زرگنده محله

زَرگَنْده، محلّه
واقع در شمال قلهک، در تهران. در دورۀ فتحعلی شاه قاجار، برای احداث باغی ییلاقی، به وزیرمختار روسیه واگذار شد. دولت روسیه، با استفاده از حقوق کاپیتولاسیون، دِهِ زرگنده را جزئی از خاک خود می شمرد و بر ساکنان آن حق حاکمیت اعمال می کرد. سفارت روسیه در زرگنده محل بست نشینی ایرانیان بود. مهم ترین این بست نشینی ها، متحصن شدن محمدعلی شاه و عده ای از طرفداران او، در جمادی الثانی ۱۳۲۷ق، پس از فتح تهران به دست مجاهدان است. در زرگنده، بسیاری از اعیان و رجال، از جمله سیدضیاء الدین طباطبایی، یحیی دولت آبادی و محمدولی خان سپهدار تنکابنی صدراعظم، باغ ییلاقی داشتند. زرگنده گورستانی با ۳هزار متر مساحت داشت و یحیی دولت آبادی در آن دفن شده بود. شماری از محققان، واژۀ زرگنده را ترکیبی از «زر» و «گنده» (مخفف آگنده)، به معنی انباشته از زر دانسته اند.