سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

دانشنامه آزاد فارسی


سازمانی در جهت تولید برنامه های رادیویی و تلویزیونی، با هدف نشر فرهنگ اسلامی، ایجاد محیط مساعد برای تزکیه و تعلیم انسان، رشد فضایل اخلاقی، و شتاب بخشیدن به حرکت تکاملی انقلاب اسلامی در سراسر جهان، در چارچوب برنامه های ارشادی، آموزشی، خبری و تفریحی. نخستین فرستندۀ بی سیم موج بلند تهران و شهرهای تبریز، مشهد، کرمان، کرمانشاه و خرمشهر در ششم اردیبهشت ۱۳۰۵ش شروع به کار کرد. رفته رفته اندیشۀ ایجاد رادیو قوت گرفت تا سرانجام «رادیو تهران» در اردیبهشت ۱۳۱۹ افتتاح شد. در ۱۳۲۷ نخستین استودیوی رادیویی یا «ادارۀ انتشارات و تبلیغات» در میدان ارگ تهران ساخته شد. در ۱۳۳۶ش ایستگاه ۱۰۰کیلو واتی رادیو، «رادیو ایران» و فرستندۀ قدیمی، رادیو تهران نام گرفت. در تیر ۱۳۳۷ش، مجلس شورای ملی ماده ای با چهار تبصره به تصویب رساند که براساس آن به دولت اجازه داده می شد یک فرستندۀ تلویزیون با همۀ ابزار فنی آن را به تشخیص وزارت پست و تلگراف و تلفن در تهران به کار اندازد و تا پنج سال نیز از پرداخت مالیات معاف باشد. بدین ترتیب، اولین فرستندۀ ایران در مهر ۱۳۳۷ش نخستین برنامۀ خود را پخش کرد. تلویزیون ایران به صورت بخش کاملاً خصوصی و متکی به درآمدِ خود از آگهی های تجاری و تبلیغات اداره می شد. در ۱۳۴۰ دو فرستندۀ دیگر در آبادان و اهواز تأسیس شد. رادیو ابتدا ابزار پخش موسیقی بود، سپس اخبار و گفتارهایی دربارۀ تاریخ و جغرافیای ایران، کشاورزی و مسائل خانه داری و بهداشتی به آن اضافه شد. در آغاز دهۀ ۱۳۴۰ «برنامۀ دوم» رادیو، و در ۱۳۴۶ «برنامۀ سوم» و فرستندۀ اف. ام به مجموع برنامه های رادیویی افزوده شدند. در ۱۳۴۳ گروهی فرانسوی از سوی سازمان برنامه و بودجه مأمور بررسی و طراحی یک مرکز تلویزیونی شد. سرانجام پس از تصویب طرح ایجاد «تلویزیون ملی ایران» دستگاهی کوچک با امکاناتی ساده، پخش برنامه های آموزشی را در ۱۳۴۵ آغاز کرد. رفته رفته فعالیت مراکز تلویزیونی ابتدا در ارومیه و سپس در بندرعباس، شیراز، کرمانشاه، تبریز، زاهدان، خراسان، کرمان، سنندج و اصفهان آغاز شد. گسترش شبکۀ رادیویی کشور از ۱۳۴۸ به عهدۀ وزارت پست و تلگراف و تلفن بود. با گسترش امکانات فنی، نصب و راه اندازی مرکز مخابرات ماهواره ای اسدآبادِ همدان درهمین سال، تبادل برنامه های تلویزیونی با ایستگاه های خارجی میسّر شد. در ۱۳۵۰ پس از ادغام رادیو و تلویزیون، گسترش شبکه در شمار مسئولیت های «سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران» درآمد و رفته رفته تعداد فرستنده های رادیویی در سراسر ایران به ۶۸ فرستنده رسید. دولت، تلویزیون ایران را از حبیب الله ثابت پاسال خریداری کرد و با پیوستن تلویزیون ایران به تلویزیون ملی، پخش دو برنامۀ تلویزیونی از دو کانال مختلف ادامه یافت. برنامه های تلویزیون ملی «برنامۀ اول» و برنامه های تلویزیون ایران «برنامۀ دوم» نامیده شد. از ۱۳۵۵ به جز این دو برنامه، شبکه ای آموزشی زیرنظر وزارت آموزش و پرورش، آموزش تخصصی دوره های ابتدایی و متوسطه را به عهده گرفت، و نیز شبکه ای بین المللی که همۀ برنامه هایش را به زبان انگلیسی پخش می کرد. پخش برنامه های تلویزیون به صورت رنگی نیز از همین سال آغاز شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، طبقِ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۵۸، قرار شد که وسایل ارتباط جمعی (رادیو و تلویزیون) در جهت روند تکامل انقلاب اسلامی قرار گیرد، و همچنین سازمان صدا و سیما زیرنظر قوای سه گانه به صورت یک شورای سرپرستی اداره شود. اما از ۱۳۶۸ و برپایۀ بازنگری قانون اساسی، نصب و عزل رئیس سازمان صداوسیما به عهدۀ مقام رهبری است و شورایی مرکب از نمایندگان رئیس جمهور، رئیس قوۀ قضائیه و مجلس شورای اسلامی (هرکدام دو تن) بر این سازمان نظارت دارند.

پیشنهاد کاربران

بپرس