زجاجیه

زُجّاجیه یا آبگینهٔ چشم ( به انگلیسی: Vitreous humour، به معنای: نَمِ شیشه ای ) مایع لزج و شفافی است که فضای پشت عدسی چشم را پر کرده است؛ و توسط برخی از سلول های شبکیه تولید می شود. این مادهٔ مایع 8۰ درصد حجم چشم را تشکیل می دهد و ۹۵ درصد ترکیب آن آب و باقی انواع نمک ها و گلوکز است. ضریب شکست زجاجیه ۱٫۳۴ است. واژه زجاجیه از ریشه عربی زجاج، به معنی شیشه ای است.
زجاجیه ماده ای ژله مانند و بی رنگ است که عروق خونی ندارد و از این رو برای عبور نور شفاف است. در سطح جلویی آن فرورفتگی وجود دارد که عدسی روی آن تکیه می کند. زجاجیه چهار پنجم حجم کره چشم را اشغال می کند. سطح عقبی آن در تماس با دیسک بینایی و اطراف آن در تماس با شبکیه و سطح قدامی آن در تماس با سطح خلفی عدسی چشم است
زجاجیه فضای پشتی چشم را که محوطه پشت عدسی چشم تا سر عصب بینایی پر می کند و باعث حفظ شکل کروی چشم می شود و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگاه می دارد. به علاوه، زجاجیه لایهٔ گیرنده های نوری و شبکیه را بر روی مشیمیه فشار می دهد و آن را در جای خود ثابت می کند. همچنین، زجاجیه با جذب بخشی از پرتوهای فرابنفش از شبکیه محافظت می کند.
زجاجیه فضای واقع در عقب عدسی و رباط آویزان کننده را اشغال می کند و در مقابل سطح خلفی عدسی فرورفته است. زجاجیه در محیط عدسی با رباط آویزان کننده و تنه مژگانی مجاورت دارد و در عقب کمی به سطح داخلی شبکیه چسبیده با این حال به راحتی می توان آن را جدا کرد.
زجاجیه از یک پردهٔ شیشه ای شکل، بنام هیالوئید پوشیده شده است و مجرای ستیلینگ یا مجرای گلو که از ضخامت آن عبور می کند. [ ۱]
زجاجیه باعث حفظ شکل کروی اسکول چشم می شود، و همراه با زلالیه فشار درون چشم را ثابت نگه می دارد. به علاوه، زجاجیه لایهٔ نازک شبکیه را بر روی مشیمیه فشار می دهد و آن را در جای خود ثابت می کند. همچنین، زجاجیه با جذب بخشی از پرتوهای فرابنفش، از شبکیه محافظت می کند.
ماده زجاجیهٔ چشم دارای ترکیبی مشابه مایع مغزی - نخاعی و سرم است و در عین حال پس از مرگ از آلودگی های خون، باکتری ها و اتولیز جسد، نسبتاً مصون است. ماده زجاجیه به ویژه به علت نمونه گیری ساده و بدون نیاز به کالبدگشایی از نمونه های مورد توجه در پزشکی قانونی است. [ ۲]
سطح پتاسیم زجاجیه در کودکان بسیار سریع تر از بزرگ سالان افزایش می یابد، به همین علت تعیین زمان مرگ در کودکانی که با استفاده از منحنی های بالغین انجام گرفته باشد، بیش از زمان مرگ واقعی آن ها است. [ ۳]