زیست مولکول

زیست مولکول ( به انگلیسی: Biomolecule ) مولکولی است که توسط یک جاندار یا سامانهٔ زنده ساخته می شود که همگی ترکیباتی آلی می باشند، و شامل درشت مولکول هایی مانند پروتئین ها، کربوهیدرات، لیپیدها و نوکلئیک اسید ها و نیز مولکول های کوچک مانند اجزای شرکت کننده در سوخت وساز سلولی اعم از متابولیت های اولیه و متابولیت های ثانویه و نیز محصولات ساخته شده طبیعی می باشد. در واقع نام عمومی تر این ترکیبات؛ مواد با منشأ زیستی[ ۱] است.
هر چند اکنون می دانیم که در موجودات زنده چیزی وجود ندارد که از قوانین شیمی و فیزیک تبعیت نکند، با این وجود، زیست شیمی در واقع یک گونه ویژهٔ شیمی است. نخست اینکه بیشتر بر پایهٔ ترکیبات کربن دار است و علم مطالعهٔ آن شیمی آلی نامیده می شود. دوم اینکه تقریباً به طور انحصاری به واکنش های شیمیایی که در محیط آبی یا محلول آبی و در محدودهٔ نسبتاً باریکی از درجه حرارت ها انجام می شوند، وابسته است. سوم اینکه بسیار پیچیده می باشد، به طوریکه حتی ساده ترین سلول به لحاظ شیمیایی بسیار پیچیده تر از هر سامانه شناخته شدهٔ دیگری می باشد. چهارم اینکه به وسیلهٔ مجموعه ای از مولکول های پلیمری، هماهنگ و دقیق می شوند؛ این مولکول های پلیمری حاصل زنجیره ای از زیرواحدهای شیمیایی می باشند که انتها به انتها به هم متصل شده اند. ویژگی های منحصر به فرد این مولکول ها، جانداران و سلول ها را به رشد و تولید مثل و همچنین انجام دیگر اعمال ویژهٔ حیات قادر می سازد. بیومولکول یا مولکول بیولوژیکی اصطلاحی است که برای مولکول های موجود در ارگانیسم ها که برای یک یا چند فرآیند معمولی بیولوژیکی ضروری هستند، مانند تقسیم سلولی، مورفوژنز یا توسعه های شیمیایی، استفاده می شود. بیومولکول ها شامل متابولیت های اولیه هستند که درشت مولکول های بزرگ ( یا پلی الکترولیت ها ) مانند پروتئینها، کربوهیدرات ها، لیپیدها و اسیدهای نوکلئیک و همچنین مولکول های کوچک مانند ویتامین ها و هورمون ها هستند. نام عمومی تر این دسته از مواد، مواد بیولوژیکی است. بیومولکول ها عنصر مهمی از موجودات زنده هستند، آن بیومولکول ها اغلب درون زا هستند و در داخل ارگانیسم تولید می شوند، اما موجودات زنده معمولاً برای زنده ماندن به مولکول های زیستی برون زا، به عنوان مثال برخی مواد مغذی نیاز دارند. [ ۲]