زحمت

/zahmat/
مترادف زحمت: عذاب، مزاحمت، مشقت، تعب، تقلا، رنج، سختی، کد، آزار، رنجه، محنت، تصدیع، دردسر
برابر پارسی: دردسر، دشواری، رنج، رنجش، رنجه، سختی، فشار
معنی انگلیسی:
bother, discomfort, distress, inconvenience, labor, pains, trouble, matter, tax, toil, travail

لغت نامه دهخدا

زحمت. [ زَ م َ ] ( از ع ، مص ، اِمص ) انبوهی. ( صراح ) ( منتهی الارب ) ( از فرهنگ نظام ) ( آنندراج ). اسم است از زحم. ( از متن اللغة ) ( مؤید الفضلا ) : بر اثر استادم برفتم تاخانه خواجه بزرگ زحمتی دیدم و چندان مردم نظاره که آنرا اندازه نبود. ( تاریخ بیهقی ). و زن و کودک بر جوشیده و بیرون آمده... و نثارها کردند از اندازه گذشته و زحمتی بود چنانکه سخت رنج میرسید بر آن خوازه ها گذشتن. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 256 ). آنجا که تنگ بود زحمتی عظیم و جنگی قوی برپای شد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 467 ).و چون زحمت پراکنده شد و مجلس خفیف تر شد. ( تفسیر ابوالفتوح رازی چ 1 ج 2 ص 266 ). چون فارغ شدند خلوت خواستند و زحمت باز گردید. ( راحة الصدور راوندی ). سلطان فرمود که فردا از دجله عبور کنیم و روی بجانب همدان نهیم. لشکر و حاشیه اندیشیدند که فردا زحمت باشد... قصد کردند که در روز خالی بگذرند. ( راحة الصدور ). || انبوهی کردن و بدوش بر زدن. ( تاج المصادر بیهقی ). بمعنی زحم است. ( از غیاث اللغات ). در تنگنای افکندن. ( از المعجم الوسیط ) ( از صحاح ). انبوهی کردن. ( مجمل اللغه ). و رجوع به زحمة، زحمت دادن و مزاحمت شود. || رنج ، و با لفظ کشیدن استعمال میشود. ( فرهنگ نظام ). رنج ، و بالفظ دادن و نهادن و بردن و کشیدن مستعمل است. ( از خلاصه بهار عجم در حواشی مصطلحات الشعرا ص 241 ) ( آنندراج ). رنج ، محنت و عذاب ، آزردگی تن یا روح. ( از ناظم الاطباء ) :
مرا چشم درد است و خورشید بهتر
که از زحمت توتیا میگریزم.
خاقانی.
ملک گفت ، شب آنجا رویم تا زحمت سرما نباشد. ( گلستان سعدی ).
- بی زحمت ؛ درتعارفات متداول میان عامه گویند: بی زحمت اینکار رابرای من انجام دهید؛ یعنی «اگر زحمتی نیست » یا «از این زحمت معذرت میخواهم ». رجوع به زحمت دادن و زحمت کشیدن و دیگر ترکیبات زحمت شود.
- زحمت بی حاصل ؛ رنج بیهوده و بی ثمر. زحمت جانکاه. رنج فراوان و جان فرسا.
|| در فارسی بمعنی مرض مستعمل شده است. ( مؤید الفضلاء ). بیماری تن. درد.آزار. زخم. جراحت. ( ناظم الاطباء ) :
این همه محنت که هست ، درد و دو چشم منست
هیچ نکوعهد نیست ، کو شودم توتیا.
خاقانی.
رجوع به زحمة و ترکیبات زحمت شود.
|| مشقت. اشکال. سختی.عسرت : زحمت راه ؛ دشواری وسختی راه. ( ناظم الاطباء ). دشوار. بازحمت. مشکل. صعب. عسیر. سخت. ( ناظم الاطباء:دشوار ). رجوع به رنج بردن ، دشوار، دشواری ، مشقت ، زحمت کشیدن و دیگر ترکیبات زحمت شود. || کار. تلاش و کوشش. بار کشیدن. بار بردن : بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

انبوهی کردن، بهم فشار آوردن، رنج و آزردگی
۱ - ( مصدر ) انبوهی کردن . ۲ - ( اسم ) انبوهی ازدحام . ۳ - آزردگی . ۴ - بیماری تن و جان . ۵ - ( اسم ) زخم جراحت . ۶ - درد سر تصدیع . ۷ - آزار محنت رنج . ۸ - هنگامه گیر و دار جمع زحمات . یا بهزار زحمت با مشقت و رنج بسیار . یا اسباب زحمت شدن زحمت دادن . یا زحمت را کم کردن رفتن و بیشتر موجب مزاحمت نشدن . یا قبول زحمت کنید ( فرمایید ) ( تعارفی است ) زحمت بکشید لطفا : [[ قبول زحمت فرمایید این نامه را به نشانی این گیرنده برسانید ]] .
انبوهی رنج در فارسی بمعنای مرض مشقت منت چیزی کشیدن آلوده کردن

فرهنگ معین

(زَ مَ ) [ ع . زحمة ] ۱ - (مص ل . ) انبوه کردن . ۲ - (اِمص . ) ازدحام . ۳ - رنج و آزردگی . ۴ - (اِ. ) بیماری . ۵ - در فارسی : دردسر.

فرهنگ عمید

۱. رنج و آزردگی.
۲. [قدیمی] به هم فشارآوردن و یکدیگر را در فشار گذاشتن، انبوهی کردن، زحام.
۳. [قدیمی] انبوهی.
* زحمت دادن: (مصدر متعدی ) [عامیانه] باعث زحمت شدن، رنج و آزار دادن، اذیت کردن.
* زحمت کشیدن: (مصدر لازم ) [عامیانه] رنج کشیدن، رنج بردن، تحمل رنج و مشقت کردن.

جدول کلمات

مشقت

مترادف ها

pain (اسم)
درد، تیر، رنج، زحمت
work (اسم)
فعل، کار، عملیات، چیز، وظیفه، سعی، ساخت، استحکامات، زحمت، شغل، زیست، کارخانه، نوشتجات، موثر واقع شدن، اثار ادبی یا هنری
labor (اسم)
کار، رنج، کوشش، سعی، زحمت، کارگر، حزب کارگر، درد زایمان
difficulty (اسم)
سختی، مشقت، محظور، اشکال، عقده، مشکل، مضیقه، دشواری، زحمت، گرفتگیری، مخمصه
trouble (اسم)
سختی، ازار، قید، زحمت، مزاحمت، خارش
discomfort (اسم)
سختی، رنج، ناراحتی، زحمت
torment (اسم)
شکنجه، عذاب، غرامت، ازار، زحمت، زجر
tug (اسم)
تقلا، کوشش، کشش، زحمت، یدک کش
inconvenience (اسم)
ناراحتی، اذیت، نا سازگاری، ناجوری، اسیب، زحمت، اسباب زحمت، مزاحمت، درد سر، نا مناسبی
discomfiture (اسم)
رنج، ناراحتی، زحمت
discommodity (اسم)
ناراحتی، زحمت، اسباب زحمت

فارسی به عربی

ازعاج , الم , شدة , صعوبة , عذاب , عمل , مشکلة , مضایقة

پیشنهاد کاربران

رنجه، دردسر
چرا زحمت کشیدید؟ = چرا رنجه فرمودید؟
دستمزد - اجرت - حق الزحمه - . . .
زحمت دیدن ماه را با تلسکوپ چند ثانیه حساب میکنی، یا زحمت علم وفن فوت گوزه گری وصبر وتحمل سالها وسرما وگرما وحساب موقعیت وزمان ومکان مناسب ورفت . آمد وهزینهای متعدد. . . وسیله علمی ومتصدی را محاسبه کردی؟
... [مشاهده متن کامل]

زحمت چند دقیقه صبررا در نظر گرفتی ومشکل روزها وشاید سالهاست حل شد؛ یا تجربه وکارشناسی وبصیرت من را که مشکلت با چند دقیقه رفع کردم ومنحل شد؟
همیشه این بدحسابی وبدرفتاری با این جمله خلاصه میکنند
"من هم خواستم اینکاررو انجام بدم، از ذهنم پرید"
. . .
عجب بی انصافی ومدعی با انصاف هست.

تَکَلُّف
کارافزایی یا کارفزایی
درود بر اشکان و دانش او من نیز میخواستم اینچنین دانشی در اینجا بفرستم که دیدم اشکان جان زهمتش را کشیده است
سپاس فراوان بازهم
این واژه هم ماند هفتاد درصد دیگر واژه های زبان عربی ایرانی است :
واژه *مت یک واژه اوستایی است ( همتای mate انگلیسی ) که هم درجای پیشوند و هم درجای پسوند می نشیند و به معنای همراهی و همنشینی است مانند ندامت ( در سنسکریت ned नेद् =پشیمانی ) تهمت ( توه=آزار ) گیامت - قیامت ( گیا=زنده، گیان=جان ) و گیمت - قیمت ( گی=ارزش ) و زحمت - زهمت ( زه=کاستن ) و خدمت - هدمت ( خد - هد=خانه ) و مت گئُشاواره=با گوشواره و مت هیزوانگ= با زبان.
... [مشاهده متن کامل]

*پی رس: فرهنگ واژگان اوستایی: شادروان احسان بهرامی - فریدون جُنیدی

بپرس