زبان لیتوانیایی ( به لیتوانیایی:lietuvių kalba ) زبان رسمی جمهوری لیتوانی ست و ۴میلیون گویشور دارد.
لیتوانیایی در کنار زبان لاتویایی دو زبان زنده از خانواده زبان های بالتیک می باشند. لیتوانیایی زبان دولتی لیتوانی و یکی از زبان های رسمی اتحادیه اروپاست.
از آنجا که زبان لیتوانیایی هنوز بسیاری از ویژگیهای زبان هند و اروپایی را در خود نگه داشته است، پس مورد توجه زبان شناسان برای پژوهش بر روی زبان یادشده است. آنچنان که آنتوان میه زبانشناس نامدار فرانسوی گفته است: «هر کس که آرزوی شنیدن شیوه سخن راندن هندواروپاییان را دارد باید بیاید و به یک روستایی لیتوانیایی گوش فرا دهد. »
چنین انگاشته می شود که زبان های بالتیک پس از جدایش از زبان نیاهندواروپایی در کنار زبان های اسلاوی یک خانواده را ساخته بوده اند.
بخش شدن به دو گروه خاوری و باختری در میان زبان های بالتیک میان سال های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی رخ داده است. جدایش میان دو زبان لیتوانیایی و لاتویایی نیز پس از سال ۸۰۰ ( میلادی ) رخ داده است. دو زبان یادشده پیش از آن دیری به صورت دو گویش از یک زبان در کنار هم می زیسته اند. دوره این انتقال از دو گویش به دو زبان را میان سده های ۱۴ تا ۱۷ میلادی برآورد می کنند. دستیابی آلمان ها بر بخشی که امروزه برابر با لاتویاست نیز در سده های ۱۳ و ۱۴ میلادی بر گسترش این استقلال زبانی اثرگذار بود.
کهن ترین نوشته ها به زبان لیتوانیایی سروده های آیینی برگردان شده ای ست از سالهای ۱۵۰۳ - ۱۵۲۵. کتاب های چاپی به پس از سال ۱۵۴۷ برمی گردند، ولی تا سده ۱۸ این زبان به مرحله ادبی نرسیده بود. پس از شورش ژانویه در ۱۸۶۴ میخائیل مورافیوف روس فرماندار کل لیتوانی آموزش و نشر به زبان لیتوانیایی را ممنوع نمود و بهره گیری از الفبای لاتین را نیز بازداشت. با این همه چاپ کتاب به زبان لیتوانیایی در بیرون از مرزها در پروس خاوری و آمریکا پی گرفته شد. قاچاقچیان کتاب با اینکه با تهدید زندان روبه رو بودند ولی کتاب ها را به درون مرز می رساندند و اینگونه دست مایه های لازم را برای ملی گرایان فراهم می نمودند تا اینکه سرانجام در ۱۹۰۴ منع پیشین برداشته شد.
یوناس یابلونسکیس ( ۱۸۶۰–۱۹۳۰ ) همیاری های شایانی برای سامان دادن و استانداردسازی زبان لیتوانیایی انجام داد. از ۱۹۱۸ لیتوانیایی زبان رسمی لیتوانی شد. در زمان چیرگی شوروی بر لیتوانی زبان لیتوانیایی در کنار زبان روسی که زبان رسمی شوروی بود، زبان رسمی لیتوانی ماند، ولی همواره روسی بر لیتوانیایی پیشی داشت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفلیتوانیایی در کنار زبان لاتویایی دو زبان زنده از خانواده زبان های بالتیک می باشند. لیتوانیایی زبان دولتی لیتوانی و یکی از زبان های رسمی اتحادیه اروپاست.
از آنجا که زبان لیتوانیایی هنوز بسیاری از ویژگیهای زبان هند و اروپایی را در خود نگه داشته است، پس مورد توجه زبان شناسان برای پژوهش بر روی زبان یادشده است. آنچنان که آنتوان میه زبانشناس نامدار فرانسوی گفته است: «هر کس که آرزوی شنیدن شیوه سخن راندن هندواروپاییان را دارد باید بیاید و به یک روستایی لیتوانیایی گوش فرا دهد. »
چنین انگاشته می شود که زبان های بالتیک پس از جدایش از زبان نیاهندواروپایی در کنار زبان های اسلاوی یک خانواده را ساخته بوده اند.
بخش شدن به دو گروه خاوری و باختری در میان زبان های بالتیک میان سال های ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلادی رخ داده است. جدایش میان دو زبان لیتوانیایی و لاتویایی نیز پس از سال ۸۰۰ ( میلادی ) رخ داده است. دو زبان یادشده پیش از آن دیری به صورت دو گویش از یک زبان در کنار هم می زیسته اند. دوره این انتقال از دو گویش به دو زبان را میان سده های ۱۴ تا ۱۷ میلادی برآورد می کنند. دستیابی آلمان ها بر بخشی که امروزه برابر با لاتویاست نیز در سده های ۱۳ و ۱۴ میلادی بر گسترش این استقلال زبانی اثرگذار بود.
کهن ترین نوشته ها به زبان لیتوانیایی سروده های آیینی برگردان شده ای ست از سالهای ۱۵۰۳ - ۱۵۲۵. کتاب های چاپی به پس از سال ۱۵۴۷ برمی گردند، ولی تا سده ۱۸ این زبان به مرحله ادبی نرسیده بود. پس از شورش ژانویه در ۱۸۶۴ میخائیل مورافیوف روس فرماندار کل لیتوانی آموزش و نشر به زبان لیتوانیایی را ممنوع نمود و بهره گیری از الفبای لاتین را نیز بازداشت. با این همه چاپ کتاب به زبان لیتوانیایی در بیرون از مرزها در پروس خاوری و آمریکا پی گرفته شد. قاچاقچیان کتاب با اینکه با تهدید زندان روبه رو بودند ولی کتاب ها را به درون مرز می رساندند و اینگونه دست مایه های لازم را برای ملی گرایان فراهم می نمودند تا اینکه سرانجام در ۱۹۰۴ منع پیشین برداشته شد.
یوناس یابلونسکیس ( ۱۸۶۰–۱۹۳۰ ) همیاری های شایانی برای سامان دادن و استانداردسازی زبان لیتوانیایی انجام داد. از ۱۹۱۸ لیتوانیایی زبان رسمی لیتوانی شد. در زمان چیرگی شوروی بر لیتوانی زبان لیتوانیایی در کنار زبان روسی که زبان رسمی شوروی بود، زبان رسمی لیتوانی ماند، ولی همواره روسی بر لیتوانیایی پیشی داشت.
wiki: زبان لیتوانیایی