زنجان شهرستان

زنجان، شهرستان
گنبد سلطانیه، استان زنجان
شهرستانی در استان زنجان، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های قره پشتلو و زنجانرود. با مرکزیت اداری شهر زنجان. از شمال به استان های آذربایجان شرقی (شهرستان میانه) و اردبیل (شهرستان خلخال)، از شمال شرقی به شهرستان طارم، از شرق به شهرستان ابهر، از جنوب به شهرستان خدابنده و ایجرود و از غرب به شهرستان ماه نشان و استان آذربایجان شرقی (شهرستان چاراویماق) محدود است. سرزمینی است کوهستانی که کوه های البرز و قافلانکوه نواحی شمالی آن را می پوشانند و کوهستان قرخ بلاغ با کوه بلند بلقیس (۳۳۳۲ متر) و کوه دمرلو نواحی غربی آن را تشکیل می دهند. رودخانۀ قزل اوزن و ریزابه هایی چون زنجانرود و لجام گیر آن را مشروب می کنند. اقلیم این شهرستان در ارتفاعات سرد و در دره ها و نواحی پایین معتدل است و از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک محسوب می شود. جمعیت شهرستان زنجان ۴۵۴,۶۱۶ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از ارمغانخانه، نیک پی، همایون، بناب، گوزَل درّۀ سفلی، اژدهاتو، اسفناج، و اندآباد علیا. راه و راه آهن تهران تبریز از آن می گذرد و نیز راه زنجان به بیجار، و زنجان به تکاب و ماه نشان، و راه زنجان به آب بَر و زنجان به ارمغانخانه، شبکۀ راه های ارتباطی این شهرستان را تشکیل می دهند. اراضی آن حاصل خیز است و از لحاظ معدنی نیز غنی است؛ علاوه بر آن، از نظر صنعت و معدن نیز منطقه با اهمیتی است. ازجمله فعالیت های صنعتی آن است: کبریت سازی، ترانسفورماتور، کمپوت و فرآوری مواد غذایی، نساجی، صنایع دستی، صنایع شیمیایی، مصالح ساختمانی، ریخته گری و ذوب فلزات. مس، کلسیت، نمک، روی، و کائولین از منابع زیرزمینی آن محسوب می شوند.