زاذان فروخ اعور

لغت نامه دهخدا

زاذان فروخ اعور. [ ف َرْ رو خ ِ اَ وَ ] ( اِخ ) یکی از مترجمین ایرانی است که در خدمت امویه بوده و کتابت دیوان را در عهد زیاد، عبداﷲبن زیاد و حجاج بن یوسف ثقفی بر عهده داشته است. یکی از فرزندان وی بنام بهرام بن مردانشاه بن زادان کاتب سلیمان [ حاکم اهواز از طرف مروان ] بوده است. مؤلف الوزراء و الکتاب آرد: کاتب دیوان خراج زیاد زاذان فروخ بود. ( الوزراء و الکتاب ص 16 ). و در ص 67 آن کتاب آمده : کاتب دیوان خراج سلیمان در عهد مروان ، بهرام بن مردانشاه بن زاذان فروخ بوده و زاذان فروخ که خود کاتب عبداﷲبن زیاد و باحافظه ترین مرد بود بر عبداﷲ زیاد تسلط بسیار داشت... - انتهی. و در ص 23 آرد: ابن صالح نزد زاذان فروخ مدعی شد که دفاتر خراج را بعربی میتواند نوشت زاذان خواست او را بیازماید و دستور داد تا قسمتی از دفتر را بعربی بنویسد... - انتهی. ابن خلدون آرد: دیوان عراق در روزگار حجاج تغییر یافت و او در این باره به کاتب خویش صالح بن عبدالرحمن فرمان داد چه صالح نوشتن فارسی و عربی میدانست واین هنر را از زاذان فروخ کاتب پیشین حجاج فرا گرفته بود و چون زاذان فروخ در جنگ با عبدالرحمن بن اشعث کشته شد، حجاج صالح را بجای وی به کاتبی خویش برگزید. ( مقدمه ابن خلدون ترجمه پروین گنابادی ج 1 ص 282 ).
ادوارد براون بنقل از بلاذری آرد : صالح منشی پسر یکی از اسرای سیستان نزد زادان فرزند فرخ که از ایرانیان بود و سمت ریاست دفتر و حسابداری اداره درآمد سواد [ کلده ] را داشت با تفاخر مدعی شد که می تواند حساب را بعربی بنویسد. چون به حجاج خبر دادند حجاج حکم کرد چنین کند. مردانشاه فرزند زاذان بر او بانگ زد.... ( تاریخ ادبیات ادوارد براون ترجمه پاشا صالح ج 1 ص 206 ). چنانکه ملاحظه گردیدمورخین ، داستان تحول دفاتر دولتی را از عربی به فارسی و بعبارت دیگر خروج آن را از دست زادان فروخ کاتب با اختلاف بسیار نقل کرده اند. رجوع به زادن فروخ ، البیان و التبیین ج 1 ص 266، ج 2 ص 26، کتاب التاج ص 190،الوزراء و الکتاب ص 16، 23، 24 و فتوح البلدان بلاذری صص 300، 301 - 392 شود.

فرهنگ فارسی

یکی از مترجمان ایرانی که در خدمت امویان بوده و کتابت دیوان را در عهد زیاد بر عهده داشته است

پیشنهاد کاربران

بپرس