زند ایل

زَنْد، ایل
طایفۀ لک، از طوایف قدیم کرد، ساکن در روستاهای پیری و کمازان ملایر، از نیمۀ اول قرن ۱۲ ق. زمان ورود آنان به اطراف ملایر معلوم نیست. جمعیت این طایفه را در ۱۱۳۵ ـ ۱۱۴۵ ق حدود ۷۰۰ خانوار برآورد کرده اند. مهدی خان، سرکردۀ این طایفه، همانند بسیاری دیگر از سران طوایف به راهزنی اشتغال داشت. میان طایفۀ زند و سربازان عثمانی، که در فترت میان صفویه و افشاریه غرب ایران را اشغال کرده بودند، بارها جنگ و ستیز درگرفت. باباخان چاوشلو به فرمان نادرشاه افشار به جنگ مهدی خان رفت و پس از کشتن او و ۴۰۰ نفر از اتباعش، باقی ماندۀ آنان را به خراسان تبعید کرد. پس از قتل نادر، بازماندگان این طایفه با هدایت کریم خان زند به پیری قلعه و کمازان بازگشتند و همچون گذشته به راهزنی پرداختند. طایفۀ کوچک زند در پادشاهی کریم خان توسعه یافت و بزرگ تر شد، اما پس از مرگ کریم خان و سقوط دولت زندیه، تقریباً ازبین رفت. جز چند خانوار چادرنشین که در اطراف قم سکونت دارند و سردسیرشان چون گذشته در فراهان و گرمسیرشان در اطراف قم و خلجستان است، اثری از مردم این طایفه باقی نمانده است. نیز ← زندیه