زبان خوانساری

وانگهی منطقهای که امروز انرا با نام فارس میشناسیم همان انشان ایلام است و پس از به زیر سلطه درامدن توسط هخامنش هم نام انشان داشت و تنها با درست شدن تخت جمشید نام پارسه گرفت - و پارسیان نخست در اذربایجان و کردستان و خرم اباد و همدان و بلخ بودند - و قدیمیترین نوشته که نام فارس در ان امده در نوشته های اشوری و اراراتی منطقه اذربایجان و شرق موصل را فارس نامیده و در همان نوشته های اشوری ماد را بخشی از پارس نامیده - دیگر انکه پارث و پارس مانند پارس و فارس یک نام است با دو گویه و نوشته - به گزارشهای بیشمار منطقه پهله شامل ری سپاهان همدان و دینور و اذربایجان میشد و زبان انان را فارسی پهلوی نامیده اند حداقل زمان اشکانی و ساسانی و اسلامی انان خود را پهلوی مینامیدند تا انکه در عصر صفوی و قاجار زبان ترکی غلبه کرد و پهلویان را تات خواندند و کم کم زبان اصفهان به فارسی دری گرایید و مناطقی مانند خوانسار نیز دیگر تنها خود را فارسی و زبان خود را خوانساری گفتند -

تعدادی از کلمات زبان خوانساری
سو - سوو ( So - Sow ) :سیب
آواجی - مانی ( Avaji - Mani ) :مادر
بوبا ( Boba ) :بابا
هِل کُشته ( Hel koshteh ) :آلوچه
کَرک ( Kark ) :مرغ
آمِنه ( Amenah ) :کفشدوزک
اِبی - اِدی ( Ebi - Edi ) :دیگر
خِلا ( Khela ) :مستراح
اِشنیزه ( Eshnizah ) :عطسه
اِسِل ( Esel ) :تالاب
دِت ( Det ) :دختر
پیر ( Pir ) :پسر
وارون ( Varun ) :بارون
دِنده ( Dendah ) :زنبور
پارچین ( Parchin ) :پله
بِیش ( Beysh ) :زیبا - قشنگ
کیه ( Kiyah ) :خانه
کتابهایی در مورد زبان خوانساری
فرهنگ امیری ( خوانساری ) : مجموعه لغات و اصطلاحات به لهجه خوانساری ( چهارمین لاله ) نوشته هوشنگ امیری
کتاب دستور زبان گویش خوانساری نوشته سیدمجتبی بنی هاشمی خوانساری
کتاب گویش خوانساری نوشته مرتصی اشرفی خوانساری
کتاب گویش خوانساری نوشته محمدحسین تسبیحی
کتاب جغرافیای خوانسار . تالیف : حمید رضا میر محمدی
کتابهایی به زبان خوانساری
کتاب دیوان شعر یوسف بخشی خوانساری ( به زبان خوانساری )
زبان خوانساری مانند بسیاری از زبانهای شاخه شمال غربی زبانهای ایرانی شباهتهایی با زبان هندی دارد
سازمان یونسکو زبان خوانساری را از جمله زبان های در حال خطر ایران اعلام کرده است