ساخاروف آندری. ساخاروف، آنْدْری (۱۹۲۱ـ۱۹۸۹)(Sakharov, Andrei)
ساخاروف، آنْدْری
فیزیک دان اهل شوروی، و از مبارزان راه حقوق بشر. با همکاری ایگور تام، بمب هیدروژنیشوروی را ساخت، ولی بعدها در برابر آزمایش سلاح های هسته ای شوروی به اعتراض برخاست و کمیتۀ حقوق بشر شورویرا بنیاد گذاشت (۱۹۷۰). به سبب دفاع از حقوق بشر و مبارزه در راه خلع سلاح به جایزۀ صلح نوبل۱۹۷۵ دست یافت. از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۶، به اتهام انتقاد از عملیات شوروی در افغانستان به تبعید فرستاده شد. در ۱۹۸۹، به عضویت کنگرۀ نمایندگان خلق در اتحاد جماهیر سوسیالیستی شورویبرگزیده شد و پیش از آن که در اواخر همان سال فوت کند، رهبری گروه اصلاح طلب آن جا را برعهده گرفت. ساخاروف در مسکوزاده شد. در آن جا درس خواند و همۀ پژوهش هایش را در مؤسسۀ فیزیک لبدفانجام داد. در ۱۹۴۸، با همکاری تام، اصل محصورسازی مغناطیسی پلاسماهای با دمای بالا را مطرح کرد. تحقیقات بعدی آنان مستقیماً منجر به انفجار نخستین بمب هیدروژنی شوروی در ۱۹۵۳ شد. در ۱۹۵۰، آنان مبنای نظری گداخت گرماهسته ایکنترل شده را تدوین کردند که برای تولید برق و دیگر مقاصد صلح جویانه به کار می رود. در اوایل دهۀ ۱۹۶۰، به تلاش برای خروج علوم شوروی از سیطرۀ تروفیم لیسنکوی زیست شناس و اعطای درجه ای از مصونیت سیاسی به دانشمندان پرداخت. مقالات علمی اش در دهۀ ۱۹۶۰ در زمینۀ ساختار عالم بودند. در زمینه های کاهش سلاح های هسته ای از سوی همۀ قدرت های هسته ای، افزایش همکاری های بین المللی، و برقراری آزادی های مدنی در روسیه نیز علناً فعالیت و تبلیغ می کرد. کتاب هایش، ازجمله ساخاروف سخن می گوید(۱۹۷۴)، کشور من و جهان(۱۹۷۵)، و هشدار و امید(۱۹۷۹)، ساخاروف را به شخصیتی بین المللی بدل کرد و مقامات شوروی را بر آن داشت که او را محدود کنند. هرچند تحقیقات آندری ساخاروف در اوایل دهۀ ۱۹۵۰ منجر به ساخت بمب هیدروژنی شوروی شد، در دهۀ ۱۹۶۰، او و همسرش، یلنا بونر، برای منع آزمایش سلاح های هسته ای به فعالیت پرداختند و به این ترتیب، از مقامات شوروی فاصله گرفتند.
ساخاروف، آنْدْری
فیزیک دان اهل شوروی، و از مبارزان راه حقوق بشر. با همکاری ایگور تام، بمب هیدروژنیشوروی را ساخت، ولی بعدها در برابر آزمایش سلاح های هسته ای شوروی به اعتراض برخاست و کمیتۀ حقوق بشر شورویرا بنیاد گذاشت (۱۹۷۰). به سبب دفاع از حقوق بشر و مبارزه در راه خلع سلاح به جایزۀ صلح نوبل۱۹۷۵ دست یافت. از ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۶، به اتهام انتقاد از عملیات شوروی در افغانستان به تبعید فرستاده شد. در ۱۹۸۹، به عضویت کنگرۀ نمایندگان خلق در اتحاد جماهیر سوسیالیستی شورویبرگزیده شد و پیش از آن که در اواخر همان سال فوت کند، رهبری گروه اصلاح طلب آن جا را برعهده گرفت. ساخاروف در مسکوزاده شد. در آن جا درس خواند و همۀ پژوهش هایش را در مؤسسۀ فیزیک لبدفانجام داد. در ۱۹۴۸، با همکاری تام، اصل محصورسازی مغناطیسی پلاسماهای با دمای بالا را مطرح کرد. تحقیقات بعدی آنان مستقیماً منجر به انفجار نخستین بمب هیدروژنی شوروی در ۱۹۵۳ شد. در ۱۹۵۰، آنان مبنای نظری گداخت گرماهسته ایکنترل شده را تدوین کردند که برای تولید برق و دیگر مقاصد صلح جویانه به کار می رود. در اوایل دهۀ ۱۹۶۰، به تلاش برای خروج علوم شوروی از سیطرۀ تروفیم لیسنکوی زیست شناس و اعطای درجه ای از مصونیت سیاسی به دانشمندان پرداخت. مقالات علمی اش در دهۀ ۱۹۶۰ در زمینۀ ساختار عالم بودند. در زمینه های کاهش سلاح های هسته ای از سوی همۀ قدرت های هسته ای، افزایش همکاری های بین المللی، و برقراری آزادی های مدنی در روسیه نیز علناً فعالیت و تبلیغ می کرد. کتاب هایش، ازجمله ساخاروف سخن می گوید(۱۹۷۴)، کشور من و جهان(۱۹۷۵)، و هشدار و امید(۱۹۷۹)، ساخاروف را به شخصیتی بین المللی بدل کرد و مقامات شوروی را بر آن داشت که او را محدود کنند. هرچند تحقیقات آندری ساخاروف در اوایل دهۀ ۱۹۵۰ منجر به ساخت بمب هیدروژنی شوروی شد، در دهۀ ۱۹۶۰، او و همسرش، یلنا بونر، برای منع آزمایش سلاح های هسته ای به فعالیت پرداختند و به این ترتیب، از مقامات شوروی فاصله گرفتند.
wikijoo: ساخاروف،_آندری_(۱۹۲۱ـ۱۹۸۹)