زبان های قارلقی

زبان های قارلُقی یکی از زیرشاخه های خانواده زبان های ترکی می باشد. این زیرشاخه توسط خلخ توسعه یافته است. بسیاری از آثار ترکی میانه به این زبان ها نوشته شده است. آل افراسیاب، خانات جغتای، خانات یارکنت، گویشوران ازبک خانات بخارا، امارت بخارا، خانات خیوه، خانات خوقند و خانات میمنه[ ۴] به زبان های قارلوقی صحبت می کردند. امیرنشین های گوناگونی به این زبان سخن گفتند. خان های قراخانی با این زبان گفتگو می کردند که ترکی، فرغانی، کاشغری یا قراخانی نامیده می شد ولی اکنون گویشوری ندارد. همچنین خانات جغتای به زبانی از شاخه شرقی قارلوقی سخن می گفتند که جغتایی نامیده می شد و از زبان های منقرض شده می باشد گرچه در گذشته رواج داشته است. تنها زبان از شاخه قارلوق غربی زبان ازبکی می باشد.
• ازبکی - ازبک ها به این زبان سخن می گویند؛ در حدود ۳۲ میلیون گویشور دارد.
• اویغوری - اویغورها به این زبان سخن می گویند؛ نزدیک ۱۰ میلیون گویشور به این زبان سخن می گویند.
• زبان آینو - قوم آینو به این زبان سخن می گویند؛ دارای نزدیک به ۶٬۶۰۰ گویشور است.
• ترکی ایلی - زبانی در حال انقراض است که ترک های ایلی به آن گفتگو می کنند که زیر شاخه ای از ازبک ها به شمار می آیند؛ دارای ۱۲۰ گویشور است که در حال کاهش است ( ۱۹۸۰ )
• جغتایی - زبان منقرض شده ای است که در آسیای میانه تا اوایل قرن ۱۹ میلادی به این زبان گفتگو می شد و به عنوان زبان ادبی شناخته می شد. زبان های ازبکی و اویغوری شکل نوین این زبان به حساب می آیند.
• زبان قراخانی - زبان ادبی خانات جغتایی بود.