سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی

[ویکی اهل البیت] این سازمان در سال 1361، با ادغام مرکز مدارک وزارت اطلاعات و جهانگردی و مرکز اسناد فرهنگی آسیا وابسته به وزارت فرهنگ و هنر با نام مرکز مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی موجودیت یافت و در تاریخ 1361 به سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی تغییر نام داد.
هدف و مأموریت آن عبارت بود از: گردآوری، سازماندهی و اشاعه اسناد و مدارک انقلاب اسلامی و انتشارات انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران؛ فراهم آوردن امکانات لازم برای پژوهش و مطالعه و بهره برداری از این مجموعه و بالاخره شناساندن مبانی و اهداف انقلاب اسلامی ایران.
با انتقال منابع و امکانات و نیروی انسانی دو مرکز فرهنگی پیشین، این سازمان در همان ابتدای کار از کتابخانه ای با 25000 جلد کتاب و 5131 جلد نشریه ادواری صحافی شده و همچنین آرشیوی حاوی 8564 جلد گزارش دولتی، 34000 قطعه عکس، 24587 قطعه اسلاید بهره مند شد. آرشیو سازمان به تدریج به آرشیو "جریان های سیاسی" موسوم شد و بخش های منابع دیداری ـ شنیداری و ریزفیلم و ریزبرگه نیز بر آن افزوده شد. برای سازماندهی این منابع، بخش نمایه سازی و بخش گردآوری و سازماندهی نسخه های خطی نیز تأسیس شد.
از مهم ترین اقدام های سازمان می توان به تهیه آرشیوی از اسناد و مدارک گروه های سیاسی داخلی، تشکل های غیرقانونی و مدارک مربوط به رژیم پهلوی اشاره کرد. این آرشیو حاوی حدود 7000 جلد کتاب، بیش از 15000 برگ اعلامیه، 2500 عنوان زندگینامه سیاسی و 160 عنوان نشریه ادواری است. آرشیو اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر ــ که نظارت و ممیزی بر چاپ کتاب را در رژیم پهلوی بر عهده داشت ــ به این سازمان منتقل شد. این آرشیو حاوی بیش از 22000 پرونده کتاب هایی است که برای دریافت مجوز چاپ به آن اداره کل ارسال شده بودند. در این پرونده ها نسخه ای از کتاب و نظر ممیز نگهداری می شود.
سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی از 1361 اقدام به انتشار فصلنامه فهرست مقالات انقلاب اسلامی در مطبوعات ایران کرد که جانشین فهرست مقالات فرهنگی در مطبوعات ایران از انتشارات مرکز اسناد فرهنگی آسیا شد. این نشریه فهرستی بود از مقالات منتشره در مطبوعات ایران در موضوع های مختلف از نویسندگان ایرانی و غیرایرانی و به همین دلیل نام آن به فهرست مقالات فارسی در مطبوعات جمهوری اسلامی ایران تغییر داده شد.
در 1378 به دلیل آن که پاره ای از وظایف و اقدامات سازمان با وظایف کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران موازی بود، کلیه منابع و نیروی انسانی آن به کتابخانه ملی منتقل و سازمان در کتابخانه ملی ادغام شد. بدین ترتیب، سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی عملاً تعطیل شد.
مهم ترین طرحی که سازمان ــ در حیات 17 ساله خود ــ اجرا کرد تدوین اصطلاحنامه فرهنگی فارسی (اصفا) بود که در اواخر سال 1370 شورایی به منظور تدوین آن در سازمان تشکیل گردید. نخستین ویرایش آن در اواخر 1374 و ویرایش دوم آن در 1380 ــ پس از ادغام در کتابخانه ملی ــ منتشر شد.