زوپایسور

زوپایساروس ( نام علمی: Zupaysaurus ) گونه ای از دایناسورهای اولیه از کلاد تروپودها یا ددپایان است که در عصر نورین و در دوره تریاس پسین، حدود ۲۲۱ تا ۲۰۶ میلیون سال پیش، در مکانی که امروزه آرژانتین نامیده می شود می زیسته است. بقایای فسیل آن در تشکیلات رسوبی «لاس کلورادوس» واقع در شمال غربی آرژانتین یافت شد.
فسیل اولیه آن را «سانتیاگو روئیل» که عضوی از گروه اکتشافی «گیلرمو روژیر» بود، در ماه می سال ۱۹۹۷ میلادی کشف کرد و برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ میلادی، دیرینه شناسان آرژانتینی، «آندره آرکوچی» و رودولفو کوریاً در نشریه علمی Ameghiniana، آن را توصیف و نامگذاری کردند. نام آن با معنای کامل «سوسمار شیطانی/اهریمنی» ترکیبی است از کلمه "Supay" که در زبان کچوآیی به معنای «شیطان/اهریمن» است و کلمه «Saurus» که به زبان یونانی به معنای سوسمار می باشد. نام گونه آن به افتخار گیلرمو روژیر، رهبر گروه اکتشافی که برای اولین بار گونه نام آن را کشف کردند، روژیِری نهاده شد.
زوپایساروس یک دایناسور گوشتخوار متوسط بود که به طور میانگین حدود ۴ متر طول، ۱۳۰ سانتی متر ارتفاع و ۲۰۰ کیلوگرم وزن داشته است. برطبق برخی برآوردها طول این جانور تا ۵٫۲ متر و در جایی دیگر تا ۶ متر هم تخمین زده شده است. از نظر تکاملی زوپایساروس کمی پیشرفته تر از تهی پیکرواران و ابتدایی تر از دایلوفوساریدها ( سوسمارسانان دوتاجه ) و پرنده پوزگان بوده است. همچون بیشتر تروپودهای اولیه دیگر مانند کامپوساروس و دیلوفوساروس روی سر زوپایساروس نیز دو کاکل استخوانی قرار داشت. شواهد نشان می دهد کاکل ها مخصوص جنس نر این حیوانات بوده که از آن همچون پرندگان امروزی برای جلب توجه جنس مخالف استفاده می شده است.
بر اساس طبقه بندی بنتون:
• Saurischia ( خزنده کَفَلان )
• Theropoda ( دَدپایان )
• Neotheropoda ( نودَدپایان )
• Zupaysaurus ( زوپایساروس )