زبطره

[ویکی اهل البیت] این شهر در قسمت بالای رودخانه قراقیس که یکی از سرشاخه های رود قباقب بود، قرار داشت. رومیان این شهر را سوزپطره می گفتند و بعید نیست «ویران شهر» در چند فرسخی جنوب شهر ملطیه در ساحل رودخانه سلطان سو که نام جدید نهر قراقیس است، خرابه های شهر قدیم زبطره باشد.
بلاذری می نویسد: زبطره دژی کهن از آن رومیان بود... حبیب بن مسلمه فهری آن را تصرف کرد و همچنان برپای بود تا رومیان در ایام ولید بن یزید ویرانش کردند. این شهر را بارها رومیان ویران کردند. پس از ویرانی زبطره در فتنه مروان بن محمد، منصور عباسی آن را بازسازی کرد؛ اما رومیان مجدداً شهر را ویران کردند. هارون الرشید زبطره را بدست محمد بن ابراهیم آباد کرد و در آن نگاهبانانی گمارد؛ ولی در دوران خلافت مأمون رومیان دوباره به زبطره حمله و آنجا را ویران کردند و چهارپایان و مردم شهر را به اسارت بردند.
مأمون دستور داد تا آنجا را بازسازی و قلعه آن را مستحکم کنند... در سال 210 فرستادگان طاغیه (امپراتور) روم برای درخواست صلح آمدند؛ اما مأمون نپذیرفت و به کارگزاران خود در مرزها دستور داد تا به بلاد روم حمله کنند. آنها به روم حمله کرده و کشتار فراوان کردند. در خلافت معتصم رومیان مجدداً به زبطره حمله کردند، مردان را کشتند، زنان را به اسارت گرفتند و شهر را ویران کردند.
معتصم به تلافی این کار به عموریه لشکر کشید، آنجا را ویران کرد و مردانشان را کشت و زنان و کودکان را به اسارت گرفت. معتصم دستور داد تا زبطره را از نو بازسازی کنند.
ابن خرداذبه، زبطره را جزء مرزهای جزیره نام برده است. به نوشته قدامه زبطره در روزگار معتصم خراب شد؛ چون او به سرزمین دشمن لشکر کشید و عموریه را فتح کرد، در بازگشت در محل زبطره ساختمان هایی بنا کرد و در نزدیکی آن قلعه هایی ساخت تا جایگاهی برای سپاه باشد.
اصطخری می نویسد: زبطره حصاری است نزدیک روم که رومیان آن را ویران کردند. به نوشته یاقوت، زبطره میان ملطیه و سمیساط و حدث به سمت سرزمین روم قرار داشت.
ابوالفداء می نویسد: در محرم سال 715 هجری قمری، سالی که ملطیه تصرف شد، من (ابوالفداء) از آن دیار گذشتم... ما در زبطره در میان درختان بلوط خرگوش های بسیار بزرگ که در شام همانند آنها را ندیده بودیم، شکار کردیم.