زبان های ینی سئیایی، ینی سئی یا ینی سئی - اوستایک خانواده زبان های مردم ینی سئیایی است که در امتداد رود ینی سئی در منطقه سیبری مرکزی می زیند. این خانواده در کنار زبان های نا - دنه آمریکای شمالی بخشی از خانواده پیشنهادی دنه - ینی سئیایی است که گفته می شود نشان دهنده وجود رابطه ژنتیکی مطابق با استانداردهای زبان شناسی تطبیقی و تاریخی میان خانواده های زبانی دنیای قدیم و دنیای جدید هستند. [ ۲] تنها زبان بازمانده از این گروه امروز کت است.
از داده های آب نامی و ژنتیکی به نظر می رسد زبان های ینی سئیایی در دوران باستان، در منطقه بسیار گسترده ای، از جمله بخش هایی از شمال چین و مغولستان، صحبت می شده اند. [ ۳] بیشتر پیشنهاد می شود که پراکندگی زبان های ینی سئیایی از قرن ۱۷ به بعد نشان دهنده کوچ نسبتاً اخیر آنان به سمت شمال است و وطن زبانی آنان در جنوب دریاچه بایکال قرار دارد. [ ۴]
ینی سئیایی ها با شیونگ نو پیوند دارند و تصور می شود نخبگان حاکم آن به یک زبان ینی سئیایی جنوبی شبیه به پومپوکول صحبت می کردند. [ ۵] بر پایه داده های زبانی و قوم نگاری اعتقاد بر این است که مردم جی نیز که سرزمین ژائو پسین در شمال چین را اداره می کردند، به یک زبان پومپوکولی سخن می گفند. [ ۶]
با تجزیه و تحلیل متون موجود شیونگ نو در قالب نویسه های چینی می توان دریافت زبان ینی سئیایی شیونگ نو بسیاری از وام واژه از زبان های ترکی و مغولی پذیرفته است، مانند خان، خاقان، تارقان و واژه تنگری به معنای «خدا» و «آسمان». [ ۷]
نیاینی سئیایی ( پیش از سال ۵۰۰ پیش از میلاد؛ تقسیم حدود ۱ میلادی ) [ ۸]
• ینی سئیایی شمالی ( تقسیم حدود ۷۰۰ میلادی )
• کت ( ۲۰۰ گویشور )
• یوغ †
• کوت–آسان ( تقسیم حدود ۱۲۰۰ میلادی )
• کوت ( منقرض در میانه ۱۸۰۰ )
• آسان ( منقرض در ۱۸۰۰ )
• آرین ( منقرض در ۱۸۰۰ )
• پومپوکول ( منقرض در ۱۷۵۰ )
• ? جیه ( منقرض یا ادغام در پومپوکول )
کت، تنها زبان زنده ینی سئیایی، شمالی ترین زبان شناخته شده آن نیز هست. منابع تاریخی گسترش رو به شمال کت را در امتداد ینی سئی همزمان با فتح سیبری به دست روس ها ثبت می کنند. [ ۹] کت امروزه به طور عمده در منطقه توروخانسکی سرزمین کراسنویارسک در شمال سیبری، در روستاهایی مانند کلوگ و سولومای صحبت می شود. زبان یوغ، که اخیراً با انقراض روبرو شد، نیز از ینی سئیسک گرفته تا وروگووو، یارتسوو و بالای رود کت صحبت می شد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاز داده های آب نامی و ژنتیکی به نظر می رسد زبان های ینی سئیایی در دوران باستان، در منطقه بسیار گسترده ای، از جمله بخش هایی از شمال چین و مغولستان، صحبت می شده اند. [ ۳] بیشتر پیشنهاد می شود که پراکندگی زبان های ینی سئیایی از قرن ۱۷ به بعد نشان دهنده کوچ نسبتاً اخیر آنان به سمت شمال است و وطن زبانی آنان در جنوب دریاچه بایکال قرار دارد. [ ۴]
ینی سئیایی ها با شیونگ نو پیوند دارند و تصور می شود نخبگان حاکم آن به یک زبان ینی سئیایی جنوبی شبیه به پومپوکول صحبت می کردند. [ ۵] بر پایه داده های زبانی و قوم نگاری اعتقاد بر این است که مردم جی نیز که سرزمین ژائو پسین در شمال چین را اداره می کردند، به یک زبان پومپوکولی سخن می گفند. [ ۶]
با تجزیه و تحلیل متون موجود شیونگ نو در قالب نویسه های چینی می توان دریافت زبان ینی سئیایی شیونگ نو بسیاری از وام واژه از زبان های ترکی و مغولی پذیرفته است، مانند خان، خاقان، تارقان و واژه تنگری به معنای «خدا» و «آسمان». [ ۷]
نیاینی سئیایی ( پیش از سال ۵۰۰ پیش از میلاد؛ تقسیم حدود ۱ میلادی ) [ ۸]
• ینی سئیایی شمالی ( تقسیم حدود ۷۰۰ میلادی )
• کت ( ۲۰۰ گویشور )
• یوغ †
• کوت–آسان ( تقسیم حدود ۱۲۰۰ میلادی )
• کوت ( منقرض در میانه ۱۸۰۰ )
• آسان ( منقرض در ۱۸۰۰ )
• آرین ( منقرض در ۱۸۰۰ )
• پومپوکول ( منقرض در ۱۷۵۰ )
• ? جیه ( منقرض یا ادغام در پومپوکول )
کت، تنها زبان زنده ینی سئیایی، شمالی ترین زبان شناخته شده آن نیز هست. منابع تاریخی گسترش رو به شمال کت را در امتداد ینی سئی همزمان با فتح سیبری به دست روس ها ثبت می کنند. [ ۹] کت امروزه به طور عمده در منطقه توروخانسکی سرزمین کراسنویارسک در شمال سیبری، در روستاهایی مانند کلوگ و سولومای صحبت می شود. زبان یوغ، که اخیراً با انقراض روبرو شد، نیز از ینی سئیسک گرفته تا وروگووو، یارتسوو و بالای رود کت صحبت می شد.
wiki: زبان های ینی سئیایی