زبان قبطی

زبان قِبطی واپسین مرحله از زبان های مصری و از خانواده زبان های آفریقایی - آسیایی است. از سال ۲۰۰ میلادی تا سال ۱۱۰۰ میلادی در مصر زیاد سخنوری می شده. پس از سده ۱۷ میلادی این زبان دیگر سخنوری نشد. دو گویشِ صَعیدی و بُحَیری این زبان از دیدگاه تاریخی اهمیت بیشتری دارند. گویش صعیدی تا سده یازدهم میلادی گویش غالب بود و گویش بحیری بعد از سده یازدهم گویش غالب بوده است. در قرن اول میلادی مصری ها برای نوشتن این زبان از خط یونانی سود جستند. [ ۲] اما پس از آن خط قبطی برای آن ایجاد شد که تفاوت هایی با الفبای یونانی داشت. شمار افرادی که امروزه به این زبان صحبت می کنند حدود ۳۰۰ نفر است. اکنون زبان قبطی زبان دینی اُرتدکسهای قِبطی است. [ ۳] این زبان بعد از اینکه مصر جزو سرزمینهای اسلامی شد کم کم جای خود را به زبان عربی داد. به خاطر اینکه مهاجرت اعراب به آنجا آنچنان افزایش یافت که مصریان در آن مستهلک شدند و فقط اقلیتی که در دین مسیحی باقی ماندند، زبان قدیمی خود را نگه داشتند ولی بعد از مدتها آنان نیز زبان خویش را فراموش کرده اند و فقط آخوندهایشان در پرستشگاهان، زبان قبطی را بکار می برند. این زبان با آثار بازمانده از زبان قدیم مصر اختلاف زیادی ندارد. [ ۴]
گلیفهای الفبای قبطی براساس الفبای یونانی هستند که توسط حروف الفبای مصری دموتی تکمیل شده اند. این خط نخستین خط برای نگارش زبان های مصری بود.