زاهدان

آب و هوای شهر زاهدان گرم و خشک به شمار می رود ولی شب های تابستان آب و هوای این شهر رو به سردی می گراید. آب آشامیدنی زاهدان لوله کشی آب شیرین است و از طریق انتقال آب از شهرستان زابل و هامون تأمین می گردد. زاهدان به جهت مرزی بودن، از موقعیت استراتژیک جغرافیایی و تجاری و نظامی و شرایط خاص برخوردار است؛ به گونه ای که از یک سو راه آهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران می شود و از سوی دیگر راه آهن سراسری ایران به این شهر منتهی می شود؛ و از سوی دیگر در نزدیکی به میل سه جانبهٔ ایران و پاکستان و افغانستان قرار دارد.
زاهدان شهری نوبنیاد است که در ۵۱۷ کیلومتری شرق شهر کرمان و نیز در نزدیکی کشور پاکستان واقع شده است. این شهر از طریق راه زمینی از سمت شمال به بیرجند و مشهد و از سمت جنوب به چابهار مرتبط شده و هم چنین دارای ایستگاه راه آهن و فرودگاه بین المللی است. زاهدان از لحاظ مختصات جغرافیایی در ۶۰ درجه و ۵۱ دقیقه و ۲۵ ثانیهٔ طول شرقی و ۲۹ درجه و ۳۰ دقیقه و ۴۵ ثانیهٔ عرض شمالی واقع شده است. اختلاف زمان زاهدان با تهران ۳۶+ دقیقه و با گرینویچ ۲۴۶+ دقیقه است.
زاهدان تا قبل از دوره پهلوی، روستای کوچک و دورافتاده ای به نام دزآپ بود؛ دزآپ کلمه ای به زبان بلوچی است؛ و از دز+آپ تشکیل شده است. دز و آپ بلوچی، معادل دزد و آب در فارسی است. بعدها دزآپ به دزدآب و سپس با همکاری نیروهای رضاشاه به فرماندهی امان الله جهانبانی، در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به علت اینکه اکثر مردم آن منطقه متدین بودند، زاهدان نام گرفت. واژه زاهدان در لغت به معنی «شهر پرهیزگاران» است.
امروزه ترکیب عمده قومیتی این شهر را بلوچ ها و فارس ها تشکیل می دهد. اقوام این شهر سیستانی و بلوچ و همچنین یزدی ها، بیرجندی ها، کرمانی ها، مهاجرانی از آذربایجان و سیک های هندی و افغانستانی ها تشکیل می دهند.

راه آهن پاکستان به میرجاوه و دزداب رسید گروهی از کارکنان خط آهن که اکثرا سبک بودند در زاهدان ساکن شدند و بافت اولیه را بوجود آوردند سپس بخاطر آب وهوای بسیار معتدل مورد توجه دولت برای ایجاد شهری مرزی قرار گرفت و کم کم مهاجرانی از یزد و قاین و سیستان و سایر نقاط بلوچستان به این شهر آمدند و بنای کشاورزی و دامداری و تجارت گذاشتند و در سال ۱۳۰۷ که رضا شاه به استان آمد نام یکی از شهرهای قدیمی سیستان که توسط تیمور گورکانی با خاک یکسان شده بود بر این شهر گذاشته شد و همچنین نام روستای نصر آباد سیستان به یاد زابل تاریخی که در خاک افغانستان جامانده بود به این شهر داده شد و دو شهر بزرگ در سیستان و سرحد به نام های زابل و زاهدان توسعه یافت و حالا از مهمترین و آباد ترین شهرهای سیستان و بلوچستان هستند.