیتدست داشت و در دهۀ ۱۹۷۰، با ازدست رفتن نفوذ ایالات متحده در ایران، افغانستان، نیکاراگوئه، یمن و دیگر نقاط، اعتماد عمومی از این سازمان سلب شد. مقر سیا در لانگلیواقع در ویرجینیاست. ویلیام کیسی، ریچارد هلمز، و جورج بوشازجمله مدیران سابق سیا بوده اند. مدیر سیا درعین حال هماهنگ کنندۀ همۀ سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده است. بودجۀ کل سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده در ۱۹۹۴ تقریباً ۲۸میلیارد دلار بود. وظایف اطلاعاتی داخلی را دفتر تحقیقات فدرال (اف بی آی) انجام می دهد. در آوریل ۱۹۹۷، جزئیات یکی از بزرگ ترین شکست های سیا از بدو تشکیل آن برملا شد. در جریان تلاش نافرجامی که سیا برای براندازی صدام حسین، رهبر عراق، صورت داده بود بیش از ۳۰۰ تن عراقی کشته شدند. سیا اعتباراتی مالی در اختیار یکی از گروه های مخالف رژیم عراق (پیمان ملی عراق) قرار داد، که محرّک کودتایی برضد رهبر عراق شد. در ژوئن ۱۹۹۶، صدام حسین پیش دستی کرد و با اعدام و شکنجۀ بسیاری از افسران عراقی این کودتا را به راحتی درهم کوبید. در اوت همان سال نیز تانک های عراقی در جنگ داخلی کردستان مداخله کردند و ۱۲۰ تن از اعضای گروه ناراضیان تحت حمایت سیا را دستگیر کردند و کشتند. این شکست به منحل شدن عملیات گستردۀ سیا در شمال عراق انجامید و به تبع آن در ۱۹۹۷ جان دویچ، مدیر سیا، ازمقام خود کناره گرفت. در اکتبر ۱۹۹۷، سیا برای نخستین بار در تاریخ حیات خود، بودجۀ حکومت را برای عملیات جاسوسی افشا کرد. جورج تنت، مدیر وقت سیا، اعلام کرد که حکومت ایالات متحد سالانه ۲۶.۶میلیارد دلار صرف عملیات اطلاعاتی ملی، ازجمله بودجۀ سیا، سازمان اطلاعات دفاعی، ادارۀ شناسایی ملیو شعبه های گردآوری اطلاعات می کند. افشای این اطلاعات از سوی سیا در واکنش به دعوایی در چارچوب قانون آزادی اطلاعاتصورت گرفت. به موجب همین قانون، نتایج تحقیقات داخلی که سیا در دهۀ ۱۹۶۰ دربارۀ فاجعۀ خلیج خوک ها انجام داده بود در فوریۀ ۱۹۹۸ منتشر شد. در این سند به جای جان کندی، رئیس جمهور وقت ایالات متحد، سیا مقصر این شکست قلمداد شده بود.
سازمان مرکزی اطّلاعات
(یا: سیا) سازمان اطلاعاتی ایالات متحد، تأسیس در ۱۹۴۷. این سازمان عموماً به قصد براندازی رژیم های چپ گرا یا حمایت از منافع مالی ایالات متحده، به مداخلۀ فعال در کشورهایی چون جمهوری دموکراتیک کنگو(زئیرسابق) و نیکاراگوا پرداخته است. از ۱۹۸۰ تمامی فعالیت های سرّی سیا می بایست به موجب قانون ترجیحاً پیش از اجرا به آگاهی کنگره برسد و رئیس جمهور اجازۀ اجرای آن ها را صادر کند. در ۱۹۹۴، بودجۀ تخمینی سیا حدود۳.۱ میلیارد دلار بود. پس از آن که موقعیت این سازمان به سبب رسوایی آلدریچ آرنس، از عاملان سیا و مدت ها جاسوس کا گ ب، کاهش یافت، جان دویچدر ۱۹۹۵، مدیریت سیا را به عهده گرفت. در ۱۹۹۷، جورج تنتمدیر سیا شد. سیا، که از دل دفتر سرویس های استراتژیکزمان جنگ سربرآورد و کنگرۀ ایالات متحده آن را به منزلۀ بخشی از قانون امنیت ملیو مطابق الگوی سرویس های مخفی انگلستان تشکیل داد، قرار بود فقط در خارج از کشور در جنگ سرد به کار گرفته شود. مثلاً، این سازمان در بازگرداندن شاه ایران به قدرت در ۱۹۵۳، ویتنام جنوبی (در جریان جنگ ویتنام)، شیلی (کودتا برضد آلنده، رئیس جمهور آن کشور)، و کوبا (خلیج خوک ها) مشارکت داشت؛ در جبهۀ داخلی نیز به شکل غیرقانونی در رسوایی سیاسی واترگیتدست داشت و در دهۀ ۱۹۷۰، با ازدست رفتن نفوذ ایالات متحده در ایران، افغانستان، نیکاراگوئه، یمن و دیگر نقاط، اعتماد عمومی از این سازمان سلب شد. مقر سیا در لانگلیواقع در ویرجینیاست. ویلیام کیسی، ریچارد هلمز، و جورج بوشازجمله مدیران سابق سیا بوده اند. مدیر سیا درعین حال هماهنگ کنندۀ همۀ سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده است. بودجۀ کل سازمان های اطلاعاتی ایالات متحده در ۱۹۹۴ تقریباً ۲۸میلیارد دلار بود. وظایف اطلاعاتی داخلی را دفتر تحقیقات فدرال (اف بی آی) انجام می دهد. در آوریل ۱۹۹۷، جزئیات یکی از بزرگ ترین شکست های سیا از بدو تشکیل آن برملا شد. در جریان تلاش نافرجامی که سیا برای براندازی صدام حسین، رهبر عراق، صورت داده بود بیش از ۳۰۰ تن عراقی کشته شدند. سیا اعتباراتی مالی در اختیار یکی از گروه های مخالف رژیم عراق (پیمان ملی عراق) قرار داد، که محرّک کودتایی برضد رهبر عراق شد. در ژوئن ۱۹۹۶، صدام حسین پیش دستی کرد و با اعدام و شکنجۀ بسیاری از افسران عراقی این کودتا را به راحتی درهم کوبید. در اوت همان سال نیز تانک های عراقی در جنگ داخلی کردستان مداخله کردند و ۱۲۰ تن از اعضای گروه ناراضیان تحت حمایت سیا را دستگیر کردند و کشتند. این شکست به منحل شدن عملیات گستردۀ سیا در شمال عراق انجامید و به تبع آن در ۱۹۹۷ جان دویچ، مدیر سیا، ازمقام خود کناره گرفت. در اکتبر ۱۹۹۷، سیا برای نخستین بار در تاریخ حیات خود، بودجۀ حکومت را برای عملیات جاسوسی افشا کرد. جورج تنت، مدیر وقت سیا، اعلام کرد که حکومت ایالات متحد سالانه ۲۶.۶میلیارد دلار صرف عملیات اطلاعاتی ملی، ازجمله بودجۀ سیا، سازمان اطلاعات دفاعی، ادارۀ شناسایی ملیو شعبه های گردآوری اطلاعات می کند. افشای این اطلاعات از سوی سیا در واکنش به دعوایی در چارچوب قانون آزادی اطلاعاتصورت گرفت. به موجب همین قانون، نتایج تحقیقات داخلی که سیا در دهۀ ۱۹۶۰ دربارۀ فاجعۀ خلیج خوک ها انجام داده بود در فوریۀ ۱۹۹۸ منتشر شد. در این سند به جای جان کندی، رئیس جمهور وقت ایالات متحد، سیا مقصر این شکست قلمداد شده بود.
wikijoo: سازمان_مرکزی_اطلاعات