زارچ قنات

زارْچ، قنات
زارْچ، قنات
از طولانی ترین قنات های ایران با سابقه ای بیش از ۳هزار سال واقع در استان یزد. سرچشمۀ این قنات در کوه های مهریز است. این قنات که از قدیمی ترین قنات های استان یزد است پس از گذشتن از شهرستان یزد وارد شهر زارچ می شود. در مجموع طول این قنات بیش از ۷۱ کیلومتر بوده و تعداد چاه های آن ۲۱۱۵ حلقه شمارش شده است. عمق مادرچاه آن حدود ۸۵ متر است و آب دهی آن ۲۵ لیتر در ثانیه است که در مقایسه با سال های دور که معادل ۱۵۰ لیتر در ثانیه بود رقم قابل توجهی به شمار نمی رود. استفادۀ نامناسب و بیش از اندازه باعث پایین آمدن سطح آب های زیرزمینی در منطقه و کمبود آب در این قنات شده است. ویژگی مهمی که در قنات زارچ مشاهده می شود مربعی بودن مقطع چاه های آن در مقایسه با قنات های دیگر که مقطعی بیضوی یا دایره وار دارند، است. پیشینۀ حفر چنین چاه هایی به روزگار زردشتیان بازمی گردد. این قنات دارای سه شاخه با تونل زیرزمینی جدا از هم است که تونل های آن «شیرین»، «شور» و «ابراهیم خویدکی» نامیده می شوند. حدود ۴۰۰ هکتار سطح زیر کشت زراعی و ۲۵ هکتار سطح زیر کشت باغی مانند باغ های انگور، انار، سیب، انجیر، پسته و هلو و ۸۰۰ خانوار کشاورز از آب این قنات استفاده می کنند.