سازمانی با هدفِ اِعمال حاکمیت دولت بر سواحل و بنادر کشور به منظور فراهم کردن تسهیلات لازم در جهت گسترش امور تجارت دریایی و ارتباطات ساحلی و همچنین وصول حقوق و عوارض متداول. سابقۀ این گونه فعالیت ها به ۱۲۲۹ش بازمی گردد. در آن سال ها در بندر بوشهر اداره ای با عنوان «شعبۀ گمرکات جنوب» تأسیس شد. در ۶ بهمن ۱۳۰۶ تأسیسات، تجهیزات و ادارۀ بندرانزلی از دولت روسیه تحویل و ادارۀ امور آن به مأموران ایرانی سپرده شد و راه آهن سرتاسری ایران، بندر ترکمن را از کنار دریای خزر به بندر امام خمینی (ره) در کرانۀ خلیج فارس متصل کرد. از ۱۳۰۷، پس از افتتاح راه شوسۀ تهران ـ خرمشهر، بندر خرمشهر در جنوب کشور اهمیت یافت و امر تجارت دریایی آن رونق گرفت و به منظور ادارۀ امور بنادر کشور (ادارۀ کل بنادر) در ۱۵ بهمن ۱۳۱۴ در تهران تأسیس و همۀ امور بنادر ایران در آن متمرکز شد. در این زمان ضمن ایجاد بندر جدیدی در نوشهر، نسبت به توسعه و تکمیل باراندازهای بندر خرمشهر و همچنین ایجاد تأسیسات بندری لازم در دیگر بنادر شمال و جنوب کشور نیز اقدام شد. در ۱۳۲۸ بنگاه کل بنادر و کشتی رانی به جای ادارۀ کل بنادر در وزارت راه تشکیل شد. در ۱۳۳۸ براساس توافق دو وزارت راه و گمرکات و انحصارات، بنگاه کل بنادر و کشتی رانی از وزارت راه به وزارت گمرکات و انحصارات انتقال یافت. در ۴ خرداد ۱۳۳۹ بنگاه کل بنادر و کشتی رانی به سازمان بنادر و کشتی رانی تبدیل و بر مسئولیت و اختیارات آن افزوده شد. در همین سال ادارۀ کل بندر خرمشهر که مستقلاً انجام وظیفه می کرد، تابع سازمان بنادر و کشتی رانی شد. این سازمان در ۱۰ خرداد ۱۳۴۰ به وزارت بازرگانی منتقل، و در ۲۰ اسفند ۱۳۴۱ پس از تشکیل وزارت اقتصاد تابع این وزارتخانه شد. در نهم آبان ۱۳۴۳ قانون دریایی ایران که در ۹۱۴ ماده تنظیم شده بود به مرحلۀ اجرا درآمد و از ۱۲ تیر ۱۳۴۵ سازمان بنادر و کشتی رانی از وزارت اقتصاد منتزع و تابع وزارت دارایی شد. از ۱۳ بهمن ۱۳۴۸ سازمان شخصیتی حقوقی یافت و وظایف و اختیارات، ارکان و تشکیلات آن به ثبت رسید. این سازمان در ۱۳۵۳ دوباره از وزارت دارایی جدا و به وزارت راه و ترابری منتقل شد.
wikijoo: سازمان_بنادر_و_کشتیرانی