زبان های ایتالی

زبان های ایتالی زیرشاخه ای از زبان های هندواروپایی است که عمدتا توسط ایتالی تبارها تکلم می شود. این خانواده جزو خانواده سنتوم می باشد.
زبان های ایتالی دربرگیرندهٔ زبان های رومی مانند ایتالیایی، اسپانیایی، پرتغالی و فرانسوی و همچنین زبان های مردهٔ شبه جزیره ایتالیا مانند لاتین، اومبری و اوسکی می باشند.
زبان های ایتالی با داشتن بیش از ۸۰۰ میلیون گویشور، پس از زبان های هندوایرانی دومین شاخه پرجمعیت زبان های هندواروپایی است.
دگرگونی های آوایی از زبان نیاهندواروپایی به زبان نیا - ایتالی چنین است:
• آمیزش آوای کامی با ملازی:
• ḱ> k
• ǵʱ> ɡʱ
• ǵ> ɡ
• ɡʱʷ> ɡʱ
• ɡʷ> ɡ / w
• bʱ> pʰ> ɸ> f
• dʱ> tʰ> θ
• ɡʱ> kʰ> x
این فرگشت های آوایی در هر زبان ایتالی به گونهٔ مستقل و جداگانه رخ داده برای نمونه در لاتین در میان واکه ها داریم: f> b و θ> f.
از دگرگونی های بی قاعده می توان از تبدیل p به kʷ نام برد. برای نمونه در زبان نیاهندواروپایی عدد پنج را *penkʷe بوده که در لاتین شده است quinque، یا پُختن در نیاهندواروپایی * - pekʷ بوده که در لاتین coquere شده است.
شاخه ایتالی خود به دو زیرشاخه بخش می شوند و این زیرشاخه ها نیز به زیرشاخه هایی که در پی می آید:
• زبان های اوسکواومبری:
• زبان اوسکی که در جنوب مرکزی شبه جزیرهٔ ایتالیا گویشور داشته است.
• گروه اومبری:
• زبان اومبری منقرض شده
• زبان ولسکی
• زبان ایکویی
• زبان مارسیایی
• زبان فالیسکی
• زبان لاتین
• زبان های رومی ( از تبار زبان لاتین هستند )
ایتالی زبان ها در هزارهٔ دوم پیش از میلاد به شبه جزیرهٔ ایتالیا درآمدند و می نماید که با قبیله های سلتی در اروپای باختری دارای رابطه بودند. پیش از درآمدن هندواروپاییان ایتالیا ساکنان دیگری داشته که به احتمال ناهندواروپایی بودند و شاید اتروسکی ها از تبار ایشان بوده اند.
از سده ۷ ( پیش از میلاد ) زبان های اومبری و فالیسکی دارای سامانهٔ نوشتاری بوده اند که از الفبای ایتالیک باستانی گرفته شده بود. زبان های ایتالیک تأثیر اندکی از زبان اتروسکی و زبان های یونان باستان گرفته اند.