ساخالین، جزیره (Sakhalin)
ساخالین، جزیره
(نام سابق ژاپنی: «کارافتو» ۱۹۰۵ـ۱۹۴۵؛ ۱۸۵۵ـ۱۸۷۵) جزیره ای در خاور دور روسیه، بین دریای اُخُتسکو دریای ژاپن، با حدود ۹۶۵ کیلومتر طول و ۷۶,۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت. تنگۀ تاتارآن را از سرزمین اصلی روسیه، و تنگۀ لا پروزآن را از هوکایدو، شمالی ترین جزیرۀ ژاپن، جدا می کند. شهر اصلی آن یوژنو ـ ساخالینسکاست. ذخایر زغال سنگ، نفت، گاز طبیعی، سنگ آهن و طلا، اساس صنعت استخراج معدن و پالایش نفت را تشکیل می دهند. این جزیره جنگل های انبوه کاج نیز دارد و تولیدکنندۀ الوار، خمیر کاغذ، و کاغذ است. نفت ساخالین با خط لوله از تنگۀ تاتار به کامسامولسک ـ نا ـ آمور منتقل می شود. ماهی گیری نیز صنعت مهمی است. دامپروری و کشت سیب زمینی و سبزیجات، در زمین های کشاورزی محدود آن رواج دارد. ساخالین درابتدا مسکن اقوام نیوخ، اوروکو آینوس، مهم ترین گروه قومی فعلی در هوکایدو، بود. شکارچیان قزاق و تاجران هلندی در دهۀ ۱۶۴۰ منطقه را کشف کردند و در ۱۸۵۳ روسیه ادعای مالکیت آن را داشت. برطبق پیمان ۱۸۵۵، جزیره بین روسیه و ژاپن تقسیم شد. سراسر ساخالین، در ازای حاکمیت ژاپن بر جزایر کوریل، در ۱۸۷۵ روسی شد؛ روسیۀ تزاری، دورافتاده ترین نقطۀ جنوبی جزیره را به تبعیدگاه تبدیل کرد. پس از شکست روسیه در جنگ روس و ژاپن (۱۹۰۴ـ۱۹۰۵)، بخش جنوبی ساخالین تا مدار ۵۰ درجۀ طول شمالی به ژاپن واگذار شد. براساس موافقت نامۀ کنفرانس یالتادر پایان جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵) دولت شوروی حق بازستانی نیمۀ جنوبی را به دست آورد. بیش از ۴۰۰هزار نفر ژاپنی مجبور شدند به ژاپن مهاجرت کنند. در زمان حکومت شوروی، چندین پایگاه نظامی در جزیره ساخته شد؛ در ۱۹۸۳ هواپیمای شکاری روسی، یک فروند هواپیمای مسافربری کره ای را بر فراز ساخالین سرنگون کرد و ۲۶۷ کشته برجا گذاشت. در مه ۱۹۹۵، در زلزلۀ بزرگ۷.۵ ریشتری در شمال جزیره، ۲هزار تن جان خود را از دست دادند، و شهر نفت خیز نفتگورسکویران شد. یک سوم بخش شمالی ساخالین را زمین های پست تشکیل می دهد؛ این جزیره دارای آب و هوای موسمی سرد است. آنتون چخوف، نویسندۀ روس، در سفرنامه به ساخالین(۱۸۹۰) تجربه خود را چنین بیان می کند: «سیلانرا دیده ام که بهشت است، و ساخالین، جهنم».
ساخالین، جزیره
(نام سابق ژاپنی: «کارافتو» ۱۹۰۵ـ۱۹۴۵؛ ۱۸۵۵ـ۱۸۷۵) جزیره ای در خاور دور روسیه، بین دریای اُخُتسکو دریای ژاپن، با حدود ۹۶۵ کیلومتر طول و ۷۶,۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت. تنگۀ تاتارآن را از سرزمین اصلی روسیه، و تنگۀ لا پروزآن را از هوکایدو، شمالی ترین جزیرۀ ژاپن، جدا می کند. شهر اصلی آن یوژنو ـ ساخالینسکاست. ذخایر زغال سنگ، نفت، گاز طبیعی، سنگ آهن و طلا، اساس صنعت استخراج معدن و پالایش نفت را تشکیل می دهند. این جزیره جنگل های انبوه کاج نیز دارد و تولیدکنندۀ الوار، خمیر کاغذ، و کاغذ است. نفت ساخالین با خط لوله از تنگۀ تاتار به کامسامولسک ـ نا ـ آمور منتقل می شود. ماهی گیری نیز صنعت مهمی است. دامپروری و کشت سیب زمینی و سبزیجات، در زمین های کشاورزی محدود آن رواج دارد. ساخالین درابتدا مسکن اقوام نیوخ، اوروکو آینوس، مهم ترین گروه قومی فعلی در هوکایدو، بود. شکارچیان قزاق و تاجران هلندی در دهۀ ۱۶۴۰ منطقه را کشف کردند و در ۱۸۵۳ روسیه ادعای مالکیت آن را داشت. برطبق پیمان ۱۸۵۵، جزیره بین روسیه و ژاپن تقسیم شد. سراسر ساخالین، در ازای حاکمیت ژاپن بر جزایر کوریل، در ۱۸۷۵ روسی شد؛ روسیۀ تزاری، دورافتاده ترین نقطۀ جنوبی جزیره را به تبعیدگاه تبدیل کرد. پس از شکست روسیه در جنگ روس و ژاپن (۱۹۰۴ـ۱۹۰۵)، بخش جنوبی ساخالین تا مدار ۵۰ درجۀ طول شمالی به ژاپن واگذار شد. براساس موافقت نامۀ کنفرانس یالتادر پایان جنگ جهانی دوم (۱۹۴۵) دولت شوروی حق بازستانی نیمۀ جنوبی را به دست آورد. بیش از ۴۰۰هزار نفر ژاپنی مجبور شدند به ژاپن مهاجرت کنند. در زمان حکومت شوروی، چندین پایگاه نظامی در جزیره ساخته شد؛ در ۱۹۸۳ هواپیمای شکاری روسی، یک فروند هواپیمای مسافربری کره ای را بر فراز ساخالین سرنگون کرد و ۲۶۷ کشته برجا گذاشت. در مه ۱۹۹۵، در زلزلۀ بزرگ۷.۵ ریشتری در شمال جزیره، ۲هزار تن جان خود را از دست دادند، و شهر نفت خیز نفتگورسکویران شد. یک سوم بخش شمالی ساخالین را زمین های پست تشکیل می دهد؛ این جزیره دارای آب و هوای موسمی سرد است. آنتون چخوف، نویسندۀ روس، در سفرنامه به ساخالین(۱۸۹۰) تجربه خود را چنین بیان می کند: «سیلانرا دیده ام که بهشت است، و ساخالین، جهنم».
wikijoo: ساخالین،_جزیره