ریوجی نویوری

ریوجی نویوری ( به انگلیسی: Ryōji Noyori ) شیمی دان ژاپنی که همراه با ویلیام نولز به خاطر دستاوردهایشان در زمینه هیدروژن دار کردن کاتالیزوری نامتقارن، به صورت مشترک برنده نیمی از جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۰۱ را از آن خود نماید. نیمه دیگر جایزه نوبل آن سال، به بری شارپلس، به خاطر واکنش اکسایشی موسوم به شارپلس اختصاص داده شد.
او در کوبهٔ ژاپن متولد شد و از ۱۲ سالگی پس از شنیدن یک سخنرانی دربارهٔ ویژگی های نایلون به شیمی علاقه مند شد. او برتری شیمی را در قدرت فوق العاده آن در تبدیل مواد بی اهمیت به مواد با ارزش و سودمند می دانست. او مطالعه شیمی را در دانشگاه کیوتو آغاز کرد و نهایتاً پست دکترای خود را در دانشگاه هاروارد گذراند. پس از آن با عنوان استاد تمام به دانشگاه ناگیا آمد. سپس ریاست موسسه پژوهشی ملی RIKEN را با بودجه سالانه ۸۰۰ میلیون دلار به عهده گرفت. از سال ۲۰۰۰ به بعد او چند دکترای افتخاری از دانشگاه های مختلف دریافت کرده است.
به جز یک دورهٔ کوتاه انتهای جنگ جهانی دوم، در یک دبستان وابسته به دانشگاه کوبه مشغول به تحصیل شد. سپس وارد دبیرستان نادا شد. پدر او مسئول پژوهشی یک شرکت شیمیایی بود و همین تأثیر قابل توجهی در علاقه مندی او به شیمی داشت. هنگامی که به مدرسهٔ راهنمایی می رفت همراه پدرش در یک کنفرانس علمی عمومی با موضوع نایلون شرکت کرد و علاقه اش به شیمی شکل تازه تری پیدا کرد. او در زندگی نامه خودنوشتش که در وبگاه نوبل قرار دارد می نویسد:
در سال های بعد از جنگ جهانی، ژاپن وضعیت بدی داشت و بیشتر مردم فقیر و گرسنه بودند. در همان زمان اینکه بتوانم یک شیمی دان بزرگ شوم تا با اکتشاف به جامعه کمک کنم برایم یک رویای بزرگ بود.
• مربی در دانشگاه کیوتو ( ۱۹۶۸ - ۱۹۶۳ )
• استادیار در دانشگاه ناگویا ( ۱۹۷۲ - ۱۹۶۸ )
• استاد در دانشگاه ناگویا از ۱۹۷۲ تا هم اکنون
• رئیس مرکز تجهیزاتی شیمی ( ۱۹۹۱ - ۱۹۷۹ )
• رئیس دانشکده علوم ( ۱۹۹۹ - ۱۹۹۷ )
• رئیس مرکز پژوهشی علوم مواد از ۲۰۰۰ تا هم اکنون
• مشاور وزیر علوم ( ۱۹۹۶ - ۱۹۹۲ )
نویوری علاقه خاصی به کاتالیز و شیمی سبز دارد.