زوجک

[ویکی الکتاب] معنی زَوْجُکَ: همسرت
ریشه کلمه:
زوج (۸۱ بار)
ک (۱۴۷۸ بار)

جفت - صنف. به هر دو قرین از مذکّر و مؤنث در حیوانات که ازدواج یافته‏اند گفته می‏شود: زوج. به هر دو قرین در غیر حیوانات نیز زوج اطلاق می‏شود مثل یک زوج کفش (یک جفت) (مفردات) زوجه به معنی زن است جمع آن زوجات می‏باشد راغب گوید لغت ردی‏ء است. نگارنده گوید لذا زوجه و زوجات در قرآن نیامده بلکه زوج و ازدواج به کار رفته است. زوج هم به زن اطلاق شده مثل و مثل . و هم به مرد نحو و ایضاً . ازدواج نیز هم در زنان به کار رفته مثل و هم در مردان نحو . ظاهراً استعمال شدن ازدواج در مردان فقط این آیه است. زوج و ازدواج در گیاهان نیز به کار رفته مثل ، . درباره حیوانات نیز آمده ، . در زبان عرب زوجین به معنی یک جفت است و لفظ «اثنین» برای بیان آن است. نرو مادگی‏ در مادّه ذکر وعده کردیم درباره نر و مادگی که قرآن آن را در بسیاری از آیات مطرح کرده سخن گوئیم. یکی از اسرار عجیب خلقت نر و مادگی موجودات است اگر در حیوان و گیاه این واقعیّت وجود نداشت هیچ یک چیز دو چیز نمی‏شد و جای از بین رفته‏ها پر نمی‏گردید و تولید و تکثیر مطلقا نداشت ولی خداوند با این مسیله نقص عالم را جبران و آن راپیوسته به سوی کمال می‏راند. بشر با فکر ساده خود ابتداء آن را فقط در انسان و حیوان می‏دانست و در اثر پیشرفت علم احساس کرد که این واقعیّت در عالم گیاه نیز حکم فرماست و اگر نباتات به وسیله حشرات م بادها تلقیح نگردند میوه بدست نخواهد آمد. از قدیم به وجود نر و مادگی در بعضی درختان نثل خرما پی برده بودند ولی بعدها عمومیّت آن روشن گردید. قرآن کریم پا را از همه فراتر گذاشته و مسئله نر و مادگی را در تمام موجودات اعلان می‏کند اعمّ از زنده و غیر زنده. درباره حیوان و انسان که روشن است و بعضی از آیات آن گذشت. درباره نباتات آمده . یعنی پاک و منزه است خدائیکه از روئیدنیهای زمین و از شما مردمان جفتها (نرو ماده‏ها) قرار داد و از چیزهائیکه نمی‏دانید نیز جفت‏ها قرار داد در گذشته که این واقعیت به ثبوت نرسیده بود بزرگان ازدواج را در آیه اصناف معنی می‏کردند ولی علم نشان داد که قرآن چه مسئله عجیبی را مطرح می‏کند در آیه . گرچه نسبت زوجیت به خود ثمره داده شده ولی ظاهراً منظور تولید شدن آنها در اثر زوجیت است بعضی از بزرگان آن را دو صنف گفته یکی مال زمستان و دیگری مال تابستان مثل بعضی میوه‏ها ولی این خیلی بعید است و با کلیّت آیه که فرموده «مِنْ کُلِّ الثَّمَراتِ» جور در نمی‏آید که همه آنها صیفی و شتئی ندارند. بالاتر از همه این آیه است که می‏گوید . این آیه روشن می‏کند که قانون نرو مادگی در تمام موجودات بدون استثناء جاری است امروز بشر پس از فرو رفتن در درون اشیاء و شکافتن ذرّات و رسیدن به اتم دانسته است که اتمها از الکترون و پروتون تشکیل یافته‏اند الکترونها بار منفی دارند و پروتونها بار مثبت آن دو نیز نر و ماده‏اند و موجودات همه از آن ذرات تشکیل یافته‏اند «سُبْحانَ رَبِّکَ رَبَّ الْعِزَّةِ عَمّا یَصِفُونَ». * . ظاهراً مراد از زوج در این آیه و نظائر آن، نوع و صنف است یعنی زمین حرکت کرد بالا آمد و هر صنف و هر جور روئیدنی نشاط آور را رویانید. نوع و صنف یکی از معانی زوج است چنانکه راغب و اقرب و بیضاوی و ابن اثیر و طبرسی گفته است همچنین است آیات 7 شعراء، 10 لقمان، 7 ق. و غیره. * ظاهراً مراد از آن جفت شدن انسانها با اعمالشان است درباره آن گفته‏اند: مراد ملکه‏های اعمال است که شخص با آنهامزدوج می‏گردد یا هر انسان به هم شکل خود از اهل آتش و بهشت قرین شود یا ارواح به اجساد برگردد یا هر فریفته به فریبنده ملحق شود یا مؤمنین با حور العین و کفّار با شیاطین هم قرین گردند. قول اخیر عبارت اخرای کلام ماست و بنابر تجسّم عمل مراد قرین شدن انسان با عمل خویش است . * حمیم آب جوشان، غسّاق چنانکه مجمع گفته چرک بسیار بد بو، شکل، مشایه و نظیر است ازدواج چنانکه گفته‏اند به معنی انواع و اقسام است یعنی:این آب جوشان و چرک بد بو است آن را بچشند. و دیگری مثل حمیم و غساق که هم نوع اند آن را هم بچشند. * ، . می‏شود گفت مراد از این ازدواج زنان دنیوی انسان هستند که اهل بهشت شده‏اند به قرینه آیه‏ای که می‏گوید . و شاید مراد ازدواج بهشتی و حور العین باشند. همچنین آیه . ممکن است مراد از زنان دنیائی باشد که با شوهران شریک ظلم بوده‏اند و این وضع بخصوصی است که زن و شوهر در دنیا با هم ظالم باشند و در آخرت نیز از هم جدا نشوند چنانکه درباره ابولهب و زن او آمده . و احتمال دارد ازواجی باشند که از اعمال بد تجسّم یافته‏اند و یا هم شکلانی در عذاب باشند که خدا فرموده . در این آیات شیطان با گناهکار قرین است و او را پیوسته گمراه می‏کند و روز قیامت نیز او را قرین خود می‏بیند و اعتذار سودی نمی‏دهد و هر دو مشترکاً وارد عذاب می‏شوند آیا مراد از ازواج و هم شکلها این شیاطین اند که فرموده «اُحْشُرُواالَّذینَ ظَلَمذوا وَ اَزْواجَهُمْ...»؟ واللّه العالم‏