ریشه یابی جامعه شناختی بی حجابی

[ویکی فقه] پدیده بی حجابی که گونه ای انحراف و کج روی اجتماعی به شمار می رود، از دید جامعه شناختی، عمل انحرافی و کج روانه را صرف نظر از شدت و ضعف آن می توان با ویژگی هایی همچون مخالفت با ارزش ها و هنجارها، نقض عرف و رسوم پذیرفته شده، ناهمگونی با انتظارات جامعه و فرهنگ غالب، نامتعارف بودن، حساسیت برانگیزی و واکنش زایی، ارزش منفی داشتن، اخلال گری در نظم آیینی و آماج نیروهای نظارتی و کنترلی جامعه قرار گرفتن، می توان تشخیص داد.
یکی از آسیب های اجتماعی کم و بیش رایج در جامعه ما، مسئله بی حجابی و بدحجابی است. پدیده ای که ظهور هر چند ضعیف آن نیز با توجه به پیشینه فرهنگی، الگوی آموزشی و تربیتی غالب، حساسیت های وجدان جمعی، مراقبت و کنترل افکار عمومی، سیاست های فرهنگی نظام و غیره بسیار غیرمنتظره و مستبعد می نماید. بی شک، این پدیده نیز همچون سایر پدیده های فرهنگی اجتماعی از علل و عوامل آشکار و پنهان متعددی ناشی شده است.این نوشتار، از منظری عام و با رویکردی بیش تر جامعه شناختی به شناسایی و تحلیل علل مؤثر در شکل گیری و بقای این پدیده پرداخته است. در پایان نیز مجموعه ای از سیاست ها و راهکارهای بایسته که اجرای دقیق آن ها در کنار سایر تمهیدات بالقوه می تواند از رشد روزافزون این معضل جلوگیری کند و همگان را در خصوص مبارزه ریشه ای با آن حساس سازد؛ و پژوهشگران را در دست یابی به حقیقت و زوایای بحث یاری رساند؛ به دست داده شده است. الگوی پوشش، هنجار، بی حجابی، کج روی، جامعه پذیری، اشاعه فرهنگی، مدگرایی، کنترل اجتماعی، کارکرد.
حجاب از هنجارهای ملی و دینی
یکی از هنجارهای کهن و سنت های ملی و دینی دیر پای جامعه ایران اسلامی، سنت حجاب و پوشش کامل زنان هنگام حضور در اجتماع است. این هنجار در منطق دین، طیف گسترده ای از رفتارهای مختلف از پوشش کامل اندام به استثنای مواضع خاص گرفته تا شیوه گفتار، نگاه، راه رفتن، استفاده از زیورآلات، آرایش کردن و کاربرد مواد خوش بوکننده را دربرمی گیرد. افزون بر آن، به برخی امور حاشیه ای همچون نوع دوخت، جنس لباس، رنگ و تناسب لباس با سن فرد نیز ارتباط می یابد. از این رو، حجاب کامل به معنای رعایت دقیق این مجموعه، متناسب با عرف اجتماعی و نقض کامل آن نشانه بی حجابی است. رفتار فرد باحجاب به دلیل رعایت معیار ها و ضوابط و هم سویی با ارزش های اجتماعی با واکنش های مثبت و رفتار بدحجابان و بی حجابان با واکنش های منفی اجتماعی روبه رو می شود.
کج روی اجتماعی
پدیده بی حجابی که گونه ای انحراف و کج روی اجتماعی به شمار می رود، پدیده ای است که جامعه ایران در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در برخی شهرهای بزرگ و به ویژه در میان برخی گروه های جامعه با آن روبه رو بوده است. با وجود رخ دادن دگرگونی های بنیادین در سطوح مختلف اجتماعی و فرهنگی و توفیق نسبی در زدودن برخی مظاهر فرهنگ بیگانه، حکومت تاکنون نتوانسته است این معضل اجتماعی را به شکلی معقول حل کند و به این ضرورت فرهنگی و خواست همگانی، پاسخی شایسته بدهد. چه عواملی در شکل گیری این معضل مؤثر بوده و هستند و چرا تاکنون، با وجود حساسیت های شدید فرهنگی و اقدامات سازمانی، توفیق چندانی حاصل نشده است و چه موانعی برای درمان چنین معضلی وجود دارد. این نوشتار با هدف شناخت این معضل و تبیین چرایی و جست وجوی دلایل شکل گیری و بقای آن از دیدگاه جامعه شناختی، به صورت کتابخانه ای و با تحلیل پژوهش های انجام شده و مشاهده های میدانی نگاشته شده است.
جایگاه اجتماعی پوشش
...