سائبه

[ویکی فقه] سائبه به معنی شتر رها شده و آزاد و نیز به معنی برده آزاد شده ای که تحت ولای آزاد کننده نیست می باشد.
خداوند متعال در قرآن کریم به چهار بدعت نابجا درباره حیوانات که در میان عرب جاهلی معمول بوده، اشاره و تصریح می‏کند: «خداوند برای هیچ یک از آنها حکمی مقرر نکرده است».
از جمله این بدعتها سائبه است. سائبه شتری است که اگر دوازده- و به روایتی ده- بچه شتر ماده می‏زایید آن را آزاد می‏ساختند و حتی کسی بر آن سوار نمی‏شد و به هر چراگاهی وارد می‏شد و از هر آبگاه و چشمه‏ای آب می‏نوشید آزاد بود و کسی حق مزاحمت نداشت و از شیر آن جز برای میهمان نمی‏دوشیدند.
برخی در تبیین مفهومی سائبه گفته‏اند: در عرب جاهلی کسی نذر می‏کرد که چنانچه از سفر بازگردد و یا از بیماری بهبود یابد، شتری را آزاد و رها سازد. در این صورت آن حیوان آزاد بود در هر چراگاهی بچرد و از هر آبشخوری آب بنوشد و کسی حق سوار شدن بر آن و استفاده از شیر و گوشتش را نداشت.
برخی دیگر گفته‏ اند: سائبه شتر رها و آزاد شده برای بتها بوده است. مردم جاهلی این شتر را در اختیار خدمتکاران بتها قرار می‏دادند و آنان شیر آن را دوشیده، به مسافران می‏دادند.
فقها در باب وقف به مناسبت ذکر انواع وقفها از این نوع آیین جاهلی یاد کرده‏ اند.

← کاربرد عنوان سائبه در ارث
۱. ↑ مجمع البیان ج۳، ص۴۳۰.
...

[ویکی الکتاب] معنی سَائِبَةٍ: شتری که ده شکم زاییده باشد(جزء حیواناتی است که اعراب جاهلیت کشتن و خوردن آن وسوار شدن بر آن را بر خود حرام کرده بودند)
معنی یُبَتِّکُنَّ: حتما می شکافند(عرب جاهلیت را رسم بر این بود که گوش ماده شتری که پنج شکم زائیده باشد بحیره و شتری که به عنوان وفاء به عهد رها میکردند سائبه را میشکافتند تا اعلام کنند که این حیوان آزاد است و در نتیجه خوردن گوشت آن بر همه جایز است . )
ریشه کلمه:
سیب (۱ بار)

«سائبه»، شتری بوده که دوازده ـ و به روایتی ده ـ کره شتر می آورد، آنگاه آن را آزاد می ساختند و حتی کسی سوار بر آن نمی شد، به هر چراگاهی وارد می شد آزاد بود و از هر آبگاه و چشمه ای آب می نوشید کسی حق مزاحمت آن را نداشت، تنها گاهی از شیر آن می دوشیدند و به مهمان می دادند (از مادّه «سیب» به معنای جریان آب و آزادی در راه رفتن است).
شتریکه نذر می‏کردند در صورت آمدن مسافر یا شفای مریض، آن را به سر خود رها کنند رجوع شود به «بحر» .